Sistoskopi, mesaneyi ve mesane duvarını incelemesini sağlayan bir işlemdir. İdrar yolundan içeri boş bir hortum sokulur ve yavaşça mesaneye doğru ilerler. Sistoskopi, idrar yolunu uyuşturmak için lokal anestezi kullanarak yapılır. Diğer bir seçenek ise genel anestezi altında yapılmasıdır. Yapılacak sistoskopi tipi, prosedürün sebebine bağlıdır.
Neden Yapılır?
Mesaneyi ve idrar yolunu etkileyen sorunları teşhis etmek, izlemek ve tedavi etmek için kullanılır. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda sistoskopi önerebilir:
• Belirti ve semptomların nedenlerini araştırmak için: Bu belirti ve semptomlar idrarda kan, idrar tutamama, aşırı aktif mesane ve ağrılı idrara çıkma olabilir. Sistoskopi ayrıca sık sık yaşanan idrar yolu enfeksiyonlarının nedenini belirlemeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte, idrar yolu enfeksiyonu geçirirken sistoskopi yapılmaz.
• Mesane hastalıklarını ve sorunlarını teşhis etmek için: Sorunlar arasında mesane kanseri, mesane taşı ve mesane iltihabı (sistit) yer alır.
• Mesane hastalıklarını ve sorunlarını tedavi etmek için: Belirli sorunları tedavi etmek için sistoskop içinden özel aletler geçirilebilir. Örneğin, sistoskopi sırasında çok küçük mesane tümörleri alınabilir.
• Prostat büyümesini teşhis etmek için: Sistoskopi, prostat genişlemesini (benign prostat hiperplazisi) gösterebilir.
Doktorunuz, sistoskopi ile aynı zamanda üreteroskopi adı verilen ikinci bir prosedür uygulayabilir. Üreteroskopi, üreteri incelemek için kullanılır.
Riskleri Nelerdir?
Komplikasyonlar şunları içerebilir:
• Enfeksiyon: Sistoskopi, nadiren idrar yolunuza mikrop sokarak enfeksiyona neden olabilir. Enfeksiyonu önlemek için doktorunuz sistoskopi öncesi ve sonrası antibiyotik reçete edebilir. Sistoskopi sonrası idrar yolu enfeksiyonu gelişmesi için risk faktörleri, ileri yaş, sigara ve anormal anatomi olabilir.
• Kanama: Sistoskopi idrar yollarında biraz kanamaya neden olabilir. Ciddi kanama nadiren görülür.
• Ağrı: İdrar yaparken karın ağrısı ve yanma hissi yaşayabilirsiniz. Bu semptomlar genellikle hafiftir ve işlemden sonra yavaş yavaş azalır.
Ciddi bir komplikasyonun belirtileri ve semptomları
Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın veya en yakın acil servise gidin:
• Sistoskopi sonrası idrar yapamama
• İdrarda parlak kırmızı kan veya yoğun kan pıhtıları
• Karın ağrısı ve mide bulantısı
• Titreme
• Yüksek ateş (38.5 dereceden yüksek)
• İki günden fazla idrara çıkarken ağrı veya yanma
Nasıl hazırlık yapacaksınız?
Sizden aşağıdakiler istenebilir:
• Antibiyotik olmak: Doktorunuz, özellikle enfeksiyonlarla mücadele etmekte güçlük çekiyorsanız, sistoskopi öncesinde ve sonrasında antibiyotik reçete edebilir.
• Mesaneyi boşaltmamak: Doktorunuz sistoskopi öncesi idrar testi isteyebilir. Bir idrar örneği vermeniz gerekiyorsa, randevunuza gelene kadar mesanenizi boşaltmayın.
Sistoskopi Sırasında:
Basit şekilde ayakta prosdür, 5 ila 15 dakika sürebilir. Sedasyon veya genel anestezi ile yapıldığında, yaklaşık 15 ila 30 dakika sürer. Sistoskopi süreci aşağıda verilmiştir:
• Mesanenizi boşaltmanız istenecektir. Sonra sırt üstü bir sedyeye uzanacaksınız. Ayaklarınızı uzatacak ve sonrasında dizlerinizi bükeceksiniz.
• Bir yatıştırıcı veya anestetik gerekebilir veya gerekli olmayabilir. Yatıştırıcı yapılırsa, sistoskopi sırasında uykulu ve rahat hissedersiniz, ancak yine de işlemin farkında olacaksınız. Genel anestezi yapılırsa, prosedür sırasında farkında olmazsınız. Her iki ilaç türü de kolunuzdan, damar yoluyla verilir.
• Doktor, sistoskop soktuğunda, ağrıyı önlemeye yardımcı olmak için idrar yoluna anestezi jeli uygulanacaktır. Uyuşma için birkaç dakika bekledikten sonra doktorunuz mümkün olan en küçük hasarla sistoskopu idrar yoluna itecektir. Doku örneği almak veya cerrahi aletleri mesaneye iletmek için daha kapsamlı işlemler gerekebilir.
• Doktor, idrar yolunu ve mesanenizi inceler. Sistoskop, ucunda üretra ve mesanenin iç yüzeylerini büyüterek göstermek için teleskop gibi çalışan bir merceğe sahiptir. Görüntüleri bir video ekranına yansıtmak için doktorunuz özel bir video kamera kullanabilir.
• Mesane steril bir çözelti ile doldurulur. Çözelti mesaneyi şişirir ve doktorun içine daha iyi bakmasını sağlar. Mesane dolduğunda, idrara çıkma ihtiyacı hissedebilirsiniz. İşlem bittiğinde idrar yapmanıza izin verilir.
• İçerden doku örnekleri alınabilir. Doktor, laboratuvar testleri için doku örnekleri alabilir veya sistoskopi sırasında çeşitli başka işlemler yapabilir.
Sistoskopi Sonrasında:
Günlük işlerinize devam edebilirsiniz. Sedasyon veya genel anestezi yaptırdıysanız, ayılmadan önce ilacın etkilerinin azalması için istirahat etmeniz istenebilir. Sistoskopi sonrası aşağıdakiler gibi yan etkiler yaşayabilirsiniz:
• İdrarda veya tuvalet kağıdında pembe veya parlak kırmızı görünebilen kanama
• İdrar yaparken yanma hissi
• Ertesi gün ya da takip eden iki gün içinde daha sık idrara çıkma
Aşağıdaki şekillerde rahatsızlıktan kurtulabilirsiniz:
• Ağrıyı hafifletmek için idrar yolunun üzerine sıcak bir bez yerleştirin. Bunu, gerektiği kadar tekrarlayın.
• Sıcak bir banyo yapabilirsiniz. Ancak doktorunuz banyo yapmamanızı da isteyebilir. Endişeleriniz varsa doktorunuza danışın.
• Su için. Mesaneyi yıkamak tahrişi azaltabilir. Sistoskopi sonrası ilk iki saat boyunca her saat başı iki bardak su içmeye çalışın.
• Sistoskopi sonrası endişeleriniz varsa doktorunuzu arayın.
Sonuçlar
Prosedürden hemen sonra doktor sonuçları size açıklayabilir veya sonuçları bir sonraki randevuda açıklayabilir. Sistoskopi işleminde mesane kanserini test etmek için biyopsi alındıysa, bu örnek bir laboratuvara gönderilir. Testler tamamlandığında, doktor sonuçları size bildirecektir.
