Günümüzde anne ve babalar çocuklarının küçük yaşlardan başlayarak almaları gerektiği eğitim hakkında daha bilinçli durumdalar. Bu nedenle, özellikle de okul öncesi dönemde ebeveynlerin çocuklarının gelişimi için ne yapabilecekleri hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.

Çocuğunuzun okul öncesi eğitimine katkıda bulunmak için onunla birlikte gerçekleştirebileceğiniz çeşitli etkinlikler bulunmaktadır.

Matematik Etkinlikleri

Çocuğunuz okulda eğitim görmeye başlamadan önce matematik yeteneklerini geliştirmesi önemlidir. Aslında zaten okul öncesi çocukların oyunlarına baktığımızda matematiğin yer aldığını görüyoruz. Çünkü çocuklar doğal olarak nesnelerin ayrımını yapar ve organize ederler. Bazense inşa eder ve tasarlarlar. Bütün bu eylemler, çocukların ilgilendikleri şeylerde yer alan matematik yeteneklerini kapsar ve oyun oynamakla birlikte doğal olarak gelişir.

Matematik yeteneği her ne kadar doğal olarak çocuklarda gelişse de okul öncesi aktivitelerle bunu desteklemek de mümkündür.

Çocuklara matematik nasıl öğretilir?

Küçük çocuklar matematik ile ilgili şeylerle oynamayı severler. Oyunlarında da güçlü matematiksel bağlantılar yer alır. Bu kurdukları bağlantılar, matematiğin basit aşamalarının anlaşılmasını sağlar. Ancak ne yazık ki yaşları büyümeye başladıkça bazı çocuklar matematiği sevmemeye başlar. Bu nedenle çocukların matematiği doğal yollardan, oyun oynayarak öğrenmelerini sağlamak önemlidir.

Çocuğunuza okul öncesi vereceğiniz matematik eğitimi şunları içermelidir:

  • Sayı sayma, sayıları tanıma, toplama ve çıkarma (sayı algısı)
  • Şablonlar, kıyaslama ve sınıflama (cebir)
  • Şekilleri tanıma, şekilleri değiştirebilme (geometri)
  • Büyüklüğü, uzunluğu ve ağırlığı kıyaslama (ölçme)
  • Grafik oluşturma, basit tahminler (veri analizi)

Drama Etkinlikleri

Herkes çocukların taklit etmeyi sevdiğini bilir. Taklit etmek, yeni bilgileri öğrenmek açısından çok önemlidir. Araştırmalar, insanların bir şeyleri sadece görmek ve duymak ile sınırlı kalmadığında, o şeyi uyguladıkları zaman daha iyi öğrendiklerini göstermektedir.

Okul öncesi eğitimde dramanın yeri bu nedenle önemlidir. Burada önemli olan çocuğun pasif bir şekilde öğrenmesi yerine öğrenme sürecinde aktif olarak yer almasıdır. Drama oyunlarının okul öncesi eğitimdeki faydaları şu şekilde olmaktadır:

Bilişsel gelişme: Çocuğunuzla birlikte kedi, köpek ya da at gibi hayvanların davranışlarını ve seslerini taklit etmeniz öğrenme süreçlerine katkıda bulunacaktır. Bu sayede çocuklar hayal güçlerinin gelişmesi için cesaretlenirler ve orijinal fikirler üretmeye başlarlar.

Duygusal gelişme: Rol yapma oyunları, çocuğun günlük hayatta karşılaşacağı oyunlara vereceği tepkileri geliştirmek açısından önemlidir. Örneğin, doktor rolünü oynayan çocuk farklı durumlara nasıl tepki verileceğini öğrenecektir.

Motor becerilerde gelişme: Drama etkinliklerinde yer alan çocuk koşma, zıplama, el çırpma ve dans etme gibi hareketleri gerçekleştireceği için bu durum, motor becerilerinde gelişme sağlayacaktır.

Sosyal gelişme: Bu etkinlikler çocuğunuzun başka çocuklarla ve öğretmeniyle iletişime geçmesinde yardımcı olacaktır. Bu sayede farklı karakterlerle karşılaştığı için empati duygusu gelişecektir.

Dil ve okuma becerileri: Hikaye okuma gibi bir aktivite, çocuk aktif bir şekilde rol aldığında daha eğlenceli olacaktır. Bu sayede çocuk, kelimeler arasında daha iyi bağlantılar kuracak ve karakterleri, nesneleri ve aktiviteleri daha iyi tanıyacaktır.

Problem çözme: Rol yapma, kritik düşünceyi geliştirmek açısından oldukça önemlidir. Hikayede yer alan olaylar ve sorunlar çocuğun düşünmesine ve çözmek için fikirler üretmesine yardımcı olacaktır.

Konular arası öğrenme: Çocuklar hikaye okuduklarında ve bunu canlandırdıklarında hikayede yer alan pek çok şeyi öğrenirler. Bunlar bilim alanında mühendislikten matematiğe pek çok farklı alanı kapsayabilir.

Fen ve Bilim Etkinlikleri

Okul öncesi çocuklar deneylerin arkasında bulunan bilimi anlayamayabilirler. Ancak aktiviteler sayesinde bilim hakkında fikir edinmeye başlayabilirler. Bazı şeyleri bilimle öğrenmek hem bunları eğlenceli kılacak hem de bilgilerin kalıcı olmasını sağlayacaktır.

