Sezar salata sosu veya ev yapımı dondurma gibi bazı tariflerde çiğ veya az pişmiş yumurta kullanılıyor ve bazı insanlar ise çiğ yumurtayı besin değerlerinden dolayı tüketiyorlar. Ancak bu ürünü çiğ tüketmek güvenli olmayabilir.

ABD Tarım Bakanlığı (USDA)’na göre, kimse pastörize edilmemiş çiğ yumurta yememeli çünkü hastalık sebebi olabilecek bakteriler içerebilirler.

Ancak son yıllarda tüketicilerin çiğ, işlenmemiş gıdalara olan isteği de arttı. Bu da gıda kaynaklı parazit enfeksiyonlarında artışa sebep oldu.

Çiğ Yumurta Yemek Güvenli mi?

Yumurta, onu hazırlayan kişi içine katı yağlar, rafine nişasta ve tuz eklemediği sürece besin dolu bir gıda. Ayrıca kalori ve tuz sınırlarına dair önerilere de uyuyor.

Ancak USDA çiğ, pastörize edilmemiş yumurta tüketilmesini önermezken, kabuğunda pastörize edilmiş yumurtaların pişirilmeden tüketilebileceğini belirtiyor.

Amerikalılar için hazırlanan 2015-2020 beslenme rehberinde çiğ yumurta gerektiren yemeklerin hazırlanmasında pastörize yumurta ve yumurta ürünlerinin kullanımı öneriliyor. Bunlar arasında şunlar var:

  • çırpılmış yumurta
  • smoothie ve diğer içecekler
  • hollandaise sosu
  • dondurma
  • pişmemiş kurabiye hamuru

Bazı marketlerde pastörize yumurta satılıyor. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) pastörize yumurtaların buzdolabında tutulmalarını öneriyor.

Çiğ Yumurta Yemenin Riskleri

Bazı insanlar çiğ veya az pişmiş yumurta tüketmeyi tercih ediyorlar. Ancak FDA, her sene Salmonella bulaşmış yumurta tüketimi nedeniyle 79.000 kişinin gıda zehirlenmesi yaşadığını, 30 kişinin de öldüğünü belirtiyor.

Bazı tavukların üreme organlarında Salmonella typhimurium ve Salmonella enteritidis bakterileri bulunuyor.

Salmonella bulunduran tavuk yumurtalarının bulaşıcılık düzeyini etkileyen bazı faktörler var:

  • sürüde kaç tavuk olduğu
  • sürünün yaşı
  • kuşların stres düzeyleri
  • beslenmeleri
  • aşıları
  • hijyen ve temizlik durumu

Bulaşma Nasıl Önlenir?

Salmonella’yı kontrol etmenin yolları arasında pastörizasyon ve ışın uygulaması var.

Pastörizasyonda yumurtalar çok belirli bir zaman aralığında sıcak su veya sıcak havaya maruz bırakılıyorlar.

USDA yumurtanın farklı bölgelerinin pastörize edilmesi için onların çeşitli sıcaklıklarda ısıtılmaları gerektiğini belirtiyor. Örneğin yumurta sarısının en az 6.2 dakika boyunca 60 derecede olması gerekiyor.

Pastörizasyon Salmonella bulaşıcılığını ciddi anlamda azaltıyor ancak yumurtanın besin kalitesini veya aromasını etkilemiyor.

Işın uygulamasında ise yumurta belli bir dozda radyasyona maruz bırakılıyor ancak bu yöntem onun kalitesini etkileyebilir.

Salmonella ve Kümes Hayvanları Arasındaki Bağlantı

ABD’de tavuk yetiştirme konusuna dair ilgi artıyor. Araştırmacılar tavuk sahiplerinin sürülerini nasıl yönettiklerini belirlemek için bir anket düzenlemişler.

Araştırmacılara göre anketi cevaplayan Miami ve Los Angeles’taki tavuk yetiştiricilerinin %50’sinden azı ve Denver’daki tavuk yetiştiricilerinin sadece %63.5’i Salmonella enfeksiyonu ve kümes hayvanları arasındaki bağlantıdan haberdar.

Avustralya’da yapılan bir çalışmada katılımcılara çiğ yumurta tüketimleri sorulmuş. İnsanların %84’ü çiğ yumurta tüketmediklerini belirtmişler ancak %86’sı kase, kaşık ve spatulalardaki çiğ yumurta kullanılmış hamurları yaladıklarını itiraf etmiş.

Araştırmacılar çok sayıda insanın hastalıklara sebep olabilecek çiğ yumurtayı tükettiklerine dair fikirlerinin olmadığını belirtiyorlar.

