Herkes düzenli sporun beden için iyi olduğunu bilir. Ancak spor ruh sağlığını iyileştirmenin de en etkili yollarından birisi. Düzenli spor depresyon, anksiyete, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve daha fazlası için son derece pozitif etkiler yaratabilir. Ayrıca stresi hafifletir, hafızayı iyileştirir, daha iyi uyumanıza yardımcı olur ve genel ruh halinizi güçlendirir. Faydaları elde etmek için fitness fanatiği olmanıza da gerek yok. Araştırmalar mütevazi miktarda sporun bile fark yarattığını gösteriyorlar. Yaşınız veya fitness düzeyiniz ne olursa olsun sporu daha iyi hissetmek için güçlü bir araç olarak kullanabilirsiniz.

Sporun Ruh Sağlığına Faydaları Nelerdir?

Spor sadece aerobik kapasite ve kas boyutu ile alakalı değil. Elbette fiziksel sağlığınızı iyileştirebilir, formunuzu iyileştirebilir, bel çizgisini inceltebilir, cinsel hayatınızı iyileştirebilir ve hatta yaşamınıza yıllar ekleyebilir. Ancak çoğu insanı aktif tutan şey bu motivasyon değil.

Düzenli spor yapan insanlar bunu genelde sağladığı sağlık hissi için yapıyorlar. Gün içinde daha enerjik hissediyor, geceleri daha iyi uyuyor, daha keskin bir hafızaya sahip oluyor, kendileri ve yaşamları hakkında daha rahat ve pozitif düşüncelere sahip oluyorlar. Spor yaygın ruh sağlığı zorlukları için de güçlü bir ilaç.

Spor ve Depresyon

Çalışmalar sporun orta düzey depresyonu antidepresan ilaçlar kadar iyi tedavi edebildiğini gösteriyorlar ama yan etkiler yok. Depresyon belirtilerini hafifletmenin yanında düzenli bir spor takvimine sahip olmak depresyonun tekrar etmesine de engel oluyor.

Egzersiz bir kaç sebepten dolayı güçlü bir antidepresan. En önemlisi, beyinde sinir gelişimi başta olmak üzere her türlü değişimi desteklemesi, inflamasyonları azaltması, yeni aktivite düzenlerini oluşturması, sakinlik ve sağlık duygularını arttırması. Ayrıca endorfin salgılanmasına sebep oluyor ve endorfin iyi hissetmenize, ruh halinizin iyileşmesine sebep olan güçlü bir beyin kimyasalı. Son olarak, spor bir dikkat dağıtma aracı da oluyor ve depresyonu besleyen negatif düşünceler döngüsünden bir süreliğine ayrılmanızı sağlıyor.

Spor ve Anksiyete

Spor doğal ve etkili bir anti-anksiyete tedavisi. Gerilim ve stresi alıyor, fiziksel ve ruhsal enerjinizi arttırıyor, endorfin sayesinde sağlık hissini güçlendiriyor. Sizi hareket ettirecek her şey işe yarar ancak sadece hareket yapmak yerine hareketlere dikkatinizi verirseniz daha fazla etki görürsünüz.

Örneğin ayağınızın yere vurma duygusuna dikkatinizi verin veya nefesinize, rüzgarın yüzünüze vuruşuna odaklanın. Bu şekilde bedeninize ve nasıl hissettiğinize dikkat verdiğinizde, sadece fiziksel durumunuz daha hızlı iyileşmeyecek, aynı zamanda kafanızda dönüp duran devamlı endişelerin akışını bozabileceksiniz.

Spor ve Stres

Stres altında olduğunuzda bedeninizin nasıl hissettiğine hiç dikkat ettiniz mi? Kaslarınız gergin olabilir, özellikle de yüz, boyun ve omuzlarda. Bu da sırt ve boyun ağrılarına veya baş ağrılarına sebep olabilir. Göğsünüz biraz sıkı olabilir, çarpıntı olabilir, kas krampları olabilir. Ayrıca uykusuzluk, mide yanması, mide ağrısı, ishal ve sık idrara çıkma gibi problemler de yaşayabilirsiniz. Tüm bu fiziksel belirtilerin endişe ve rahatsızlıkları ise daha fazla stres yaratır ve zihin ile beden arasında bitmez bir döngü yaratır.

Spor bu döngüyü kırmanın etkili bir yolu. Beyinde endorfin salgılanmasına yardımcı olmanın yanında, fiziksel aktivite ile kaslarınızı gevşetebilir ve gerilimi alabilirsiniz. Beden ve zihin çok yakından bağlantılı olduğu için, bedeniniz daha iyi hissettiği zaman zihniniz de öyle olacak.

Spor ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Düzenli olarak spor yapmak DEHP’nin belirtilerinin azaltılması için en kolay ve etkili yollardan birisi. Ayrıca konsantrasyon, motivasyon, hafıza ve ruh haline de iyi geliyor. Fiziksel aktivite beynin dopamin, norepinephrine ve serotonin düzeylerini hemen yükseltir ve bunlar dikkat ile odaklanmaya etki ederler. Böylece Adderall veya Ritalin gibi ilaçlar ile aynı işi yapar.

