Salatalığın su dolu olduğunu ve pek az besin içerdiğini varsaymış olabilirsiniz. Fakat yeniden düşünün. Turşu yapmada kullanılmak ve göz çevresindeki şişkinlikleri gidermenin yanında salatalığın çok etkileyici faydaları var. Özellikle de etkileyici besin profili sayesinde serbest radikaller ve inflamasyonlar ile savaşabiliyor.

Salatalıkta çok az kalori bulunur ancak oksidatif stresten kaynaklanan yaşlanmayı içerisindeki güçlü polifenol bileşenler sayesinde doğal yoldan yavaşlatır.

Araştırmacılar arasında anti-diyabetik, lipid-azaltıcı ve antioksidan aktiviteleri ile bilinen salatalığın, beden üzerinde detoks ve temizleyici etkileri var. Ayrıca doğal bir serinletici ve dehidrasyonu, kabızlığı ve aşırı ısınmayı engelliyor. Tüm bunlar onun besin değerlerinin sadece bir kısmı.

Salatalık Besin Değerleri

Salatalık yaygın olarak yetiştirilen ve Cucurbitaceae bitki ailesine ait bir bitkidir. Özellikle diüretik etkileri nedeniyle üzerlerinde çalışma yapılıyor. Bu da onun hem geleneksel tıpta hem de modern tıpta iyileştirici bir gıda olarak ün kazanmasına sebep oldu.

Teknik olarak bir meyve mi sebze mi? Salatalık esasen bir meyve ancak genelde sebze muamelesi görüyor. Dünyada yetiştirilen onlarca salatalık türü var ancak günümüzde temel olarak üç türü çok yaygın: dilimlenip çiğ yenen hali, turşuluk hali ve çekirdeksiz salatalık.

Hindistan’ın Haryana kentindeki Eczacılık Bilimleri Enstitüsü araştırmacıları, salatalığın faydalarını ve potansiyel serbest radikal yok edici özelliklerini inceledikten sonra onun hakkındaki raporlarında şöyle bahsediyorlar: “ön fitokimyasal incelemelerle ortaya konulmuş bilgilere göre, ekstraktındaki flavonoidlerin ve tanninlerin varlığı, bu bileşenlerin analjezik ve serbest radikalleri ortadan kaldıran etkilerinden sorumlu olabileceğini gösteriyor. Sebzeler, meyveler, çay ve bitkilerden alınan doğal antioksidanların düzenli tüketimi, bol miktarda antioksidanın varolduğu bir denge sağlayabilir.”

USDA tarafından yayınlanan salatalık besin değerleri şöyle (52 gram, kabuklu miktarda):

  • 7.8 kalori
  • 1.9 gram karbonhidrat
  • 0.3 gram protein
  • 0.1 gram yağ
  • 0.3 gram lif
  • 8.5 mikrogram K vitamini (günlük ihtiyacın %11’i)
  • 1.5 miligram C vitamini (günlük ihtiyacın %2’si)
  • 6.8 miligram magnezyum (günlük ihtiyacın %2’si)
  • 76.4 miligram potasyum (günlük ihtiyacın %2’si)

Salatalığın En Büyük 10 Faydası

İyi Bir Kanserle Savaşan Antioksidan Kaynağı

Salatalık söz konusu bağışıklık sistemi olduğunda neden iyi? Salatalıkta cucurbitacinler, glukosidler, lignanlar, apigenin ve flavanoller gibi pek çok biyoaktif bileşen olduğu görülüyor. Bunların kanserle savaşan etkileri var çünkü DNA ve hücreleri oksidatif stres kaynaklı hasardan koruyorlar. Fisetin bileşeni özellikle beyin sağlığı ve bilişsel fonksiyonların korunumu ile alakalıyken, cucurbitacinler ise kanserli tümörlerin etkilerini azaltmaları ile biliniyorlar.

İspanya’daki Valencia Üniversitesi araştırmacıları, cucurbitacin antioksidanların kanserli hücrelerin ölümünü sağlayabildiğini belirtiyorlar. Bu etkinin mekanizmasındaki en önemli nokta, cucurbitacinlerin aktiviteleri nükleer faktörler ve genler ile modifiye edebilmeleri ve tümör karşıtı proteinleri aktifleştirebilmeleri. Bu nedenle salatalık gibi bol antioksidanlı gıdaları bol bol tüketmek kanser riskinizi azaltabilir.

