Varisella olarak da bilinen su çiçeği, varicella zoster virüsünün neden olduğu çok bulaşıcı bir enfeksiyondur. Rahatsız olmasına rağmen çoğu insan 1-2 hafta içinde iyileşir.
Hastalar, önce yüzde ve gövdede görülen ve sonrasında tüm vücuda yayılmış yama benzeri bir döküntü geliştirir. Hayatı tehdit etmese de, komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu yazıda belirtiler, tanı, tedavi ve suçiçeği aşısı ele alınacaktır.
Suçiçeği Hakkında Temel Bilgiler
• Suçiçeği varisella zoster virüsünden kaynaklanır.
• Suçiçeği, 10-21 günlük kuluçka periyoduna sahiptir.
• Su çiçeği çok bulaşıcıdır.
• Enfeksiyon; soğuk algınlığı ve grip benzeri bir şekilde yayılır
• Suçiçeği teşhisi normalde yalnızca belirtileri ve semptomları gözlemleyerek konulur.
Suçiçeğinin Nedenleri Nelerdir?
Suçiçeği, varicella zoster adlı bir virüsten kaynaklanır. İnsanlar, enfekte olmuş bir çocuk veya yetişkinle temas halinde olduktan sonra enfekte olurlar. Suçiçeği enfeksiyonu bulaşıcı hastalıklardan biridir. Hiç suçiçeği geçirmemiş ve hiç aşılanmamış olan insanların enfeksiyon riski en yüksektir. Suçiçeği çoğunlukla:
• Varicella zoster virüsü olan birinin döküntüsüyle doğrudan temas
• Birinin öksürüğündeki virüs parçacıklarını solumak
• Uçuşan kabarcıkları solumak
şeklinde bulaşabilir. Hastalık bir döküntü ile karakterizedir. Suçiçeği belirtileri geliştiren insanlar 250-500 arası kaşıntılı kabarcık dökebilirler. Çoğu zaman, suçiçeği izleri yara olmadan iyileşir. Enfekte olmuş bir kişi döküntü görünmeden yaklaşık 2 gün önce taşıyıcıdır ve hastalığı bulaştırmaya müsaittir. Daha sonraki 5-7 gün içinde kabarcıkların tamamı kabuk haline gelene kadar hastalık devam eder. Tüm lezyonlar kabarmaya başladığında, enfekte olanlar artık suçiçeğini başkalarına bulaştıramazlar. Zayıflamış bağışıklık sistemine sahip kişiler daha uzun süre bulaşıcı olabilir. Varicella, 10 ila 21 gün arasında bir konaklama periyoduna sahiptir; yani döküntü, hastanın virüse maruz bırakılmasından 10-21 gün sonra ortaya çıkacaktır. Benzer şekilde su çiçeği de; soğuk algınlığı ve grip gibi yayılır. İnsanlar doğrudan kabarcıklara dokunarak enfekte olabilirler; enfeksiyon taşıyıcılardan veya bulaşmış olan birinin çevresindeki havadan gelen virüs parçacıklarından solunduğunda da oluşabilir.
Zona Hastalığı
Suçiçeği ve zona aynı virüsten kaynaklanır. Zona, önceden atlatılmış bir su çiçeği vakasındaki varisella zoster virüsü yeniden faal hale geldiğinde oluşur. Daha önce hiç su çiçeği geçirmiş veya hiç aşılanmamış bir kişi, zona taşıyan birinden su çiçeği kapabilir. Bununla birlikte, su çiçeği olan birinden zona hastalığı kapamazsınız. Zona hastalığının komplikasyonları şunlardır:
• Postherpetik nevralji: Döküntülerden gelen ağrı, kabarcıklar gittikten sonra uzun süre devam eder.
• Görme kaybı: Bölgede zona oluşmasına neden olan göz enfeksiyonlarından
• Nörolojik problemler: Beyindeki iltihaplanma nedeniyle
• Cilt enfeksiyonları: Kabarcıklar doğru şekilde tedavi edilmezse
Suçiçeği Belirtileri Nelerdir?
Döküntü ortaya çıkmadan önce:
• Genel hoşnutsuz olma hissi (halsizlik)
• Ateş (genellikle yetişkinlerde çocuklardan daha kötü)
• Ağrıyan kaslar
• İştah kaybı
• Bazen bulantı hissi olabilir
Döküntü ortaya çıktıktan sonra:
• İsilik: Şiddeti önemli derecede değişir. Bazı hastalar sadece birkaç noktacığa sahipken diğerlerinde vücudun her tarafında kaplıdır.
