Stresle savaşan bir süper kahramanın gelip trafik tıkanıklığının, kaotik toplantıların, eşinizle tartışmaların ve bebeğin ağlamalarının arasında gelip sizi bu gerilimden kurtarmasını hiç hayal ettiniz mi? Aslında kendiniz de stresi yok eden bir süper kahraman haline gelebilirsiniz. Duyularınızı kullanarak, stresin etkilerini azaltacak güce ulaşabilirsiniz ve baskı oluşmaya başladığı zaman onu kontrol altında tutabilirsiniz. Herhangi bir yetenekte olduğu gibi, o anki stresi hafifletmeyi öğrenmek zaman, deneme ve pratik gerektirir ancak bunun geri dönüşü çok büyük. Stresi hızlıca nasıl hafifleteceğinizi öğrendiğiniz zaman, yaşam size ne gönderirse göndersin sakin, üretken ve odaklı kalabilirsiniz.

Stresi Hafifletmenin En Hızlı Yolu Nedir?

Stresin yönetimi için sayısız teknik var. Yoga, odaklanmış meditasyon ve spor şahaneler yaratan stres alıcı aktivitelere sadece bir kaç örnek. Ancak anın sıcağında, örneğin yüksek baskılı bir iş görüşmesi sırasında veya eşinizle olan tartışmalarınızda, izin alıp da meditasyon yapamaz veya uzun bir yürüyüşe çıkamazsınız. Daha ulaşılabilir ve hızlı çalışan bir şeye ihtiyacınız olur.

Stresten kurtulmanın en hızlı ve güvenilir yollarından bir tanesi, görme, duyma, tatma, koklama ve dokunma duyularınızdan ve ayrıca hareketten faydalanmak. Herkes farklı olduğu için hangi tekniğin sizde en iyi düzeyde işe yaradığını keşfetmek için deneyler yapmanız gerekli.

Sosyal etkileşim, bedenin sinir sistemini düzenlemek için en evrimleşmiş ve en garanti stratejisidir. Rahat ve önem veren bir dinleyici ile yüzyüze konuşmak sizi hızlıca sakinleştirebilir ve gerilimi alır. Stresli bir durumun tam ortasında dostunuz her zaman yanınızda olamaz ancak ruh sağlığınız için bir yakın arkadaşlar ağınızı sürdürmek önemli. Duyu bazlı stres azaltma ve iyi dinleyiciler olduğu zaman temeller hazır olacaktır.

Stresli Olduğunuzu Anlayın

Stresli olduğunuzu anlayacağınızı sansanız da, pek çoğumuz yıpranmış bir halde o kadar çok vakit harcıyoruz ki, sinir sistemimiz dengede olduğu zaman bunun nasıl hissettirdiğini unutuyoruz: sakin ama uyanık ve odaklanmış olmak. Eğer bu sizseniz, bedeninizi dinleyerek stresli olduğunuzu fark edebilirsiniz. Yorgun olduğunuzda, gözleriniz ağırlaşır ve başınızı eliniz üzerinde dinlendirebilirsiniz. Mutluysanız, kolayca gülersiniz. Stresli olduğunuzda ise bedeniniz bunu bilmenizi sağlar. Bedenin sunduğu  ipuçlarına dikkat etme alışkanlığı geliştirin.

Kaslarınızı ve içinizi gözlemleyin: Kaslarınız gergin ve yorgun mu? Midenizde kramplar, ağrılar ve sıkılıklar mı var? Elleriniz sıkılı durumda mı?

Nefesinizi gözlemleyin: Nefesiniz yüzeysel mi? Bir elinizi göbeğinize koyun, diğerini göğsünüze koyun. Her nefeste ellerinizin inip kalkmasına bakın. Tamamen nefes mi aldığınızı yoksa nefes almayı unuttuğunuzu mu fark edin.

Stres Tepkinizi Tanımlayın

İçimizde, hepimiz savaş veya kaç stres tepkisine aynı tepkiyi veririz: tansiyon yükselir, kalp daha hızlı atar, kaslar kasılır. Beden sıkı çalışır ve bağışıklık sistemini düşürür. Ancak dışarıdan insanlar strese farklı şekilde tepki verirler.

