Glukozamin, vücutta doğal yollarla üretilen bir molekül olmasının yanı sıra günümüzde sıkça tercih edilen bir gıda takviyesidir. Genelde kemik ve eklemlerle ilgili rahatsızlıklarda kullanılan glukozamin, başka inflamatuar hastalıkların tedavisinde de kullanılabilmektedir.

Glukozaminin vücuttaki görevi nedir?

Glukozamin, kimyasal olarak amino asit olarak nitelendirilen ve vücutta doğal olarak üretilen bir bileşendir. Vücutta pek çok görevi olsa da genelde eklemlerdeki kıkırdak yapısının gelişimi ve korunma sağlamasıyla bilinmektedir.

Glukozamin, bazı hayvanlarda ve insana ait olmayan dokularda da bulunabilmektedir. Bunlar kabuklu deniz canlıları, hayvan kemikleri ve mantarlar olabilmektedir. Takviye olarak kullanılan ürünlerde genelde doğal kaynaklardan elde edilen glukozamin kullanılmaktadır.

Eklem rahatsızlıklarının önlenmesinde ve tedavisinde sıkça kullanılan glukozamin, ağız yoluyla alınabildiği gibi sorunlu bölgeler üzerine krem olarak da uygulanabilmektedir.

Glukozaminin bilinen faydaları şu şekildedir:

  • İnflamasyonu azaltabilir

Glukozamin, çeşitli inflamatuar rahatsızlıkların belirtilerinin tedavi edilmesinde diğer tedavi yöntemlerinin yanında takviye olarak kullanılmaktadır. Henüz glukozaminin nasıl işe yaradığı tam olarak bilinemese de araştırmalar özellikle kondroitin ile birlikte kullanıldığında glukozaminin inflamasyonu azaltıcı etkisi olduğunu göstermektedir. Ancak glukozaminin inflamatuar belirtilerini azaltıcı özelliğinin daha iyi anlaşılması için daha çok araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

  • Sağlıklı eklemler için yardımcıdır

Glukozamin vücutta doğal yollarla üretilir ve eklemlerin arasında bulunan dokunun sağlıklı olması için destekleyici görevleri vardır.

Eklem kıkırdağı; kemiklerin ucunu kaplayan, kemiklerin eklemleri oluşturduğu bölgede bulunan beyaz ve yumuşak bir dokudur. Bu doku, kemiklerin birbirlerine sürtmeden rahat bir şekilde hareket etmelerine ve eklemlerin ağrımadan bu hareketleri gerçekleştirmelerine olanak sağlar.

Eklemlerde bulunan sinoval sıvı ve eklem kıkırdağının oluşumunda pek çok bileşenle birlikte glukozamin de yer alır.

Bazı araştırmalar glukozamin takviyesinin kıkırdak yıkımının önüne geçerek eklem dokusunun korunduğunu göstermektedir. Glukozaminin eklemler üzerindeki etkileri için daha fazla araştırma yapılması gerekse de yapılmış olan bazı araştırmalar eklemlerin glukozamin sayesinde hasarlardan korunduğunu göstermektedir.

  • Kemik ve eklem rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılır

Glukozamin takviyeleri, kemikler ve eklemlerle ilgili sorunların tedavisinde sıkça tercih edilmektedir. Osteoartrit, romartoid artrit ve osteoporosis gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılması konusunda glukozamin üzerinde yıllardır araştırmalar devam etmektedir.

Şimdiye kadar yapılan pek çok araştırma, glukozamin içeren takviyelerin osteoartrit üzerinde ağırıyı azaltma, eklem boşluğunu koruma ve rahatsızlığın ilerlemesini yavaşlatma gibi etkili ve uzun dönemli tedavi sağladığını göstermektedir.

Her ne kadar yapılan araştırmalar kemikler ve eklemler üzerinde glukozaminin işe yaradığını gösterse de glukozaminin işleyişini daha iyi anlayabilmek için daha çok araştırma yapılması gerekmektedir.

Glukozaminin Diğer Kullanım Alanları

Glukozamin inflamatuar rahatsızlıkların tedavisinde de tercih edilse de bu rahatsızlıklar üzerinde glukozaminin etkisi ve kullanılabilirliği bilimsel veriler bakımından sınırlıdır.

