Çay dünyadaki en popüler içeceklerden birisi.

Sıcak veya soğuk olarak tüketilebildiği gibi günlük sıvı ihtiyacınıza da katkıda bulunabilir.

Fakat çayda kafein bulunur ve kafein susuzluğa sebep olabilir. Bu da çayın gerçekten susuzluktan kaçınmaya yardımcı olup olmadığı konusunda merakınızı uyandırabilir.

Susuzluğu Etkileyebilir

Çay özellikle de çok fazla içiyorsanız su alımınızı etkileyebilir.

Bunun sebebi temel olarak bazı çaylarda kafein bulunması ki kafein kahvede, çikolatada, enerji içeceklerinde ve kola gibi ürünlerde de bulunuyor. Kafein doğal bir uyarıcı ve dünyadaki en yaygın gıda ve içecek bileşenlerinden birisi.

Sindirildiği zaman kafein bağırsaklardan kan akışına geçer ve oradan da karaciğere geçer. Karaciğerde organların fonksiyonlarını etkileyen çeşitli bileşenlere parçalanır.

Örneğin kafein beyin üzerinde uyarıcı etkiye sahip ve farkındalığı arttırırken yorgunluk belirtilerini azaltıyor. Diğer yandan böbreklerde idrar söktürücü bir etkiye sahip olabiliyor.

Bu diüretik etki, bedenin daha fazla idrar üretmesine sebep oluyor. Kafeinin bu etkiye sahip olmasının sebebi böbreklere kan akışını arttırması ve onların daha fazla su atmasına destek olması.

Bu etki daha sık idrara çıkmanıza sebep olabilri ve dolayısıyla kafeinsiz içeceklere göre su alımınızı etkileyebilir.

Özetle: Bazı çaylarda kafein bulunuyor ve bu bileşen idrar söktürücü etkilere sahip. Bunun sonucunda çay içerek daha fazla idrara çıkabilir ve su alımınızı etkileyebilirsiniz.

Farklı Çayların Farklı Etkileri Olabilir

Farklı çaylarda farklı miktarda kafein bulunur ve bu da su alımını farklı şekilde etkilemelerine sebep olur.

Kafeinli Çaylar

Kafeinli çaylar arasında siyah, yeşil, beyaz ve oolong çayı bulunuyor.

Bu çaylar Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından yapılıyorlar ve çayın gramında 16-19 mg kadar kafein bulunuyor.

Ortalama bir çay bardağında 2 gram çay yaprağı olduğunu düşünürsek, bir bardak çayda 33-38 mg kadar kafein bulunur, bunun büyük kısmı da siyah ve oolong çayında olur.

Bununla birlikte çayların kafein içeriği bir üründen diğerine değişebilir. Bir bardakta 120 mg kafeinle karşılaşmak bile mümkün. Ayrıca çayı ne kadar uzun süre demlerseniz daha kafeinli olacağını unutmamak gerek.

Yani bir bardak kadar kahvede 102-200 mg kafein bulunurken, aynı miktarda enerji içeceğinde ise 160 mg’ye kadar bulunduğunu belirtelim.

Çayın kafein içeriği diğer kafeinli içeceklerden daha düşük olsa da, bol miktarda içmek susuzluk durumunu etkileyebilir.

Bitki Çayları

Papatya, nane, kuşburnu çayı gibi çeşitli bitkilerin meyvelerinden, köklerinden, çekirdeklerinden, çiçeklerinden, saplarından ve yapraklarından üretilen çaylara bitki çayı denir.

Diğer çay türlerinin aksine bunlarda Camellia sinensis bitkisinin yaprakları bulunmaz. Bu nedenle teknik olarak çay türü olmaktan ziyade bitkisel karışım olarak görülürler.

Bitki çayları genelde kafeinsizdirler ve vücut üzerinde susuzluk etkisi yaratmazlar.

Hibrit Türler

Çoğu bitki çayında kafein olmasa da, bazı karışımlarda kafein içeren bileşenler olabilirler.

Yerba mate çayı bu örneklerden birisi ve dünya çapında popülerlik kazanmaya başlayan geleneksel bir Güney Amerikan içeceği.

Ilex paraguariensis bitkisinin yaprak ve filizlerinin kurutulması ile hazırlanıyor ve bir bardağında 85 mg kadar kafein bulunuyor. Bu bir bardak çaydan biraz fazla ancak kahveden daha az.

Daha nadiren tüketilseler de, guayusa, yaupon, guarana ve kahve yapraklarının tüketimi de kafein içeriğine sebep olacaktır.

Bu nedenle diğer kafein içeren çaylarda olduğu gibi bu çayların bol miktarda tüketimleri vücudun su dengesini bozabilir.

Özetle: Siyah, yeşil, beyaz ve oolong çayında kafein bulunur ve bu su durumunu etkileyebilir. Bir kaç istisna hariç bitki çaylarında pek kafein olmaz ve genelde su temin ederler.

Dehidrasyona Sebep Olması Düşük İhtimal

Kafeinin idrar söktürücü etkilerine karşın, hem bitkisel hem de kafeinli çayların sizi susuz bırakma şansı pek yok.

Ciddi bir idrar söktürücü için kafeinin 500 mg’dan daha fazla tüketilmesi gerekli ve bu da 6-13 bardak çaya denk geliyor.

Araştırmacılar ayarında tüketildiklerinde çay dahil kafeinli içeceklerin su kadar su verici olduğunu söylüyorlar.

Bir çalışmada 50 ağır kahve içicisi 3 arka arkaya gün boyunca her gün 800 ml kahve veya aynı miktarda su içmiş. Karşılaştırma yapıldığında bu aşağı yukarı 1-2 litre çaya denk geliyor.

Bilimadamları kahve ve suyun içildiği günlerde susuzluk belirtilerine dair herhangi bir fark görmemişler.

Bir diğer küçük çalışmada ise 21 sağlıklı erkek 12 saat boyunca 4-6 bardak çay veya aynı miktarda kaynamış su içmiş.

Yine araştırmacılar idrar üretimi ve su düzeyleri arasında iki içecekte fark görmemişler. Bunun sonucunda siyah çayın da 6 bardak veya daha az tüketimi halinde su kadar su sağladığı sonucuna varmışlar.

Bunlara ek olarak, 16 çalışma üzerinde yapılan yeni bir değerlendirmede, 300 miligramlık tek doz kafeinin, yani 3.5-8 bardak çayın, kafeinsiz içeceklere göre idrar üretimini sadece 109 ml arttırdığı tespit edilmiş.

Bu nedenle çayın idrar üretimini arttırması halinde bile bu normalde olduğunuzdan daha fazla sıvı kaybetmenize sebep olmuyor.

İlginç şekilde, araştırmacılar kafeinin idrar söktürücü etkilerinin erkeklerde ve düzenli kafein tüketenlerde daha az olduğunu tespit etmişler.

Özetle: Çay, özellikle de ayarında tüketildiği zaman, susuzluk yapma ihtimaline pek sahip değil. Ancak tek seferde 8 bardaktan fazla içmek gibi aşırı tüketimlerde ciddi olmayan bir susuzluğa sebep olabilir.

Sonuç Olarak

Pek çok çay türünde kafein var ve bu bileşen daha fazla idrara çıkmanıza sebep olan diüretik bir bileşen.

Fakat çaylardaki kafein miktarı genelde çok az. Normal miktarda içmek – tek seferde 3.5-8 bardaktan az – pek de susuzluk etkisi yaratmaz.

Neticede çay, düz suya göre ilginç bir su alternatifi olabilir ve günlük sıvı alımı ihtiyaçlarınızı karşılayabilir.