Düşük vücut sıcaklığı ya da daha bilimsel adıyla hipotermi, insanların fark ettiğinden çok daha fazla ölüme sebep oluyor ve her yaştan bireyi etkileyebiliyor. Hipotermi hem dış mekanlarda hem de iç mekanlarda ortaya çıkabiliyor ve beden sıcaklığının tehlikeli şekilde düşmesi için illa ki sıcaklığın sıfırın altında olması da gerekmiyor. Hipotermi, 4 derecenin üstündeki sıcaklıklarda bile ortaya çıkabilir ve bunun için ter, yağmur veya soğuk su altında kalmanız bile yeterli.

Titreme, beden sıcaklığının düşmesinin en önemli işaretidir ve aslında bedenin kendini sıcak tutabilmek için devreye soktuğu bir defans mekanizmasıdır. Hipotermi aşama aşama ilerler ve bu nedenle sinyalleri doğru değerlendirerek tedavi almak çok önemlidir.

Hipotermi Nedir?

İnsanın vücut sıcaklığındaki çok yüksek ve çok düşük seviyeler, pek çok sağlık probleminin bir işareti olabilir. Düşük vücut sıcaklığı, yani hipotermi, vücut sıcaklığının normal seviyenin tehlikeli düzeyde altında olması olarak tanımlanıyor ve bunun sebebi vücudun üretebildiğinden daha hızlı şekilde ısı kaybetmesi.

Normal bir insanda vücut sıcaklığı 37 santigrad derece civarındadır ve bu sıcaklık kişiden kişiye, hatta günün hangi saatinde olunduğuna göre bile değişebilmektedir. Cinsiyet, yenilenler, içilenler, adet döngüsü, fiziksel aktiviteler ve yaş da bu konuda belirleyici olabilir.

Vücut sıcaklığının 38’in üzerinde olması ateşlenme olarak değerlendirilir ve 35’in altına düşmesi ise hipotermi olarak tanımlanır. 31 dereceye kadar düşük düzey olan hipotermi, bundan 27 dereceye kadar orta düzey hipotermi, 27 dereceden daha düşük beden sıcaklığında ise üst düzey hipotermi olarak tanımlanmaktadır.

Düşük Vücut Sıcaklığının Temel Belirtileri

• Ellerde, yüzde ve ayaklarda soğukluk
• Titreme
• Yorgunluk
• Sersemlik
• Kafa karışıklığı, mantıksız düşünme
• Göğüs ve karında cildin soğuk olması
• Kötü denge
• Sert, dengesiz hareketler
• Yavaş ve yüzeysel nefes
• Yavaş veya düzensiz kalp atışı
• Kaslarda sertleşme
• Bilinç kaybı
• Kalbin durması ve ölüm

Sebepler ve Risk Faktörleri

Hipoterminin en temel sebepleri arasında soğuk havaya maruz kalmak veya soğuk suya batmak bulunmaktadır. Bazı bireylerde ise enfeksiyonlar sebebiyle sıcaklık düşer ve bilhassa bebekler, vücut sıcaklıklarını bizim kadar rahat ayarlayamadıkları için bu sıkıntıya daha fazla sahip olurlar.
Hipotermiye sebep olan diğer faktörler şu şekildeler:

• Alkol ve ilaç kullanımı
• Anestezi
• Anoreksiya
• Hipotiroid
• Eksik beslenme
• Antidepresanlar, yatıştırıcılar
• Sinirlerin zarar görmesi
• Parkinson hastalığı
• Zehirlenme
• İnme

Hipotermi riskini daha yüksek hale getirebilen bazı faktörler ise şu şekildeler:

• Soğuk iç ve dış hava sıcaklıkları
• Uzun süre dışarıda kalmak
• Yeterli sıcaklığa, yuvaya, yemeğe ve kıyafete sahip olmayan çocuklar, bebekler ve yaşlılar
• Soğuk odada uyuyan bebekler
• Dehidrasyon
• Yetersiz giyinme ve ekipman
• Islak olmak
• Zihinsel rahatsızlık sahibi olmak
• Evsiz olmak
• Yorgunluk ve bitkinlik
• Yetersiz beslenme
• Alkol alımı
• Hipotermi hakkında bilgisiz olmak