Araştırmacılar çeşitli insanların gıdaları nasıl işlediklerine de bakmışlar ve çevresel sağlık yöneticilerinin ve besin işleyenlerin diğer profesyonel insanlara göre daha güvenli alışkanlıklara sahip olduklarını görmüşler. Bu da insanları gıdaları nasıl işleyecekleri konusunda eğitmenin evde gıda güvenliğini iyileştirebileceğini gösteriyor.

Kimler Enfeksiyon Riski Altında?

Çiğ veya az pişmiş yumurta tüketenler Salmonella enfeksiyonu kapabilirler. FDA’ya göre Salmonella enfeksiyonu belirtileri, bakterinin bulaşmasından sonra 12-72 saat arasında başlıyor.

Salmonella enfeksiyonu yaşayan bireylerde şu belirtiler ortaya çıkabilirler:

  • ishal
  • ateş
  • karın krampları
  • kusma

FDA bebeklerin, çocukların, yaşlı yetişkinlerin ve hamile kadınların Salmonella enfeksiyonundan hastalık kapma konusunda daha yüksek riske sahip olduklarını belirtiyor.

Bağışıklık sistemi iyi çalışmayan insanlar da gıda kaynaklı hastalık geliştirme konusunda daha fazla riske sahipler. Diyabet, kanser, HIV veya AIDS sahibi olanlar ile organ nakli geçirmiş olanlar çiğ yumurta tüketiminden kaçınmalılar.

Bu rahatsızlıklara sahip olan bireylerin pastörize yumurta tüketmeleri daha uygun.

Gıda güvenliği endişelerine ek olarak çiğ yumurta tüketimi bedenin biyotin emilimini de etkiliyor. Biyotin yağ ve karbonhidrat metabolizmasında kritik bir rol oynuyor ve eksikliği insülin fonksiyonlarını bozabilir, bu da kan şekeri yönetimini daha kötü hale getirebilir.

Yumurtayı Nasıl İşlemeli ve Pişirmeli?

FDA yumurta konusunda şunları söylüyor:

  • Yumurtadan hasta olmayı önlemek için buzdolabındaki yumurtaları satın alın ve onları 4.5 derecenin altında saklayın.
  • Yumurtanın kabuğu çatlaksa ve kirliyse kullanmayın.
  • Çiğ yumurtaya dokunmadan önce ve dokunduktan sonra ellerinizi, araç gereçleri, tezgahı sıcak ve sabunlu suyla yıkamak gerekli.
  • Yumurtanın paketinde pastörize edilip edilmediği genelde yazar. Bu yazıları kontrol edebilirsiniz.

USDA ise yumurta pişirme konusunda ipuçları veriyor:

  • Haşlama, yağda yumurta, kızartma ve fırında pişirme gibi seçenekler var.
  • Beyazını daima iyice pişirin ve sarısının sıkı durduğundan emin olun.
  • Hamurişi ürünlerde iç sıcaklık en az 70 derece olmalı.
  • Evde dondurma yaparken süt yumurta karışımını 70 dereceye kadar hafifçe ısıtın.

Besin Değerleri

Yumurtanın besin değerleri insanların onu hazırlama tarzlarına göre değişiklik gösterir.

USDA’nın aşağıdaki tablosu 1 tane büyük çiğ yumurtaya dair:

Kalori: 72

Protein: 6.28 gr

Doymuş yağ: 1.563 gr

Tekli doymamış yağlar: 1.829 gr

Çoklu doymamış yağlar: 0.956 gr

Kolesterol: 186 mg

Kalsiyum: 28 mg

Fosfor: 99 mg

Potasyum: 69 mg

Sodyum: 71 mg

Kolin: 146.9 mg

Folat: 24 mcg

A vitamini: 270 IU

D vitamini: 41 IU

Yumurta sarısı çok besleyici ve kişinin ihtiyaç duyduğu temel amino asitlerin çoğunu karşılıyor. Bunun yanında kolin gibi pek çok vitamin ve mikro besine de sahip. Bir büyük yumurtada günlük kolin ihtiyacının %27’si bulunuyor.

Yumurtada aynı zamanda bol miktarda yağ asidi de bulunuyor ve bunlar bedenin metabolizmasına yardımcı oluyorlar.

Sonuç Olarak

Yumurta besleyici, protein dolu bir gıda ve insanlar onu çeşitli şekillerde pişirebilirler. Bazı tariflerde ise çiğ yumurta gerekiyor.

Ancak bu durumda FDA pastörize yumurta kullanılmasını öneriyor. Optimum biyotin emilimi için yumurta beyazını yemeden önce pişirmelisiniz.

İnsanlar Salmonella bulaşımından dolayı çiğ yumurta tüketince çok hasta olabilirler. Yaşlı yetişkinler, hamile kadınlar, bebekler ve bağışıklık sistemi bozulmuş olan bireyler çiğ yumurta tüketmekten veya çiğ yumurta içeren gıdalar tüketmekten kaçınmalılar.