Besin Değeri Yüksek Ancak Kalorisi Az

Salatalık su miktarı en yüksek sebzelerden birisi. Bunun anlamı, salatalığın değerli vitamin ve mineraller sunarken aynı zamanda çok düşük kalorili olması. Bir kasesinde sadece 16 kalori var. Salatalığın %95’i su olduğu için, midenizde bol yer kaplıyor ve size kilo katmadan yemeklere hacim veriyor.

Yani daha fazla tüketebilir ve sağlıklı, düşük kalorili ve düşük karbonhidratlı bir kilo verme planına sahipseniz tok kalabilirsiniz. Ayrıca besin değerleri sayesinde susuzluğunuzu da azaltabilir, dehidrasyon kaynaklı atıştırma isteğini önleyebilirsiniz.

Detoksa Yardımcı Olur

Cucurbitacin adlı bileşenler, salatalık dahil olmak üzere Cucurbitaceae ailesinden bitkilerde bol bulunurlar. Bu bileşenler sindirim yollarını ve karaciğeri desteklerler. Karaciğer kan ve bağırsaklardan toksinlerin ve atıkların doğal yoldan yok edilmelerini sağlayan temel detoks organıdır. Salatalık aynı zamanda doğal bir idrar söktürücü. Yani bedenin daha fazla üre üretmesini sağlıyor ve toksinler ile atıklar böylece atılıyorlar.

Bu süreçte şişkinliği azaltabiliyor ve rahatsız edici su birikimini giderebiliyor. Bu nedenle tuzlu bir şeyler yendiyse veya alkol tüketildiyse salatalık tüketmek çok mantıklı.

Cildi Nemlendirir ve Yatıştırır

Taze salatalık suyu yüzyıllardır hasar görmüş, kuru ve hassas ciltlerin doğal tedavisinde kullanılıyor. Bazı çalışmalara göre, salatalık dilimleri veya çekirdekleri doğrudan cilde uygulandığı zaman cilt tahrişlerine karşı soğutucu ve rahatlatıcı bir etki yaratıyor, şişkinlik ve kızarmaları azaltıyor. Sivilce, yara izi ve diğer cilt problemlerinde de doğal tedavi olarak kullanılıyor.

Salatalığın aynı zamanda rahatlatma ve ağrıları alma, güneş yanığı kaynaklı su toplamaları ve şişkinlikleri azaltma etkileri de var. Bu meyve, soğutucu, haemostatik ve tonik olarak görülüyor ve hiperdipsi ile termopleji tedavisinde faydalı görülüyor. Yani kanamaları durdurmaya, inflamasyon kaynaklı ısı birikimine engel oluyor, susuzluğu azaltıyor, dehidrasyonu gideriyor ve bu sırada güneş kaynaklı problemlerle de savaşıyor.

Şişmiş Gözleri İndirir

Salatalık gözler için ne yapıyor? Anti-inflamatuvar ve diüretik etkilerinden dolayı, salatalık şişkinlikleri ve göz çevresindeki kabarmaları azaltmaya yardımcı oluyor. Ayrıca göz çevresindeki cildin nemli kalmasını sağlayabiliyor ve bazı insanlara göre daha uyanık ve daha az yorgun görünmelerine yardımcı oluyor. Gözlerinizde salatalık ile uyuyabiliyor musunuz? Tüm gece boyunca düşmeden kalmaları zor ancak bir deneyebilirsiniz.

Salatalık dilimlerini gözlerinizin üstünde 20-30 dakika tutmanızın bile faydası olur. Dilimleri kesin ve biraz buzdolabında tuttuktan sonra gözlerinize koyup arkanıza yaslanın. Bazı insanlar soğuk salatalığı blenderdan geçirdikten sonra lavanta veya papatya yağı ile biraz bal ekleyip bir macun hazırlıyorlar.

