Beyinde elektriklenme, bazen beyin şoku veya kafa şoku gibi isimlerle de anılıyor ve özellikle belli depresyon ve anksiyete ilaçlarının bırakılma sürecinde en dayanması zor yoksunluk belirtilerinden bir tanesi. Adını ise aniden gelen bir elektrik dalgası, sallantı gibi hissettiren rahatsız edici histen alıyor.

New York Times’ın analizine göre, beyinde elektriklenme gibi yoksunluk belirtilerine dair korkular, her sene milyonlarca insanın aslında onlar olmadan yaşayabilecek olsalar bile antidepresan kullanmaya devam etmesine sebep oluyor. Örneğin 2017 yılında uzun süredir psikiyatrik ilaçlar kullanan 250 insan üzerinde yapılan bir ankette, katılımcıların yarısı kullandıkları ilaçları bırakmaya çalıştıklarında çok ciddi yoksunluk belirtileri yaşamışlar. Yarısı ise potansiyel yoksunluk belirtilerinden dolayı ilacı bırakamayacaklarını söylemişler.

Beyinde elektriklenme önlenebilir veya tedavi edilebilir mi? Şu anda bu sorunun kontrol edilebilmesi için ilaç veya müdahale seçenekleri yok. Fakat doğal reçeteler antidepresanların yoksunluk belirtilerinden kaçınmak için çeşitli imkanlar sunuyorlar.

Bunlardan bazıları şöyle: ilacı yavaşça bırakmak, stres ve kaygı yönetimi, GABA’nın doğal yoldan arttırılması ve bilişsel sağlığı destekleyen takviyelerin alınması.

Beyinde Elektriklenme Nedir?

Beyinde elektriklenme, genellikle antidepresan ilaçların bırakılmasının ardından başlayan kafa şoklarıdır ve bu nedenle antidepresan bırakma sendromu olarak tanımlanırlar.

Beyinde Elektriklenme Nasıl Hissettiriyor?

Bu sorundan muzdarip pek çok insan, elektriklenmenin durduk yere geldiğini ve bir kaç dakika sürdükten sonra yok olduğunu belirtiyor. Geldiğine dair belirli bir tetikleyici veya uyarı işareti yokmuş gibi görünüyor. Bazı insanlar bu elektriklenme ile uykuya dalarken veya uykudan kalktıktan kısa bir süre sonra karşılaşıyorlar. Elektriklenme alkol kullanımı, kaygı ve stresle de tetiklenebiliyor.

Beyinde elektriklenme aşağıdaki gibi bazı belirti ve hislere sebep olabilir:

• Beyinde ani titreme, elektriklenme. Bazıları tüm başlarının etkilendiğini hissederken, bazıları sadece beyinlerinin belli bölümünde olduğunu söylüyorlar. Bazen beyindeki elektriklenme beyne kan gidiyormuş gibi de hissettirebilir.
• Kısa beyaz ışık patlamaları görmek
• Göz ve başta ani hareketler
• Sersemlik ve bazen vertigo
• Kulakta çınlama
• Boğazda gerilme ve yutkunma zorluğu
• Bulantı ve iştah kaybı

Beyinde Elektriklenmeye Ne Sebep Oluyor?

Beyinde elektriklenme olarak bilinen elektrik şoku hissinin sebebi ne? Şu anda bu elektriklenmenin temel sebebi tamamen bilinmiyor ancak genellikle belli ilaçlar, özellikle de depresyon ve anksiyete en yaygın kullanılan serotonin geri emilimi inhibitörlerinin bırakılması sırasında yoksunluk belirtisi olarak ortaya çıkıyorlar.

Bırakma sendromu nedir? Bu durum antidepresan ilaçların bırakılmaları, azaltılmaları, alınmamaları gibi durumları takip eden geçici bir rahatsızlık. Bu ilaçlardan bazıları şöyle: Zoloft, Celexa, Lexapro, Prozac, Paxil, Pexeva).

İnternette beyinde elektriklenme ve Zoloft yoksunluk belirtileri arasında bir bağ olduğu rapor ediliyor. Bu yoksunluk belirtileri arasında sadece beyinde elektriklenme de yok, diğer yaygın yoksunluk belirtileri arasında sersemlik, baş ağrıları, bulantılar ve parestezi (genelde ellerde, kollarda, bacaklarda ve ayakta hissedilen karıncalanma hissi) de bulunuyor. Bunlara daha ilaçları alırken ortaya çıkan bazı antidepresan yan etkilerini de eklemedik: kilo alımı, yorgunluk, uyku bozuklukları, bilişsel problemler, baş ağrıları, cinsel fonksiyon kayıpları, kabızlık ve bazen intihar düşüncesi.