Stresi hızlıca hafifletmenin yolu genelde sizin strese verdiğiniz tepkiye bağlıdır:

Aşırı heyecanlı stres tepkisi: Eğer stres altında sinirli, gergin, aşırı duygusal ve heyecanlı oluyorsanız, sizi sakinleştiren stres hafifletici aktivitelere en iyi tepkiyi verirsiniz.

Az heyecanlı stres tepkisi: Eğer stres altında depresif, içe kapanık ve uzak bir hale geliyorsanız, uyarıcı ve enerji verici stresi hafifleten aktivitelere en iyi tepkiyi verirsiniz.

Duyularınızı Kurtarıcı Olarak Görün

Stresten kurtulmak için duyularınızı kullanmadan önce, ilk olarak sizde işe yarayan duyusal deneyimleri tanımlamanız lazım. Bu biraz deney gerektirebilir. Farklı duyularınızı çalıştırırken, stres düzeyinizin ne kadar hızlı düştüğünü not edin. Olabildiğince kesin olmaya çalışın. Hangi özel tip ses veya hareket sizi en çok etkiliyor? Örneğin müzik seviyorsanız, pek çok farklı sanatçıyı ve müzik türünü dinleyerek sizi hemen kaldıran ve rahatlatan şarkıyı bulmaya çalışın.

Nerede olursanız olun her zaman stresi hafifletmenizi sağlayacak çeşitli duyusal deneyimleri deneyin.

Aşağıdaki örnekler bir başlangıç noktası olarak yazıldılar. Yaratıcılığınızı kullanın ve deneyecek yeni şeyler bulun. Doğru duyusal tekniği bulduğunuz zaman bunu anlayacaksınız.

Görme

  • Sevdiğiniz bir fotoğraf veya anıya bakın.
  • İş yerinizi canlandırmak için bitki ve çiçekleri kullanın.
  • Bahçe, plaj, park ve arka bahçeniz gibi doğanın güzelliklerinden keyif alın.
  • Ruhunuzu ayağa kaldıran renkler ile çevrenizi doldurun.
  • Gözlerinizi kapatın ve barışçıl, yenileyici hissettiren bir yer hayal edin.

Koklama

  • Kokulu mum veya tütsü yakın.
  • Farklı öz yağlar deneyin.
  • Gül ve başka çiçekleri koklayın.
  • Temiz, taze hava ve açık mekanları deneyimleyin.
  • Favori parfüm veya kolonyanızdan sürün.

Dokunma

  • Kendinizi sıcak bir battaniyeye sarın.
  • Köpek veya kedi besleyin.
  • Oyuncak ayı gibi rahatlatıcı bir nesne tutun.
  • Kendinize el ve boyun masajı yapın.
  • Cildinize yumuşak hissettiren kıyafetler giyin.

Tatma

Favori yemeğinizi yavaşça tüketmek çok rahatlatıcı olabilir ancak aşırı yeme davranışı stres ve bel çevresine katkıda bulunur. Burada esas konu, tat duyunuzu odaklanarak uyarmak ve aşırıya kaçmamak.

  • Şekersiz sakız çiğneyin.
  • Bir parça siyah çikolata tüketin.
  • Bir bardak kahve veya çay veya tazeleyici bir soğuk içecek için.
  • Mükemmel olgunlukta bir meyve tüketin.
  • Kereviz, havuç, karışımlar gibi sağlıklı, kıtır kıtır bir atıştırmalık tüketin.

Hareket

Stres altında donup kalma eğiliminiz varsa veya travma geçmişiniz varsa, sizi harekete geçirecek stres alıcı aktiviteler çok yardımcı olabilirler.

  • Olduğunuz yerde koşun veya zıplayın.
  • Dans edin.
  • Başınızı esnetin veya daire şeklinde çevirin.
  • Kısa bir yürüyüş yapın.
  • Lastik bir stres topu sıkın.