Spor ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu ile Travmalar

Kanıtlar, bedeninize gerçekten odaklanmanın ve spor yaparken nasıl hissettirdiğini görmenin sinir sisteminin kilidini açtığını ve travmalardan kaynaklı hareketsizliğe sebep olan stres tepkisini bastırdığını gösteriyorlar. Zihninizin düşüncelere boğulmak yerine eklem ile kaslarınızdaki fiziksel hislere odaklanması, hatta organ hareketlerine odaklanması daha iyi. Hem kol hem de bacakları çalıştıran karşıt hareketler, yani yürüme, koşma, yüzme, ağırlık sporları ve dans, en iyi seçenekler arasındalar.

Hiking, yelkencilik, dağ bisikletçiliği, kaya tırmanışı, rafting ve kayak gibi diğer outdoor aktivitelerin de travma sonrası stres bozukluğu belirtilerini azalttığı belirtiliyor.

Sporun Ruhsal Faydalarını Elde Etmek Sandığınızdan Daha Kolay

Ne kadar aktivitenin ruh sağlığınıza iyi geleceğini merak mı ediyorsunuz? Muhtemelen düşündüğünüz kadar çok değil. Meşgul günlerinizde salonda spor yapmak için saatlerinizi ayırmanıza gerek yok, veya kova kova terlemeniz, kilometrelerce sıkıcı bir koşu yapmanız da gerekmiyor. Haftada beş defa 30 dakikalık bir spor ile tüm fiziksel ve ruhsal faydalarını elde edebilirsiniz. 2 tane 15 dakikalık veya üç tane 10 dakikalık egzersiz bile işe yarar.

Birazcık Bile Aktivite Hiç Olmamasından İyidir

Gözünüze hala korkutucu geliyorsa, umutsuzluğa kapılmayın. Sadece bir kaç dakikalık fiziksel aktivite bile hiç olmamasından iyidir. Eğer 15-30 dakikalık spor için zamanınız yoksa veya bedeniniz 5-10 dakikadan sonra durmanızı istiyorsa, bu da sorun değil. 5-10 dakika ile başlayın ve zamanı yavaş yavaş arttırın. Ne kadar çok egzersiz yaparsanız, o kadar çok enerjiniz olacak ve zaman içerisinde daha fazlasına hazır olduğunuzu hissedeceksiniz. Burada temel nokta çoğu günde az ama biraz yoğun bir fiziksel aktivite göstermek. Spor bir alışkanlık haline geldiğinde bir kaç fazladan dakika veya farklı türde aktiviteler ekleyin. Eğer bunu devam ettirirseniz, sporun faydalarını alacaksınız.

Sonuç Almak İçin Acı Çekmenize Gerek Yok

Araştırmalar orta düzey aktivitenin çoğu insan için iyi olduğunu gösteriyor. Bu orta düzeyin anlamı şu:

  • Nefesiniz normalden biraz daha fazla olmalı ancak nefessiz kalmamalısınız. Örneğin yürüyüş partneriniz ile konuşabilecek durumda olmalısınız ancak kolayca şarkı söyleyememelisiniz.
  • Bedeniniz hareket ettikçe daha sıcak olmalı ancak aşırı sıcak ve çok terli olmamalı.

Sporu Engelleyen Zihinsel Bariyerleri Aşmak

Şimdi sporun çok daha iyi hissettireceğini ve sandığınız kadar zaman almadığını biliyorsunuz. Ancak ilk adımı atmayı söylemek onu atmaktan daha zor. Spor bariyeri bir gerçek, özellikle de zihin sağlığı problemleriniz varsa. İşte bazı yaygın engeller ve onları aşma yöntemleri.

Bitkin hissetmek: Yorgun veya stresli olduğunuzda, sporun bunu daha kötü hale getireceğini sanırsınız. Ancak aslında fiziksel aktivite güçlü bir enerji vericidir. Çalışmalar düzenli sporun yorgunluğu dramatik miktarda azalttığını ve enerji düzeylerini arttırdığını gösteriyorlar. Eğer gerçekten yorgunsanız, kendinize 5 dakika yürüyüş sözü verin. Beş dakikadan fazla yürüme ihtimaliniz çok yüksek.

Ezilmiş hissetmek: Stresli ve depresif olduğunuzda, başka bir sorumluluk almak biraz fazla gelebilir. Spor yapmak hiç uygun gelmeyebilir. Eğer çocuğunuz varsa, spor yaparken çocuk bakımı çok zor olabilir. Sadece fiziksel aktivitenin her şeyi daha iyi yapmanızı sağlayacağını unutmayın. Eğer fiziksel aktiviteyi bir öncelik olarak düşünmeye başlarsanız, meşgul bir günde bile bir miktarını güne sokuşturmanın yollarını bulacaksınız.