Çocuğunuzla birlikte yaptığınız deneyler her zaman başarıyla sonuçlanmayabilir. Ancak bu durum da çocuğa öğrenme fırsatı sunacaktır.

Bilim etkinleri arasında en yaygın olanlardan biri karbonatla yapılan deneylerdir. Bunun yanında su kullanılarak yapılan deneyler de hem basit hem de pratik olmaktadır.

Çocuğunuzla birlikte yapabileceğiniz basit bir etkinlik arıyorsanız açık havada şu deneyi gerçekleştirebilirsiniz:

Öncelikle bir balon alın ve balonun içine bir huni yardımıyla patlayan şeker doldurun. Ardından bu balonu bir kola şişesinin ağzına geçirin. Bu işlemi yaparken kolanın içine şeker düşürmemeye çalışın. Balonu düzgün bir şekilde yerleştirdiğinizden emin olduktan sonra balonun içindekileri kola şişesinin içine boşaltın. Bunu yaptıktan sonra balonun şişmeye başladığını göreceksiniz.

Sanat Etkinlikleri

Okul öncesi dönemde çocukların sanat aktiviteler ile becerilerini geliştirmeleri önemlidir. 2-3 yaşındaki çocuklar genelde isimlerinin yazılı olduğu şeylere ilgi duyarlar ve kağıtların üstüne bir şeyler yazmaya çalışırlar. Bu döneme çocukların pastel boya ve kalemlerle ve bulmacalarla oynamaları önemlidir.

3-4 yaş arası dönemde ise artık çocukların kas kontrolleri daha iyidir, bu durum çizimlerine de yansır. Bu dönemde çocuklar benzer ve farklı şeyleri sınıflandırmayı, yazılı şeyleri, yani neyin yazı olduğunu tanımaya başlarlar.

4-5 yaşına gelindiğindeyse çocuklar artık daha aktif ve grup aktivitelerinden zevk alır hale gelirler. Bu dönemde 1-10 arası numaraları yazabilir, daire, kare, üçgen gibi şekilleri tanıyabilir ve bazı harfleri yazabilirler.

Okul öncesi dönemde çocukların sanat ile ilgili yapabilecekleri şeylerin başında oyun hamuru gelmektedir. Oyun hamurunu istediği şekle sokabilen çocuk, bu sayede ölçüler hakkında bilgi sahibi olabilecek ve yeni kelimeler kullanmayı öğrenebilecektir.

Sanat alanında müzik de önemlidir ve her çocukla iletişim kurmaya imkan vermektedir. Çocuklar, şarkı dinlerken şarkı sözlerini takip etmeye ihtiyaç duymazlar. Sadece müziği duymak bile rahatlamalarını ve mutlu hissetmelerini sağlar.

Müzik ile birlikte pek çok çocuk resim yapmaya ilgi duyar. Küçük çocuklar doğuştan ressamdırlar ve hayal güçleri onların kendilerini ifade etmelerini sağlar. Çocukların okul öncesi dönemde karalamalar yapması kendilerini ve fikirlerini ifade etmelerine yardımcı olur.

Okuma Etkinlikleri

Henüz çocuğunuz okumaya hazır olmasa bile kitaplara ve nasıl okuduğuna ilgili olabilir. Çocuğunuzda şu işaretleri görüyorsanız çocuğunuz okumaya hazır demektir:

  • Kitap okumayı taklit etmesi
  • Kitap okumaya ve sözcükleri seslendirmeye çalışması
  • Etrafında gördüğü logolardaki ve işaretlerdeki kelimelere ilgi duyması
  • Harfler ve sesleri arasındaki ilişkiyi anlaması
  • Kendisine hikaye okunduğu zaman bu hikayeyi kendi sözcükleriyle ifade etmesi
  • Adını yazabilmesi
  • Sözcük bilgisinin kuvvetli olması
  • Bazı kitapları ezberlemesi ve onlardan alıntı yapması
  • Beş yaşında ya da daha büyük olması

Çocuğunuzda bu işaretleri görüyorsanız bazı okuma alıştırmalarını birlikte çalışabilirsiniz. Okumayı öğrenmek kimi zaman korkutucu ve zaman alıcı bir süreç olabilmektedir. Bu nedenle çocuğunuzun zorlandığını gördüğünüz yerlerde ara vermeli ve başka gün devam etmelisiniz.

Çocuğunuza okuma öğretmek için yapabileceğiniz aktivitelerden biri şu olabilir:

İçerisinde çokça tekrar eden cümleler ve kelimeler olan kitapları seçin. Bu tekrarlar, çocuğun sonraki ifadede ne geleceğini hatırlamasına ve sizin dışardan okuma etkinliğine aktif olarak katılmasına yardımcı olur. Kitabı sesli bir şekilde okurken bazen ara verin ve o arayı çocuğunuzun doldurmasına izin verin. Bir süre sonra çocuğunuzun hikayeye alıştığını göreceksiniz. Kitaba alışan ve bazı ifadeleri ezberleyen çocuk, alıntılar yapacak ve bu sayede özgüveni gelişecektir. Tekrarlı ifadeler bulunduran kitapları tercih etmek çocuğunuzun yaptığınız etkinliğin farkına varmasına ve okumayı öğrenmesine yardımcı olacaktır.