Telefonlar, tabletler, bilgisayarlar, televizyonlar derken; yoğun bir dijital dünyanın içerisinde, buna en fazla maruz kalanlardan biri çocuklarımız oluyor. Bana en çok sorulan sorulardan biri de bununla ilgili. Kızımla birlikte, gündelik hayatımızın içerisinde, bu dijital dünyada nasıl bir denge sağlıyorum? Peki, çocuklarımızı, zararlı dijital içeriklerden nasıl koruruz?
Kızımı Nasıl Yönlendiriyorum?
Evde, tablet kullanımı ile ilgili bazı kurallar koyuyorum. Hafta içinde, okul süresince tablet kullanmasına kesinlikle izin vermiyorum. Cuma, cumartesi ve pazar günleri, günde birer saat, haftada toplamda 3 saat tablet kullanabiliyor. Tabi ki bunun dengesi ara sıra bozulabiliyor. Örneğin, geçtiğimiz haftalarda çok hastalandı ve bütün gün evdeydi. Canı sıkkındı, mutsuzdu, kötü bir zehirlenme yaşamıştı. O dönemde, tableti biraz daha fazla kullanmış oldu.
Zararlı İçeriklerden Koruyun
Çok uzun zamandır, evde televizyonda bir yayın sistemi kullanmıyorum. Bunun nedeni de, çocuğumu zararlı içeriklerden korumaya çalışıyor olmam. Nedir bunlar? Görsel haberler, ilk sırada geliyor. Haberlerin içerisinde; cinayet haberleri, savaş haberleri, fakirlik, yoksulluk ve başka pek çok şey var. Hazır olmadığı bilgileri vermek istemiyorum; bu bilgileri, kendi süzgecimden geçirerek vermek istiyorum. Bu nedenle, evdeyken çok fazla haber izlemiyorum.
Ebeveynler olarak, dijtal dünyayı kontrol edemiyoruz. Dolayısıyla, çocuklarımızın kullandığı mecralarda da, karşımıza bazı zararlı içerikler çıkabiliyor. Youtube, bu mecraların başında geliyor. Bir Youtuber olarak Youtube, bizim için her ne kadar doğru bilgi kaynağı olsa da, çocukların karşısına arada farklı şeyler de çıkabiliyor. Bunların içerisinde; korku filmlerinden alınmış sahneler ya da gençlerin birbirlerini korkuttukları, şiddet ya da seks, pornografi içeren videolar olabiliyor.
Birkaç yıl önce kızım, Youtube’da durmadan bir video izliyordu. Daha sonra fark ettik ki bu video; muhafazakar bir kanalın, yurtdışından getirdiği bir çizgi filmdi. Bu çizgi filmde; gerçekten çok korkunç şeriat önerileri vardı. Örneğin, oruç tutan bir çocuk yalan söylüyordu ve diğerleri ona “Şeytan içine girdi” gibi şeyler söylüyordu ve çocuğum bundan çok korkmuştu. Youtube’da, filtreleme kullanarak bu içerikleri, çocuğunuzdan gizleyebilirsiniz. Aynı zamanda, o videoyu şikayet edebiliyorsunuz. Bu videoyu neden şikayet ettiğimizi Youtube’a ilettiğimizde, o videonun yayından kaldırılmasını bile sağlayabiliyoruz.
Tablet kullanımında çocuklar, sürekli olarak uygulamalara maruz kalıyorlar. Bu uygulamaları da mümkün olduğunca kendim kontrol etmeye çalışıyorum, kızım benden izin istiyor. Haftada 3 kez, günde birer saat, yalnızca hafta sonları olmak kaydıyla, tablet kullanabiliyor. Youtube kullanımıyla ilgili filtreleme uyguladım, kullanmak istediği uygulamaları da mutlaka ben gözden geçiriyorum. Ayda 1 kez, ücretli uygulama indirme hakkı var. Onun dışında, ücretsiz olan uygulamalara da mutlaka bakıyorum.
Bu uygulamalarda da; çocukları çok fazla tüketime teşvik eden ya da çok fazla şiddet öğeleri barındıran şeyler çıkabiliyor.
Masalları Da Kontrol Edin
Bence bunlar, yalnızca dijital dünyada da değil. Ben masalları bile kontrol ediyorum. 1700’lere kadar giden Andersen Masalları’nın bile gizli şiddet içerdiğini düşündüğüm için; masalların bile çoğunu değiştirdim. Sindirella ya da Pamuk Prenses, bizde bilinen şekillerde değil. Çünkü; küçük, kırmızı başlıklı bir kızın neden kurt tarafından yenildiği ve karnında yaşadığı gibi saçma bir bilgiyi alması gerektiğini düşünmüyorum. Ben o hikayeleri, kendime göre daha pozitif mesajlarla değiştirmeyi tercih ettim.
Takip Etmesini İstemediğiniz Kanalları Gizleyin
Kızım, genellikle Youtube videolarına meraklı, özellikle de oyuncak kanallarına çok meraklı. Çeşitli oyuncak kanalları var, bunlardan oyuncak alan bir anlatıcı oluyor. Bu anlatıcı, oyuncakları açıyor; ancak burada bile kontrol etmem gerekiyor. Çocuğumla birlikte, mutlaka bunları oyun ve paylaşım aracı haline getiriyorum. Youtube videolarını birlikte izliyoruz. Ayrıca, bazı kanallardaki anlatıcıların Türkçesini çok fazla beğenmiyorum; bazılarının yanlış-doğru, ceza-suç ilişkilerini ya da kullandığı ifadelerin gizli şiddet içerdiğini düşünüyorum. Çocuğumu olumsuz bir ruh haline sokacağından ya da yanlış şiddet öğelerini öğreteceğinden kaygılandığım için, o kanalları izlemesini istemiyorum. Bunu da, o kanalları “Kendi kanalımda gizle” seçeneğini kullanarak yapıyorum.
Faydalı Uygulamalar İndirin
Onun dışında, pek çok şeyi birlikte izliyoruz. Onun, biraz daha yeni şeyler öğrenebileceği, ona bir şeyler katacak içerikleri izlemesini istediğim için; genellikle müzik, zeka oyunları, bilmece, bulmaca, yapboz oyunları, evde aile ile yapılabilecek kaliteli aktiviteler ile videoları izleyip, bunları uygulamaya çalışıyoruz. Bazen slime yapıyoruz, kızım slime yapmayı çok seviyor; ancak biz, slime’ın da içerisinde zararlı içerikler olduğunu bildiğimiz için, bu tamamen un, irmik ve tuzdan yapılmış sağlıklı hamurlara dönüştürdük. Bunların dışında; matematik ve İngilizce’sini geliştirebileceği uygulamalar indirip, birlikte oynamaya teşvik ediyorum.
Giderek dijitalleşen bu çılgın dünyada; kızımı, belli sınırlar içerisinde nasıl koruduğumu kendimce anlatmaya çalıştım. Sizin de kendi önerileriniz ve yorumlarınız varsa, yazının altındaki yorum kısmında paylaşırsanız, okumaktan çok mutlu olacağım.
Bugünlük benden bu kadar, hoşçakalın!