Umutsuz hissetmek: Sıfır noktasında da olsanız, hala spor yapabilirsiniz. Spor şekle girmenizi sağlar. Eğer hiç spor deneyiminiz yoksa, her gün bir kaç dakikalık düşük etkili hareketler ile başlayın.

Kendiniz hakkında kötü hissetmek: Kendi kendinizi mi eleştiriyorsunuz? O zaman bedeniniz hakkında yeni bir düşünce yöntemi bulma zamanı gelmiş. Kendinize benzeyen insanlarla bir araya gelin. Farklı fitness düzeyine sahip insanlar ile aynı dersleri alın. En küçük fitness hedeflerine bile ulaşmak bedeninize güven duymanızı sağlayacak.

Ağrı hissetmek: Eğer hareketliliğinizi kısıtlayan bir engeliniz varsa, kilo sorunlarınız varsa, artrit veya sakatlık veya hastalık sahibiyseniz, güvenli spor için doktorunuzla görüşün. Ağrıyı gözardı etmemelisiniz ancak yapabildiğiniz şeyleri yapmalısınız. Sporunuzu daha kısa, daha sık zamanlara bölerek işe yaramasını sağlayabilir veya eklem, kas rahatsızlıklarını engellemek için suda spor yapabilirsiniz.

Kaygılı ve Depresif Olduğunuzda Spor Yapmaya Başlamak

Pek çoğumuz çoğu zaman spor için kendimizi motive etmeyi zor buluruz. Depresif, kaygılı, stresli ve diğer zihinsel-duygusal problemlere sahip olduğumuzda kesinlikle zor hale gelir. Bu durum özellikle depresyon ve anksiyete için geçerli çünkü sizi kapana kısılmış halde bırakabiliyorlar. Sporun sizi daha iyi hale getireceğini biliyorsunuz ancak depresyon enerjinizi veya motivasyonunuzu mu aldı? Veya sosyal anksiyeteniz spor sınıfında görünme veya parkta koşma düşüncesine dayanamamanıza mı sebep oluyor? O zaman ne yapabilirsiniz?

Küçük Başlamak Sorun Değil, Hatta Akıllıca

Duygusal bir bozukluk altındaysanız ve uzun süredir spor yapmadıysanız, maraton tamamlamak veya her sabah bir saat spor yapmak gibi aşırı hedefler sizi sadece daha kötü hale getirirler. Erişilebilir hedefler koyup oradan ilerlemek daha mantıklı.

Enerjinizin En Yüksek Olduğu Zamanı Seçin

Bu zaman okul ve işten önce sabahları olabilir veya öğle yemeği arasında olabilir veya haftasonları daha uzun seanslar şeklinde olabilir. Eğer depresyon ve anksiyete nedeniyle gün boyu yorgun ve motivasyonsuz hissediyorsanız, bir müzikle dans etmeyi veya biraz yürümeyi deneyin. Kısa süreli, 15 dakikalık bir yürüyüş bile zihninizi temizlemenize yardımcı olur, ruh halinizi iyileştirir, enerji düzeyinizi arttırır. Hareket edip daha iyi hissettikçe, sağlığınız üzerinde daha fazla kontrolünüz olduğu duygusuna sahip olacaksınız. Hatta daha sağlam spor yapmak için enerji bile kazanabilirsiniz. Daha uzun yürüyebilir, koşabilir, bisikleti de spora ekleyebilirsiniz.

Salona Gitmeden Hareket Etmenin Kolay Yolları

Yoga veya bisiklet sürmeye ayıracak 30 dakikanız yok mu? Endişe etmeyin. Fiziksel aktiviteyi yapacak bir iş gibi değil, bir yaşam tarzı olarak görün. Günlük rutininize bakın ve oraya aktiviteler sokma yollarını düşünün. Fikir lazımsa bir kaç fikir de bizden gelsin.

Evde ve ev çevresinde: Evi temizleyin, arabayı yıkayın, bahçenizle uğraşın, çimleri biçin, kaldırımları süpürün.

İşte ve yolda: Bisiklet veya yürüyüşle buluşmalara gidin, asansör kullanmayın ve mümkünse merdiven kullanın, otobüs durağına tempolu yürüyün ve bir önceki durağa gidin, arabayı biraz uzağa park edip markete veya ofise yürüyerek gidin, kahve arasında bir yürüyüş yapın.

Aile ile: Çocuğun idmanı sırasında futbol sahasının etrafında yürüyün, haftasonu mahallede bisiklet sürün, çocuklarla kovalamaca oynayın, gölde kano yapın, köpeğinizi yeni bir yere doğru gezdirin.

Eğlence için: Bahçelerden meyve toplayın, müziğe uyun, sahile gidin veya dağa çıkın, televizyon izlerken nazikçe esneyin, arkadaşlarınızla spor yapın, dövüş sanatları öğrenin, dans edin, yoga yapın!