Standart tedaviler yardımcı olmayabilirler veya belirtiler iyileştikten sonra tekrar geri dönebilirler. Bu yüzden tedaviye dirençli depresyona dair seçeneklere göz atın.

Eğer depresyon tedavisi gördüyseniz ancak belirtileriniz iyileşmediyse, tedaviye dirençli depresyon sahibi olabilirsiniz.

Antidepresan almak veya psikoterapiye gitmek pek çok insanda depresyon belirtilerini hafifletir. Ancak tedaviye dirençli depresyonda, standart tedaviler yeterli değiller. Hiç yardımcı olmayabilecekleri gibi, belirtiler iyileştikten sonra tekrar geri de dönebilirler.

Eğer doktorunuz antidepresan yazdıysa ve depresyon belirtileriniz tedaviye rağmen devam ediyorlarsa, doktorunuzdan bir psikiyatrist önermesi hususunda bilgi alabilirsiniz.

Psikiyatrist tıbbi geçmişinizi inceledikten sonra şu yöntemleri önerebilir:

• Depresyonunuza sebep olan hayati durumlarla ilgili soru sorabilir
• İlaçlar, psikoterapi ve denenen diğer tedavi yöntemlerine verdiğiniz yanıtları gözden geçirir
• Aldığınız tüm ilaçları gözden geçirir, buna reçetesiz ilaçlar ve bitkisel destekler de dahil
• İlaçları doğru şekilde alıp almadığınızı veya diğer tedavi adımlarını takip edip etmediğinizi sorabilir
• Tiroid bozukluğu, kronik ağrılar ve kalp problemleri gibi depresyona sebep olabilen veya onu daha kötü hale getirebilen fiziksel koşulları dikkate alır
• Diğer ruh sağlığı problemlerinin teşhisini de düşünebilir. Örneğin bipolar bozukluk depresyona sebep olabilir veya onu güçlendirebilir ve başka bir tedaviye ihtiyaç duyar, distimi ise orta düzeyde ancak kronik bir depresyon türüdür, kişilik bozukluğu ise depresyonun iyiye gitmemesinin sebebi olabilir.

Tedaviye dirençli depresyon belirtileri hafiften ağır bir seyire kadar farklı görünümler sergileyebilirler ve neyin iyi geleceğini tanımlamak için farklı yaklaşımları denemek gerekebilir.

İlaç Stratejileri

Eğer antidepresanları denediyseniz ve yardımcı olmadılarsa, umudunuzu kaybetmeyin. Doktorunuz ve siz doğru dozu veya doğru ilaç kombinasyonlarını bulmamış olabilirsiniz. Doktorunuzun sizinle görüşeceği bazı ilaç seçenekleri şöyle:

Mevcut ilacınıza daha fazla vakit verme: Antidepresanlar ve diğer depresyon ilaçlarının etki göstermeleri ve yan etkilerinin geçmesi için genelde 4-8 hafta gerekir. Bazılarında bu süre daha uzun olabilir.

Gerekliyse doz arttırımı: Her insan ilaçlara farklı tepki gösterir ve bu nedenle normalde yazanın üzerinde bir dozdan fayda görebilirsiniz. Fakat dozu kendi kendinize arttırmayın ve bunun mümkünatı konusunda ilk olarak doktorunuza danışın.

Antidepresan değişimi: Bazı insanlar için denenen ilk antidepresan etkili olmayabiliyor. Doğru olanı bulmak için bir kaç tanesini denemek gerekebilir.

Başka bir tip antidepresan ekleme: Doktorunuz aynı anda iki farklı sınıfta antidepresan yazabilir. Böylece beyin kimyasallarının ruh hali üzerindeki etkileri genişletilir. Bu kimyasallar dopamin, serotonin ve norepinefrin adlı nörotransmiterlerdir.

Başka rahatsızlıklar için kullanılan ilaçları ekleme: Doktorunuz antidepresan ile birlikte başka bir zihinsel veya fiziksel hastalıkta kullanılan ilacı da yazabilir. Bu yaklaşım, antisaykotikler, ruh hali düzenleyiciler, anti-anksiyete ilaçları, tiroid hormonu ve diğer ilaçları içerebilir.

