Çocuğun ayaklarının içe bakması aileler için endişe sebebi olabilir. Ancak bu yaygın ve ağrısız bir rahatsızlıktır ve 8 yaşına kadarki çocuklarda yaygındır.
Bir veya her iki ayakta olabilir. Rahatsızlık genelde tedavi olmaksızın kendini düzeltir.
Çarpık ayak genelde rahimde veya genetik anomalilerden kaynaklanır ve bu nedenle onu önlemek için yapılabilecek pek bir şey yok.
Herhangi bir tür ayakkabının onu önleyebileceğine dair bir kanıt mevcut değil ve çoğu vakada çarpık ayağa müdahale veya çıplak ayakla yürümeyi öğretmek düzeltilmesini sağlayabilir.
Tedavi
Çarpık ayak vakalarının büyük kısmını tedavi etmek kolay.
En yaygın tedavi ise zaman. Yani çocuğun normal yoldan büyümesine izin vermek. Genelde çok az veya hiç bir müdahale olmadan sorun çözülüyor.
Nadiren de olsa bazen ayağa tıbbi müdahale gerekebiliyor ve cerrahlar genelde şu ikisinden birini öneriyorlar:
• ayak şeklini düzeltmek için korse veya kalıplar
• çarpık ayağa sebep olan kemiklerin pozisyonlarının düzeltilmesi
Doktor veya terapist, bacak ve kalçalara odaklanan ek terapiler de önerebilir. Eğer bu bölgelerde herhangi bir zayıflık hissederlerse, bu da çarpık ayağa sebep olabilir.
Çarpık ayak vakalarının büyük kısmı kendi kendine geçiyor ve çoğu doktor erken aşamalarda müdahale önermiyor. Etkili ilk adımlar olarak gözlem ve takibi öneriyorlar.
Çarpık Ayaklı Çocuk Spor Yapabilir mi?
Çarpık ayaklı çocuklar normal şekilde spor yapabilrileir ve rahatsızlık nadiren ağrıya sebep olur.
İçe dönük ayaklara sahip olan çocuklarda karşılaşılan en büyük sorun, spor sırasında bu çocukların daha fazla tökezlemeleridir. Bu eğilim genelde tedavi ayakları tamamen düzelttikten sonra ortadan kaybolur.
Çoğu vakada basit yürüme, koşma ve çocuklarda doğal olarak ortaya çıkan diğer aktiviteler en iyi günlük sporlardır.
Sebepleri
Çarpık ayağın üç potansiyel sebebi var.
Metatarsus Varus veya Metatarsus Adductus
Bu rahatsızlıkta ayak büküktür ve yarım ay görünümü vardır. Ayağın ön kısmı ortaya doğru büküktür ve arka kısmı ile bilekler normaldir. Bu tip çarpık ayak genelde bebeğin rahimdeki pozisyonundan kaynaklanır.
Metatarsus varus rahimde ters duran bebeklerde yaygındır. Annesinde amniyon sıvısı düşük olan bebeklerde daha sık ortaya çıkar. Bu rahatsızlığa sahip olan bazı insanların aile geçmişlerinde de mevcut olabilir.
Bu rahatsızlık genelde düzeltilebilirdir ve ayak kolayca düzleştirilir. Çocuk yaşlandıkça da çözülür ve daha fazla tedavi gerekmez. Eğer ayak pozisyonu sabitse ve iyileşmiyorsa daha fazla tedavi gerekli olabilir.
Eğer istenirse, aile bebeğin ayağını günde bir kaç defa nazikçe esnetebilir ve şeklini düzeltebilir ancak illa ki gerekli değildir.
İç Kaval Kemiği Kıvrımı
İç kaval kemiği kıvrımı, genelde alt bacak kemiklerinin içe bükülmesinden kaynaklanır. Genelde ilk olarak tespit edilebilir değildir ancak çocuk ilk adımlarını atma yaşına gelince görünür olur.
Bu rahatsızlığa sahip çocuklar genelde ağrı hissetmezler ancak aileler sık sık çocuğun düştüğünü belirtirler.
Çocuk büyüdükçe bu rahatsızlık genelde kendini tedavi eder ve tedavi gerekmez ve çocuk bu nedenle terapiye, korselere veya kalıplara ihtiyaç duymaz.