Düşük Vücut Sıcaklığı İçin 5 Doğal Tedavi

Ciddi hipotermi vakalarından bile kurtulmak mümkün ancak bu sorunu sadece evde çözmek için uğraşmamalı, sağlık çalışanlarına haber verdikten sonra onlar bulunduğunuz yere gelene kadar bir önlem olarak onu tedavi etmeye uğraşmalısınız. Lakin kesinlikle aniden sıcak ortama girme gibi davranışlardan uzak durmalısınız.

Dikkatli Olun

Hipotermi içerisinde olan bir birey, dikkatle hareket ettirilmelidir ve mümkünse olabildiğince yatay bir pozisyonda tutulmalıdır. Zira soğuk bir haldeyken insan kalbi ventriküler fibrilasyona çok meyillidir ve ufak bir hareket ile dikey pozisyona getirmek bile kardiyovasküler sistemi çok ciddi bir stres altına sokmaktadır.

Aşamalı Isınma

Eğer hasta dışarıdaysa, başı ve boynu sıcak tutmak önemlidir. Eğer kişiyi iç mekanlara sokamıyorsanız, onunla soğuk arasına bir şey koymak en iyi çözümdür. Bunun için ilk olarak ıslak kıyafetleri değiştirmelisiniz ve şu önlemleri almalısınız:
• İlk olarak, vücudun merkezini ısıtmaya çalışın (göğüs, boyun, baş ve kasıklar), mümkünse elektrikli battaniye kullanın.
• Battaniye, havlu, kıyafetlerin altından ten tene temas uygulayın.
• Beden sıcaklığı artıyorsa, kişiyi kuru tutun ve sıcak bir battaniyeye sarın, boyun ve kafa bölgesinin optimum sıcaklıkta kaldığından emin olun.

Sıcak ve Tatlı İçecekler

Yeniden ısınma sürecinde, hastalara sıcak ve tatlı sıvılar verilmesi önerilir ancak bu durum sadece kişinin normal bir şekilde yutkunabildiği vakalar için geçerlidir. Bu nedenle bilinçsiz olan bir kişiye sıvı vermeye çalışmayın. Sıcak sıvılar ile kişinin iç sıcaklığı dengeye getirilebilirken, şeker sayesinde onların hemen kendi ısılarını üretmelerini sağlayabilirsiniz.

Suni Teneffüs

Ciddi bir hipotermi, bilinç kaybına sebep olabilir. Bu nedenle nefesi algılamak ve nabzı bulmak bile çok zor olabilir. Yine de, hasta ölmüş gibi görünse de, suni teneffüs yapılmalı ve hasta ısıtılmalıdır. Zira pek çok vakada, ölmüş gibi görünen hipotermi mağdurları, yeniden hayata döndürülebilmektedirler.

Ne Yapmamalı?

Acil bir durumda ne yapılmayacağını bilmek, ne yapılması gerektiğini bilmek kadar önemli olabilmektedir. Eğer hipotermi geçiren birisi ile birlikteyseniz, yapmamanız gereken çok şey var ve bunların bir kısmı sizi oldukça şaşırtabilir.
İlk olarak, hipotermi geçiren birisine alkol veya sigara vermemelisiniz. Ayrıca vücut sıcaklığı düşük olan birisini aniden ısıtmaya çalışmak da doğru değildir. Bu nedenle onları sıcak bir suya sokmamalı, sobanın karşısına oturtmamalısınız. Uzmanlar vücudun merkez kısmının ısıtılmasını öneriyorlar ancak kolları ve bacakları ısıtmaya çalışmayın çünkü bu durum kalp ve ciğerlerin fazla yorulmasına sebep olmaktadır.