Metabolik Sağlığı ve Kalp Sağlığını İyileştirmeye Yardımcı Olur

Salatalıkta bulunan cucurbitacinlerin sitotoksik, hepaprotektif, kardiyovasküler ve diyabet karşıtı etkileri incelenmiş. Salatalıkta bulunan lignanların da bağışıklığı güçlendirici, anti-inflamatuvar etkilerine dair yeterince bilgi var ve bunlar kardiyovasküler hastalıklar ile savaşta faydalılar. Lignanların bitkisel gıdalardan alınmaları üzerine yapılan çalışmalarda, C-reaktif protein ile faydalı bağlantılar bulunmuş ve bu da toplam ve kötü kolesterolde azalma sağladığı gibi tansiyon düzeylerinde de iyileşmeye yardımcı oluyor.

Salatalık aynı zamanda potasyum ve magnezyum gibi sağlıklı bir kalp için gerekli olan önemli mineralleri de sağlıyor. Potasyum sağlıklı tansiyon düzeyleri ile bağlantılı çünkü bedendeki sıvıları kontrol ediyor. Bu nedenle meyveler ile sebzelerden yetersiz potasyum alımı genellikle kötü kalp sağlığı ile bağlantılı. Magnezyum zengini gıdalar ise tansiyon için faydalı olmalarının yanında genel sinir fonksiyonları, kalp atımı regülasyonu, sıvı dengesi, daha iyi kan şekeri düzeni ve yüksek enerji harcaması ile bağlantılı.

Sindirimi İyileştirir ve Kabızlığı Azaltır

Salatalık çekirdeklerinin iyileştirici, ısıyı azaltıcı etkileri olduğu biliniyor ve genellikle geleneksel tıp uygulamalarında kabızlığın önlenmesi ve giderilmesi için doğal bir yöntem olarak kullanılıyorlar. Magnezyum eksikliği yaşayan pek çok insan bunun farkında bile olmuyor ancak salatalık bir magnezyum ile diğer elektrolit kaynağı olduğu için sindirim sisteminin su kazanmasını sağlar ve bu da kabızlığı önler.

Ayrıca sebze suyu ve smoothie için ideal bir sebze olduğu için onu karpuz, lime, avokado, maydanoz ve dereotu ile birleştirerek doğal bir şişkinlik karşıtı içecek yaratabilirsiniz.

Kanı Alkalileştirir

Salatalık bedenin pH dengesini düzenleyen en iyi alkali gıdalardan birisi ve asidik beslenmenin etkilerine karşı geliyor. Asit oluşturan gıdaların tüketimini sınırlamak ve daha alkali gıdaları tüketmek bedenin asidik ortamda çoğalan hastalıklardan korunmasına yardımcı olur.

İyi dengelenmiş bir pH düzeyinin leptin düzeylerini azalttığı da düşünülüyor. Bu hormon açlık ve iştah ile bağlantılı ve inflamasyonlarla da ilgisi var. Beden gıdaları en iyi sıvı formunda sindirebildiği için, salatalık alkali içeceklerin de en popüler bileşeni.

Güçlü Kemikleri Destekler

Her bir kase salatalıkta günlük K vitamini ihtiyacının %22’si bulunduğu için, daha fazla salatalık tüketimi kemik mineral yoğunluğunun korunmasına yardımcı olur. K vitamini K2 formunda yağda çözünen bir vitamin ve kalsiyum, magnezyum gibi temel besinler ile birlikte çalışarak güçlü kemiklerin korunmasını sağlıyor.

K vitamini aynı zamanda sağlıklı metabolizmayı, besin emilimini destekliyor, kalp sağlığına yardımcı oluyor, kan pıhtılaşmasına yardımcı oluyor, nörolojik fonksiyonları destekliyor ve kansere karşı koruyor. Buna karşın K vitamini eksikliği yeşil sebzeler bakımından zayıf beslenme, düşük kolesterollü beslenme, ilaç kullanımı ve az besin emilimi nedeniyle yetişkin ve çocuklarda yaygın.

Baş Ağrılarının Önlenmesi ve Tedavisine Yardımcı Olur

Geleneksel olarak salatalık baş ağrılarının doğal tedavisinde kullanılıyor ve inflamasyon ile şişkinliklerle savaştığı için bir ağrı kesici. Baş ağrıları ve migren dehidrasyon, stres, yorgunluk, düşük kan şekeri ve besin eksiklikleri gibi pek çok şey tarafından tetiklenebilir.

Pek çok çalışma, salatalık gibi su ve magnezyum bakımından zengin gıdaların bedendeki sıvıları dengeleyerek ve dehidrasyonu önleyerek baş ağrıları ile savaştığını gösteriyor.