• Benekler: Kümeler halinde gelişen lekeler genellikle yüz, kollar, göğüs ve midede görülür.
• Kabarcıklar: Başlangıçta, çok kaşıntılı küçük kırmızı lekeler var. Daha sonra su toplamış kabarcıklara dönüşürler; bunlar çok kaşıntılı hale gelebilir.
• Püfürlenme: Yaklaşık 48 saat içinde kabarcıkları püfür püfür saran kabuk gelişir ve kurumaya başlar.
• İyileşme: Yaklaşık 10 gün içinde kabuklar kendi başına sönerler.
Tüm döngü boyunca, yeni döküntü dalgaları ortaya çıkabilir; bu gibi durumlarda, hastanın kaşıntı, kuruluk ve huysuzluğunun farklı aşamalarında farklı leke kümeleri olabilir.
Diğer su çiçeği semptomları: Çoğu sağlıklı birey, soğuk algınlığı veya grip benzeri semptomlara sahiptir ve kendiliğinden tamamen iyileşebilir; sadece dinlenme ve bol miktarda sıvı içmelidir. Hastaların küçük bir yüzdesi daha ağır semptomlara sahiptir. Aşağıdaki belirtiler ortaya çıkarsa bir doktora danışmalısınız: Lekeler veya kabarcıkların etrafındaki cilt ağrılı ve kırmızı olursa ve nefes darlığı hissediyorsanız.
Suçiçeği Tedavisi
Su çiçeği genellikle tedavi edilmeden kendiliğinden bir veya iki hafta içinde iyileşir. Tedavisi için belirli bir ilaç yoktur. Varicella için bir aşı mevcuttur. Çocuklar için varicella aşısı 2 dozdan oluşur. İlki bebeğinizin 12. ila 15. ayında vurulurken, diğeri 4-6 yaşlarında vurulur. Aşı, suçiçeği önlemede %90 oranında etkili olur. Doktor, kaşınma ve rahatsızlık belirtilerini nasıl azaltacağına dair ilaç reçete edebilir veya tavsiyelerde bulunabilir. Ayrıca enfeksiyonun diğer insanlara yayılmasını önleme konusunda da tavsiyelerde bulunabilir.
Ağrı veya Ateşi Gidermek: Tylenol (asetaminofen) yüksek sıcaklık veya ağrı belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Prospektüs tarafından verilen talimatları izlemek önemlidir. Aspirin içeren ürünler su çiçeği için kullanılmamalıdır, çünkü komplikasyonlara neden olabilir. Gebe kadınlar hamilelikleri süresince herhangi bir zamanda asetaminofen (Tylenol) alabilirler.
Dehidrasyonu Önlemek: Hastanın susuz kalmamak için bol miktarda sıvı ve tercihen su içmesi gerekir. Bazı doktorlar, sıvı tüketmeyen çocuklar için şekersiz takviye sıvıları önerebilir.
Ağız Ağrısını Azaltmak: Ağızda döküntüler varsa şekersiz solüsyonlar ağrının belirtilerini hafifletmeye yardımcı olur. Tuzlu veya baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Çiğneme acı vericiyse, çorba iyi bir seçenek olabilir yalnız çok sıcak olmadığından emin olun.
Kaşıntı: Kaşıntı ciddi hale gelebilir ve yara oluşabilir. Yara oluşması imkansız gibi görünse de, cildi gelecekteki yaralardan korumak için kaşımamanız önemlidir.
ÇOCUĞUNUZ SU ÇİÇEĞİYSE:
• Tırnaklarını mümkün olduğunca kısa tutun ve her zaman temizliğine özen gösterin.
• Gece boyunca kendini kaşıyarak yara oluşturmaması için ellerine çoraplarını takabilirsiniz. Ya da yumuşak eldivenler de giydirebilirsiniz.
• Kalamin losyonları veya yulaf ezmesi banyoları kaşıntı semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.
• Çocuğunuzun gevşek giysiler giydiğinden emin olun.
• Gebe kadınlara, yeteri kadar erken tanıyla yetişkinlere, yeni doğan bebeklere ve zayıflamış bağışıklık sistemine sahip hastalara antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçların, semptomlar geliştikten sonraki 24 saat içinde verilmesi halinde en iyi sonuç alınacaktır. Asiklovir ilacı; semptomların şiddetini azaltır, ancak hastalığı tedavi etmez.