Duyma

  • Şarkı söyleyin veya favori şarkınızı mırıldanın. Ruhunuzu kaldıran müzikler dinleyin.
  • Doğanın sesini dinleyin – dalgalar, ağaçlar ve kuşlar.
  • Küçük bir fışkiye alın, ev ve ofisinizde onun rahatlatıcı sesini dinleyin.
  • Pencerenizin kenarına rüzgar gülleri asın.

Duyusal İlham Kaynakları Bulun

Sizin için işe yarayan duyusal teknikleri tanımlamakta zorlanıyor musunuz? Çevrenizden ilham alın, gün içinde gördüklerinizden tutun da geçmişinizden anılara kadar herşeyi değerlendirin.

Anılar: Çocukken sakinleşmek için ne yaptığınzı düşünün. Eğer bir battaniyeniz veya oyuncağınız varsa, dokunsal uyarımdan fayda görüyor olabilirsiniz. Bir toplantıdan önce boynunuza dokulu bir atkı takın veya cebinizde bir parça yumuşak süet tutun.

Başkalarını İzleyin: Başkalarının stresle nasıl başa çıktığını görmek size fikir verebilir. Beyzbol oyuncuları sık sık sopalarını yere vururlar. Şarkıcılar performanslarından önce kalabalık ile sohbet ederler. İnsanlara baskı altında nasıl odaklı kaldıklarını sorun.

Aileniz: Ebeveynlerinizin stresi atmak için ne yapmış olduklarını düşünün. Anneniz uzun bir yürüyüşten sonra daha rahat mı hissediyordu? Babanız zor bir günün ardından bahçede mi çalışıyordu?

Hayal Etmenin Gücü: Duyusal çantanıza başvurmak bir alışkanlık haline geldiği zaman, stres geldiği zaman canlı duyular hayal etmeyi deneyin. Bebeğinizin yüzünün anısını hatırlamak, onun fotoğrafını görmüş kadar sakinleştirici ve enerji verici bir etki yaratabilir. Güçlü bir hissi hatırladığınız zaman, bir daha asla stresten kurtulmanın yolundan yoksun kalmayacaksınız.

Stresten Hızlıca Kurtulmayı Alışkanlık Haline Getirin

Bir kriz sırasında duyularınızı kullanmayı hatırlamak kolay değil. İlk olarak baskıya teslim olmak ve gerilmek daha kolay gelecektir. Ancak zaman içerisinde duyularınızı göreve çağırmak ikinci bir doğanız gibi olacak. Bunu araba sürmeyi öğrenme süreci gibi düşünün. Tek bir seferde usta olamazsınız, ikinci bir doğa haline gelene kadar pratik edin. Zaman içerisinde zorlu zamanlarda bedeninize odaklanmadığınız zaman bir şeyi unutmuşsunuz gibi gelecek. Bunu alışkanlık haline getirmenin yolu şöyle:

Küçükten Başlayın: Hızlı stresle başa çıkma yeteneğinizi büyük bir stres kaynağında denemek yerine, ilk olarak düşük dozlu beklendik stres kaynaklarında deneyin. Bunlar arasında uzun bir günün ardından akşam yemeği pişirmek veya faturaları ödemek olabilir.

Tanımlayın ve Hedefleyin: İşe gidip gelme gibi haftada bir kaç defa olan düşük dozlu stres kaynaklarını düşünün. Her defasında bu stres kaynağını hızlı stres hafifletme yöntemleri ile hedefleyin. Bir kaç hafta sonra ikinci bir stres kaynağında kullanın ve devam edin.

Duyusal Girdilerinizi Test Edin: Eğer stresi azaltma yönteminizi işe giderken uyguluyorsanız, bir gün başka bir yöntemi deneyin. En iyi çözümü bulana kadar denemeye devam edin.

Süreçten Keyif Alın: Eğer bir şey işe yaramazsa, onu zorlamayın. Sizin için en iyi şekilde işe yarayacak şeyi bulmak için başka bir şeyi denemeye devam edin. Memnuniyet verici ve dikkat çekici şekilde sakinleştirici olmalı.

