Nabız nedir ve ideal nabız kaç olmalıdır?

Nabız, diğer bir deyişle kalp atış hızı, bir dakika içinde kalbinizin kaç defa attığı ile belirlenir.

Kalp, göğüs kafesimizin ortasında bulunun ve kastan oluşan bir organdır. Kalbimiz her attığında vücudumuza oksijen ve besin taşınır ve geriye kalan atıklar da her kalp atışında taşınır.

Sağlıklı bir kalp, o an ne yapıyorsanız yapın vücudunuza gereken miktardaki kanı pompalar. Korktuğunuzda ya da şaşırdığınızda salgılanan adrenalin ve hormonlar, kalbinizin daha hızlı atmasına neden olur. Bu sayede vücudunuz daha çok oksijen ve enerji kullanarak tehlikeden kaçmaya hazırlıklı hale gelir.

Dinlenme durumudayken nabzınızın kaç olduğunu bilmeniz çok önemli. Bir hastalıktan ya da yaralanmadan dolayı kalbiniz zayıflar ya da sıkıntı yaşarsa, organlarınız gerekli olan kanı temin edemeyebilir ve normal fonksiyonlarını yerine getiremeyebilir.

Kalp atışımız çocukluktan yetişkinliğe geçerken azalma eğilimindedir. 10 yaşın üzerindeki çocuklar ve yetişkinler için normal nabız dakikada 60 – 100 atış iken bazı eğitimli atletler nabızlarını 60’ın altına hatta dakikada 40 atışa kadar düşürebilmekteler.

Yaşa Göre Belirlenmiş İdeal Kalp Atış Hızları

Nabzınız dinlenme durumundayken yukardaki aralıklardaysa endişelenmeniz gereken bir durum yok. Ancak tabi bu değerler egzersiz yapma durumuna, vücut sıcaklığına, duygusal tetikleyicilere, vücut pozisyonu gibi durumlara göre değişkenlik gösterebilir.

Spor Yaparken Olması Gereken Nabız Aralıkları

Spor yaparken vücut daha fazla oksijen ve enerjiye ihtiyaç duyduğu için kalp atış hızı artar. Fiziksel aktivite sonucu artan kalp atış hızınızı dikkate almanız büyük önem taşıyor.

Kalbinizin sağlığı için kalp atış hızınız tek etken değil. Önemli olan bir diğer faktör kalp atışınızın ritmi olacaktır. Kalp atışlarınız düzenli aralıklarla ve sabit bir ritimde olmalıdır. Kaslarınızda elektrik sistemleri, kalbin ne zaman atıp kanın ne zaman pompalanacağını haber verir. Bu sistemde meydana gelen bir aksilik, anormal kalp ritmine neden olabilir.

Gün içinde egzersiz, endişe, heyecan, korku gibi sebeplerden dolayı kalp atışlarınızda düzensizlikler meydana gelebilir, bunda korkulacak bir şey yoktur. Ancak kalbinizde ritim bozukluğu olduğunu düşünüyorsanız bu rahatsızlığı kendiniz test etmeniz zor olacağından mutlaka doktora başvurun.

İdeal nabız nasıl korunur?

Sağlıklı kalp atışları kalp sağlığınızı korumanız açısından büyük önem taşıyor. Bunun için en büyük etken egzersiz yapmak iken egzersiz dışında dikkat edebileceğiniz noktalar ise şunlar olacaktır:

• Stres seviyesini azaltmak: Stres, nabzın ve kan basıncının yükselmesine neden olur. Stresten kaçınmak için nefes eğitimi, yoga ve meditasyon tekniklerinden yararlanabilirsiniz.
• Tütün ürünlerinden uzak durmak: Sigara içmek kalp atışınızın yükselmesine neden olur. Sigarayı bırakmanız durumunda ise kalp atışınızı normal seviyelere çekebilirsiniz.
• Kilo vermek: Vücut ağırlığınız ne kadar fazlaysa kalbiniz bütün vücudunuza oksijen ve besin taşımak için o kadar zorlanır ve kalbiniz daha fazla çalışmak zorunda kalır. Bu nedenle kilo vermeniz, kalp sağlığınızı korumanız açısından büyük önem taşıyor.

Yüksek kalp atış hızı nedir?

Kalp atışınız çok hızlıysa buna tıp dilinde taşikardi deniliyor. Yetişkinler için en fazla dakikada 100 olması beklenen kalp atışınız bu sayıyı aşıyorsa taşikardi ihtimali göz önüne alınmalıdır.

Taşikardinin belirtileri şunlardır:

• Göğüs ağrısı
• Baş dönmesi
• Baş dönmesi
• Sersemlik
• Çarpıntı
• Kalbin hızlı atması
• Nefes darlığı
• Bayılma
• Düşük kan basıncı

Taşikardinin birden fazla çeşidi bulunuyor. Bu sınıflamalar taşikardinin sebebine ve kalbin hangi kısmını etkilediğine göre değişebiliyor. Taşikardi yaşıyorsanız bu durum geçici de olabilir, hemen panik yapmanıza gerek yok.

Taşikardinin sebepleri şunlar olabilir:

• Altta yatan başka bir kalp rahatsızlığı
• Endişe ve stres
• Yorgunluk
• Aşırı kafein tüketimi
• Aşırı alkol tüketimi
• Ateş
• Yoğun fiziksel aktivite
• İlaçların yan etkileri
• Sigara
• Uyuşturucu madde kullanımı

Düşük kalp atış hızı nedir?

Kalp atış hızınız çok düşükse buna bradikardi deniyor. Bradikardi, genel olarak kalp atışının dakikada 60’ın altında olması olarak tanımlanıyor.

Düzenli egzersiz yapan kişiler için kalp atış hızının 60’ın altında olması normal, hatta sağlıklı bir durumken herkes için aynı durum geçerli olmayabiliyor.

Bradikardinin belirtileri şunlardır:

• Baş dönmesi
• Güçsüzlük
• Bayılma
• Nefes darlığı
• Uyku bozukluğu
• Sersemlik
• Fiziksel aktivitelerde çabuk yorulma
• Hafıza kaybı
• Yorgunluk

Bradikardinin sebepleri ise şunlar olabilir:

• Bazı ilaçların yan etkileri
• Uyku apnesi
• Altta yatan başka sağlık sorunları

Taşikardi ve bradikardi ne zaman tehlikeli olur?

Taşikardi ve bradikardi altta yatan başka sorunların habericisi olabilir. Her ikisinden birini deneyimliyorsanız bunlar için tıbbi muayeneden geçmeniz ve tedavi görmeniz gerekebilir.

Şu durumlarda doktora görünmeniz iyi olacaktır:

• Nefesin kesilmesi
• Bayılma
• Göğüs bölgesinde sıkışma
• Göğüs bölgesinde acı ya da rahatsızlık hissi