Eğer varsa CYP450 genotip testi: Bu test vücudunuzun ilaçları ne kadar verimli şekilde kullanabildiğini ölçer. Sahip olduğunuz genetik bilgileşrden dolayı Cytochrome P450 enziminizdeki farklılıklar ilaçların farklı insanlarda farklı etkiler göstermesine sebep olur. Ancak bu test antidepresanların işe yarayacağını %100 göstermez, sadece fikir verir. Genelde sigortaya da dahil değildir.

Psikolojik Danışmanlık

Psikiyatrist, psikolog veya zihin sağlığı profesyonelleri tarafından uygulanan psikoterapiler çok etkili olabiliyorlar. Pek çok insan için, ilaçlarla birlikte terapi almak en iyi sonucu sağlıyor. Depresyonunuzu ağırlaştıran altta yatan sebeplerin tanımlanmasını sağlayabiliyor. Örneğin psikoterapi şu konularda size yardımcı olacak:

• Hayatın zorluklarını aşmak için daha iyi yollar bulma
• Geçmiş duygusal travmalarla başa çıkma
• İlişkileri daha sağlıklı şekilde yönetme
• Hayatınızdaki stresin etkilerini azaltmayı öğrenme
• Madde kullanımı problemlerinin çözümü

Eğer danışmanlık işe yarıyor gibi görünmüyorsa, farklı bir yaklaşım için psikoterapistiniz ile görüşün. Yahut başka birini görmeyi de düşünebilirsiniz. İlaçlarda olduğu gibi, doğru tedaviyi bulmak için birden fazla deneme gerekebilir. Depresyon psikoterapisinde şu yöntemler kullanılabilir:

Bilişsel davranış terapisi: Bu yaygın kullanılan terapide ruh halinizi etkileyen düşünceler, hisler ve davranışlar dikkate alınır. Olumsuz ve bozuk düşünce tarzlarının tanımlanmasında, yaşamın zorluklarına pozitif yollardan yanıt verme yeteneklerinin öğrenilmesinde katkı sağlar.

Kabul ve kararlılık terapisi: Bilişsel davranış terapisinin bir türü olan bu terapi, negatif düşünce ve duygulara sahip olsanız da pozitif davranışlarda bulunmanıza yardımcı olur. Tedaviye dirençli rahatsızlıklar için tasarlanmıştır.

Kişilerararası psikoterapi: Depresyonunuzu ağırlaştırabilecek ilişki problemlerinin çözümüne odaklanır.

Aile ve evlilik terapisi: Bu terapide aile üyeleri veya eşiniz yahut partneriniz de vardır. İlişkilerinizdeki stresi çözmeniz depresyonunuza yardımcı olabilir.

Psikodinamik tedavi: Bu terapi yaklaşımında depresyonunuz ile bağlantılı altta yatan problemler çözülürler ve bunun için duygu ve inançlarınız derinlemesine keşfedilir.

• Diyalektik davranış terapisi: Bu terapi türünde kabullenme stratejilerini ve problem çözme yeteneklerini geliştirmeniz hedeflenir. Özellikle tedaviye dirençli depresyona bazen eşlik eden kronik intihar düşüncesi ve kendini yaralama davranışlarında etkilidir.

Grup psikoterapisi: Bu terapi türünde depresyona sahip olan bir grup insan psikoterapistle birlikte terapiye katılırlar.

Depresyon Tedavisi İçin Prosedürler

Eğer ilaçlar ve psikoterapi işe yaramıyorsa, ek tedavi seçenekleri için psikiyatristinizle görüşebilirsiniz:

Elektrokonvulsif terapi (ECT): Uyuduğunuz zaman beyninizden çok iyi ayarlanmış dozda bir elektrik akımı geçer ve bu da kısa süreli bir felç yaratır. ECT yöntemi majör depresyon belirtilerini hızlı bir şekilde geçirebilen bazı beyin kimyası değişimleri sağlıyor. Her ne kadar geçici kafa karışıklığı ve geçici hafıza kaybı gibi potansiyel yan etkileri olsa da, bir ECT terapisi serisi ağır depresyon vakalarında iyi sonuçlar verir.