Serotonin geri emilim inhibitörlerinin yanında şu ilaçların bırakılmaları sırasında da beyin elektriklenmesi gibi yan etkiler olduğu tespit edilmiş:

• Selektif serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri
• Anksiyete için yazılan ve rahatlama sağlayan Benzodiazepinler
• ADHD ilaçları, amfetamin tuzları
• Ekstazi ve diğer sokak-parti uyuşturucuları

Beyinde elektriklenmenin neden oluştuğuna dair çok fazla araştırma mevcut değil ancak teorilerden bir tanesi, beyindeki serotonin düzeyindeki değişimlerden kaynaklandığı yönünde. Geri emilim inhibitörleri serotoninin taşınmasını engelliyor ve düzeyini arttırıyorlar. Ayrıca GABA aktivitesini, yani beynin sakinleştirici kimyasallarını da arttırıyorlar. Ancak beyin elektriklenmesinin sebebinin serotonin düzeyindeki düşüş olmadığına inanılıyor çünkü ilaçları almadan önce serotonin düzeyleri düşük olan bireylerin beyinde elektriklenme yaşamadıkları dikkat çekiyor.

Mevcut hipotezlere göre elektriklenmenin sebebinin GABA seviyesindeki düşüş olduğuna inanılıyor. Beyinde elektriklenme ile alakalı tüm ilaçlar beyinde GABA düzeylerini yükseltiyorlar ve eldeki bazı çalışmalara göz atıldığında GABA düzeylerindeki düşmenin pek çok yoksunluk sendromuna sebep olduğu görülüyor. Örneğin GABA düzeylerinin düşük olması nöbetleri tetikliyor ve bu da beyinde elektriklenmenin aslında yumuşak, yerel bir nöbet olduğu spekülasyonunu doğuruyor.

Beyinde Elektriklenme İçin 4 Doğal Tedavi

İlaçları Yavaşça Bırakın

Şu anda daha verimli antidepresan yoksunluk tedavisine dair daha fazla araştırma gerekli. Elektriklenme gibi belli belirtileri sınırlandırabilecek şey, ilaçların birden bırakılmaları yerine yavaşça bırakılmaları olabilir. Özellikle de yüksek doz kullananlar ve uzun süredir kullananlar için.

İlaçlarınızı yavaşça bırakmaya başladığınız zaman beyinde elektriklenme ihtimalinizi azaltabilirsiniz ancak bu yöntemin çalışacağı garanti değil. Maalesef bazı çalışmalarda ilaç yavaşça bırakılsa bile pek çok ilacın yarı ömrünün yüksek olmasından dolayı ciddi yoksunluk belirtilerine sebep olabilecekleri görülüyor. Bu da pek çok insanın tekrar ilaca başlamasına sebep oluyor ve insanları bir döngüye sokuyor.

Stres ve Anksiyete Yönetimi

Görünmeyen bir sebepten dolayı beyinde elektriklenme yaşıyor gibi görünseniz de, bu rahatsızlığın çok stres altında olan ve kaygılar ile mücadele eden insanlarda daha yaygın olduğu görülüyor. Bazı insanlar stres düzeyleri arttığı zaman beyinlerinde elektriklenmede yoğunluk, süre ve tekrar farkı olduğunu söylüyorlar.

Stres düzeyleri yüksek kalır ve kronik hale gelirse, yıllar boyunca beyinde elektriklenme ve başka belirtiler yaşamak mümkün oluyor. Beyin elektriklenmesine karşı tedavi planları arasında stres yönetimi olmalı ve bedenin travmatik, yorucu olaylara karşı iyileşme dönemi için zaman sağlamak gerekli. Eğer depresyon veya anksiyete bozuklukları yaşıyorsanız, eğitimli bir danışman, koç veya terapist ile çalışmak uzun vadede belirtilerin yönetimini öğrenmenizi sağlayabilir.

Diğer stres azaltıcı aktiviteler şöyle: yoga, spor, meditasyon, doğada vakit geçirme, ibadet, dini organizasyonlara ve topluluklara katılma, okuma ve günlük tutma.

GABA’yı Doğal Yoldan Arttırma

GABA yani gamma-aminobütirik asit, gerilimi, kaygıları ve uykusuzluğu azaltabilen bir nörotransmiter ve onun seviyesini doğal yollardan arttırmak, strese bağlı beyin elektriklenmesi ihtimalinizi azaltabilir. GABA’nın inflamasyonlarla savaşma, adet dönemi, kilo alımı, kas kaybı, kalp hastalıkları ve ADHD gibi başka rahatsızlıklar ile savaşmakta da faydalı olabileceği görülüyor. GABA’nın ruh halini iyileştirebilen etkilerinin büyük kısmı onun merkezi sinir sistemindeki belli sinir hücrelerinin aktivitesini azaltabilmesi.