Onun Hakkında Konuşun: Stres çözme stratejilerinden aile ve arkadaşlarınıza bahsetmek, onları yaşamınıza dahil etmek için size yardımcı olabilir. Bonus olarak, bu ilginç bir sohbet de yaratabilir. Çünkü herkes stres konusu ile bir şekilde ilgili.

Nerede Olursanız Olun Pratik Yapın

Duyu bazlı stratejilerin en iyi yanı, kontrol ettiğiniz farkındalık. Nerede olursanız ve ne yaparsanız yapın bu yöntem bir adım uzağınızda.

Evde Stresten Hızlıca Kurtulma

Eğlence: Gerginliği müzik çalarak önleyin. Mum yakın. Kokular duyularınızı uyaracak. Rahat ve güvenilir hissettiren kıyafetler giyin.

Mutfak: Mutfak stresini her bir malzemeyi koklayarak hafifletin. Yumurta kabuğunun mükemmel dokusundan keyif alın. Bir soğanın ağırlığını takdir edin.

Çocuklar ve İlişkiler: Baş parmağınızın ve işaret parmağınızın uçlarını birbirine bastırarak eşinizle tartışma sırasında kontrolü kaybetmeyi önleyin. Çocuğunuz yaygara yaptığı zaman ellerinize losyon sürün ve koklayın.

Uyku: Uyumak için çok mu streslisiniz? Bir beyaz gürültü makinesi kullanın veya havaya nem ve koku yayacak bir difüzör kullanın.

Sığınak Yaratın: Eğer dağınıklık sinirlendiriyorsa, her gün toplamak için 10 dakika ayırın. Size mutlu hissettirecek fotoğrafları yerleştirin. Perdeleri açın ve doğal ışığın içeri girmesini sağlayın.

İşte Stresten Hızlıca Kurtulma

Toplantılar: Stresli oturumlar sırasında nefesinize odaklanın. Parmak uçlarınıza masaj yapın. Ayak parmaklarınızı oynatın. Kahveden yudum alın.

Telefonda: Enerji veren bir şey koklayın, limon, zencefil ve nane olabilir. Konuşurken ayağa kalkın ve ileri geri hareket ederek fazla enerjiyi atın veya dış mekanlarda konuşun.

Bilgisayarda: Ayakta çalışın. 10 dakika aralıklar ile dizlerinizi bükün. Naneli şeker emin. Çay için.

Öğle Arası: Otoparkta veya çevrede kısa bir yürüyüş yapın. Yerken sakinleştirici müzikler dinleyin. Meslektaşlarınız ile konuşun.

İş Alanı: Masanıza aile fotoğrafları koyun, böylece ofis dışındaki yaşamınızı hatırlayın.

Hareket Sırasında Stresten Kurtulma

Trafikte: Müzik dinleyin veya bir sesli kitap dinleyin. Farklı bir rota deneyin ve yeni bir şeyler görün. Işıklarda boynunuzu esnetin. Arabada şarkı söyleyerek uyanık ve mutlu kalın.

Toplu Taşıma: Okumaya, telefonla konuşmaya ve müziğe ara vererek çevrenizdeki görüntü ve seslere odaklanın. Aynı eski otobüste olsanız bile yeni bir şey deneyin.

İşlere Koşturma: Özel bir parfüm veya losyon sürün ve böylece bir yerden bir yere koşarken keyif alın. Cebinizde bir stres topu taşıyın. Her konumda zihinsel bir görüntü kaydedin.

Sırada Bekleme: Zamanın geçtiğine hayıflanmak yerine nefesinize odaklanın. İnsanları izleyin. Önünüzdeki kişiyle sohbet edin. Bir naneli sakız çiğneyin.

Koronavirüs ( Covid-19), sizde travma oluşturduysa ve sürekli olarak bu konu ile ilgili yoğun ve süreğen kaygı hissediyorsanız ve  neler yapacağınızı, nasıl baş edeceğinizi bilmiyorsanız bunu birlikte çalışabiliriz. Online terapi almak isterseniz bana bu numaralardan ulaşabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog Diana Güler
Telefon: 0216 266 24 48 & 0533 086 30 22
Mail: info@dianaguler.com
İnstagram: dianagulerr