• Manyetik uyarım tedavisi (rTMS): Genelde ECT etkili olmadığında uygulanır. Bu yöntemde depresyon belirtilerinin iyileştirilmesi için beyindeki sinir hücrelerine manyetik alanlar ile uyarım verilir. Alnınıza yakın saç derisine bir elektromanyetik bobin yerleştirilir. Kullanılan bu mıknatıs, beynin ruh hali yönetimi ve depresyonla alakalı olan bölgelerindeki sinir hücrelerinin uyarımını sağlar.

Vagus siniri uyarımı (VNS): VNS yöntemi sadece ECT ve rTMS gibi diğer uyarım terapileri işe yaramadığında ve depresyon belirtilerini iyileştirmediğinde kullanılır. VNS vagus sinirini elektrik impulsları ile uyarır. Tedavide göğsünüze bağlı bir alet kullanılır ve bu alet kablolar ile boynunuzdaki vagus sinirine bağlanır. İmplanttan gelen elektrik sinyalleri beynin ruh hali merkezlerine giderler ve bu da depresyon belirtilerine iyi gelebilir.
Atabileceğiniz Diğer Adımlar

Depresyon tedavisinden en iyi sonucu almak için şu adımları atabilirsiniz:

Tedavi planına sadık kalın: Terapileri ve randevuları atlamayın. Daha iyi hale gelmeniz zaman alacak. İyi hissetmeseniz bile ilaçlarınızı almayı bırakmayın. Eğer bırakırsanız, depresyon geri gelebilir ve yoksunluk belirtileri yaşayabilirsiniz. Eğer yan etkiler ve ilaç fiyatları bir problem olursa, seçenekleri değerlendirmek için doktorunuzla veya eczacınızla görüşün.

Uyuşturucu kullanmayı bırakın: Depresyon sahibi pek çok kişi çok fazla alkol alıyor veya uyuşturucu kullanıyor. Uzun vadede alkol ve uyuşturucular depresyonu daha kötü hale getirerek tedavisini zorlaştırıyorlar. Eğer alkol içmeyi veya uyuşturucu kullanmayı kendi kendinize bırakamıyorsanız, doktorunuzla veya bir zihin sağlığı uzmanı ile görüşün. Depresyon tedavisi madde kullanımı bırakılana kadar etkili olmayabilir.

Stresi yönetin: İlişki problemleri, finansal problemler ve mutsuz bir iş hayatı gibi tüm stres kaynakları depresyonu daha kötü hale getirebilir. Yoga, tai chi, meditasyon, progresif kas rahatlaması gibi stres azaltıcı teknikleri deneyin. Düşüncelerinizi bir günlüğe de yazabilirsiniz.

İyi uyku: Kötü uyku depresyonu kötüleştirebilir. Hem uyku süresi hem de ne kadar iyi uyuduğunuz, ruh halinizi, enerji düzeyinizi, konsantrasyon yeteneğinizi ve strese dayanıklılığınızı etkiler. Eğer uyku problemleriniz varsa uyku alışkanlıklarınızı iyileştirmenin yollarını arayın veya doktorunuzdan bir tavsiye isteyin.

Düzenli spor: Spor ruh sağlığını direkt etkiler. Bahçe düzenleme ve yürüme gibi fiziksel aktiviteler bile stresi azaltır, uykuyu iyileştirir, depresyon belirtilerini hafifletir.

Depresyonunuzu sadece kısmen etkileyen veya işe yarayan ancak katlanılamaz yan etkilere sahip tedavileri kabul etmeyin. Eğer doktorunuz ve zihin sağlığı profesyoneli ile en uygun tedaviyi bulmak için çalışın. Bu biraz zaman alabilir ve yeni yaklaşımları denemek gerekebilir.

Koronavirüs ( Covid-19), sizde travma oluşturduysa ve sürekli olarak bu konu ile ilgili yoğun ve süreğen kaygı hissediyorsanız ve  neler yapacağınızı, nasıl baş edeceğinizi bilmiyorsanız bunu birlikte çalışabiliriz. Online terapi almak isterseniz bana bu numaralardan ulaşabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog Diana Güler
Telefon: 0216 266 24 48 & 0533 086 30 22
Mail: info@dianaguler.com
İnstagram: dianagulerr