GABA düzeylerindeki azalmanın antidepresan yoksunluk belirtilerine sebep olduğuna dair düşünce için daha fazla araştırma gerekli olsa da, GABA üretimini arttırmak için aşağıdaki yaşam tarzı değişimlerini değerlendirmenin bir zararı yok.
• İyi uyuyun. Düzenli bir uyku ve uyanıklık döngüsünde olmak, kafein ile alkol alımını sınırlandırmak ve rahatlatıcı bir yatak rutini oluşturmak gece rahatlamayı sağlar.
• Besinler bakımından zengin, antidepresan bir beslenme düzeninde bol bol antioksidan, vitamin, mineral, amino asitler ve temel yağ asitleri bulunmalı. Bunları yeşil yapraklı sebzeler gibi taze sebzelerden, orman meyveleri gibi meyvelerden, organik kırmızı etten, yumurtadan, taze balıklardan, probiyotik gıdalardan ve zeytinyağı, hindistan cevizi yağı, ceviz, badem, keten tohumu ve diğer çekirdeklerdeki sağlıklı yağlardan alabilirsiniz.
• Düzenli spor, mümkünse HIIT egzersizleri.
• Sigarayı bırakmak, günde 1 bardaktan fazla alkol almamak ve yasadışı uyuşturucuları kullanmamak.
• D vitamini düzeylerini arttırmak için her gün doğada ve biraz da güneşte vakit geçirmek.

GABA bir takviye formunda da alınabilir, doz genelde 250-650 miligram olur ve günde iki üç defa alınır. Ancak GABA takviyeleri herkes için uygun değil, özellikle de hamile ve emziren kadınlar ile ruh halini değiştiren ilaçlar kullananlarda.

Genel Sağlığınız İçin Takviyeleri Deneyin

Takviyeler beyinde elektriklenmeden veya kaygılardan, depresyondan kurtulmak için hızlı çözümler değiller ancak bazı insanlar belli takviyeleri alarak yoksunluk belirtilerinde iyileşme elde etmişler ve genel olarak daha iyi hissetmişler. Zihinsel ve bilişsel sağlığı destekleyen bazı takviyeler şöyle:

• Omega-3 yağ asitleri (veya balık yağı takviyeleri), anti-inflamatuvar etkiler gösterirler
• B12 ve B6 vitaminleri GABA üretimini desteklerler ve yorgunluk, zayıflık, beyinde bulanma gibi belirtiler ile savaşırlar
• D3 vitamini, en iyi güneşe maruz kalmakla alınır ancak D vitamini eksikliğinde takviye formunda da alınabilir.
• Magnezyum, uykuya yardımcı olur ve huzursuzluk, kas gerilimi ve stres belirtileri ile savaşır
• Kantaron otu
• L-glutamin ve L-arginin, GABA ile birlikte çalışarak büyüme hormonu düzeylerini desteklerler
• Kediotu kökü
• Lavanta, ylang ylang ve papatya yapı gibi sakinleştirici öz yağlar

Eğer herhangi bir ilaç kullanıyorsanız, bunları almadan önce doktorunuza danışmanız doğru olacaktır.

Beyinde Elektriklenmeye Dair Uyarılar

Yoksunluk belirtilerinin tedavisinin daha alacak çok yolu var ve söz konusu beyinde elektriklenme olduğu zaman en önemli şey onları önlemek. Antidepresan ilaçlara alternatifleri doktorunuza danışın. Eğer serotonin geri emilim inhibitörü gibi bazı ilaçları seçerseniz, ihtiyacınız olan tedavi süresine dikkat edin. Bu ilaçların genel olarak 3-9 ay boyunca alınmaları önerilir, yıllarca değil.

Eğer uzun süre boyunca bir ilacı kullanıyorsanız, bıraktığınızda beyinde elektriklenme ve diğer etkileri yaşamanız daha muhtemel. Doktorunuzla yarı ömrü daha uzun olan bir ilaç alma seçeneğini konuşabilirsiniz. Çünkü bazı ilaçlar sisteminizde daha uzun süre kalıyorlar ve düzeyleri daha yavaş düşerken yoksunluk sendromuna da engel olabilirler. Ne olursa olsun reçeteli ilacınızı doktora sormadan bırakmayın. Eğer stresli bir dönemden geçiyorsanız bir profesyonel ile çalışın ve rahatsızlığı kendi kendinize ilaçlar ile tedavi etmeye çalışmayın.