Çocuk 9-10 yaşına geldiği zaman geçmezse, ameliyat gerekebilir. Prosedürde dönmüş olan kemiğin kesilip tekrar takılması ve ayağın düzeltilmesi bulunur.
Femoral Anteversiyon
Bu tip çarpık ayak çok yaygındır ve çocukların %10’unda ortaya çıkar.
Üst bacak kemiği, yani uyluk kemiği, kalça ekleminde çok fazla içe dönüktür. Bu sıklıkla doğumdan önce kalçalara gelen baskı ile ilgilidir ancak tam sebebi bilinmiyor.
Bu tip içe dönüklük genelde 8 yaşında geçer. Belirtiler bu yaştan sonra da devam ederse, ortopedik cerrah ameliyat gerekip gerekmediğine karar verebilir.
Farklı Yaş Grupları
Çarpık ayak sahibi olan çocuklarda, ayak ve ayak parmakları farklı yaşlara göre farklı görünebilirler.
Ayak çarpıklığı şöyle görünebilir:
Bebekler: Ayağın ön kısmı ve parmaklar genelde ayağın ortasına doğru büküktür. Bebeğin ayağının dış kısmının şekil genelde yarım aydır. Sık sık her iki ayakta da olur.
1-3 yaş arası bebekler: Bu yaş grubundaki çarpık ayaklı çocuklarda bacaklar yay gibi olabilirler. Çarpık ayak bebeklerde genelde kaval kemiği eğiminden kaynaklanır.
3-10 yaş arası çocuklar: Femoral anteversiyon bu yaş grubunda en yaygın çarpık ayak sebebidir. Bu çocuklar genelde W pozisyonunda otururlar ve dizleri içe dönüktür. Eğer böyle oturmayı istiyorsa çocuğunuza izin vermenin bir zararı olmaz.
Çarpık ayak yürümeye başlayan ve yaşı ilerleyen çocuklarda kendini biraz daha farklı şekilde ortaya koyabilir. Çok sıklıkla, sebep ayak değil bacaklardır ve parmak uçları birbirine doğru bakar.
Ne Zaman Doktora Gitmeli
Normalde acilen doktora gitmeye gerek yok. Ancak çarpık ayak çocuk 8 yaşına geldiğinde hala mevcutsa veya çocuğun normalden çok düşmesine sebep oluyorsa bir sağlık uzmanına götürebilirsiniz.
Teşhis
Çarpık ayak teşhisi tipine göre değişir.
Rahatsızlığı teşhis etmek için doktor basit fizik muayene yapabilir. Bazı vakalarda röntgen ve diğer görüntüleme teknikleri de gerekebilir ancak pek yaygın değildir.
Metatarsus varus veya metatarsus adductus için teşhis çok erken yapılabilir, bazen doğumdan hemen sonra bile olabilir. Basit bir fizik muayene yeterli olur. Doktor ayrıca kalça problemlerini de kontrol eder ve bu da ayak çarpıklığına sebep olabilir.
İç kaval kemiği kıvrımı genelde çocuk yürüyene kadar başlamaz ve bu nedenle en erken teşhis 1 yaş civarında konur. Doktor çocuğun yürümesini izleyecektir ve bacaklarını inceleyecektir. Eğer teşhis koyarsa bacakları ölçmesi gerekebilir.
Doktor femoral anteversiyon teşhisini genelde 4-6 yaşları arasında koyar. Fizik muayene ve ardından çocuk ile ailenin tıbbi geçmişi değerlendirmeye alınabilir.
Teşhis ne olursa olsun, çarpık ayak genelde ağrısız olduğu ve kendi kendine geçtiği için çok büyük bir endişe sebebi olmamalı.
Sonuç
Çarpık ayak genelde zararsız, ağrısız ve yaygın bir ortopedik rahatsızlıktır ve küçük çocuklarda ortaya çıkar.
Ayak uçları düz bakmak yerine birbirine bakar. Üç farklı sebebi vardır ve bu sebepler problemin tedavisi için gerekli şartları değiştirirler.
Ancak çocuk spor yapabilir yaşamını sorunsuzca yaşayabilir.