İnterstisyel sistit: Glukozamin, glikozaminoglikan eksikliği ile ortaya çıkan interstisyel sistitin tedavisinde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Glukozamin, glikozaminoglikan ile bağlantılı olarak kabul edildiği için interstisyel sistitin tedavisinde yardımı olabileceği düşünülmektedir. Ancak bunun doğru olduğunu kanıtlayan bilimsel araştırmalar henüz yetersizdir.

İltihabi bağırsak hastalığı: Tıpkı interstisyel sistit gibi iltihabi bağırsak rahatsızlığı da glikozaminoglikan eksikliği ile ilişkilidir. Glukozaminin iltihabi bağırsak hastalığını tedavi edici özelliği ile ilgili araştırmalar henüz yetersiz olsa da bu hastalıkta meydana gelen inflamasyonu azaltıcı etki gösterebilmektedir.

Multiple Skleroz (MS): Bazı araştırmalar glukozaminin MS tedavisinde de etkili olduğunu göstermektedir. Ancak henüz araştırmalar yeterli olmadığı için etkisi kanıtlanmış değildir.

Glokom: Glokomun, glukozamin ile tedavi edilebileceği yaygın olarak düşünülmektedir. Bazı araştırmalar glukozamin sülfatin inflamasyonu azaltarak ve retinada antioksidan özellik göstererek göz sağlığı üzerinde iyileşme sağlayacağı düşünülmektedir. Ancak bazı araştırmalar da glukozaminin, glokom hastası kişilerde aşırı alımının zararlı olacağını göstermektedir.

Temporomandibular Eklem Disfonksiyonu (TMJ): Bazı araştırmalar glukozaminin TMJ terapisinde işe yaradığını iddia etmektedir. Ancak bu rahatsızlık üzerine glukozaminin etkisinin araştırıldığı çalışmalar henüz yetersizdir. Yapılan birkaç araştırma, glukozaminin ağrıda ve inflamasyonda azaltma yarattığını göstermiştir. Ancak bu araştırmada kontoritin ve glukozamin sülfat birlikte kullanılmıştır.

Glukozamin gerçekten işe yarıyor mu?

Araştırmalar glukozaminin hastalıklar üzerinde olumlu etkileri bulunduğunu gösterse de glukozaminin çok geniş alanda işe yaradığı henüz söylenemez. Glukozaminin işe yaradığını gösteren en önemli alan osteoartrit belirtilerinin azaltılmasında uygulanan uzun dönemli tedavidir. Ancak bunun da herkeste aynı etkiyi göstermediği kanıtlanmıştır.

Şimdiye kadar elde edilen verilerde glukozaminin inflamatuar rahatsızlıkları ve diğer hastalıklarda daha az etkin olduğu görülmektedir. Bu nedenle glukozamin takviyesi almayı düşünüyorsanız alacağınız takviyenin kalitesinin de hastalığınız ya da rahatsızlığınız üzerinde görülecek etkilerini değiştirebileceğini göz önüne almalısınız.

Glukozamin nasıl kullanılır?

Glukozaminin günde 1500 mg alınması tavsiye edilmektedir. Bu miktarı günde tek seferde ya da farklı dozlara bölerek alabilirsiniz.

Glukozamin takviyeleri kabuklu deniz ürünleri ya da mantar gibi doğal kaynaklardan elde edilmekte ve laboratuvar ortamında üretilmektedir.

Glukozamin takviyeleri şu formlarda bulunabilmektedir:

  • Glukozamin sülfat
  • Glukozamin hidroklorür

Glukozaminin genelde kondroitin sülfat ile birlikte alınması tavsiye edilmektedir. Bilimsel araştırmalar, glukozamin sülfat kullanımı ve glukozamin sülfat ile kondroitin birlikte kullanılmasının daha etkili olduğunu göstermektedir.

Normalde yediğimiz yiyeceklerden vücudumuzun ihtiyacı olan besinleri almamız gerekir. Ancak bu durum her zaman geçerli olmamakta ve bazen aldığımız besinler yetersiz olmaktadır. Vücudumuzda eksik olan besinler sağlık sorunlarıyla karşılaşmamıza ve bunları dışardan takviye olarak almamızı gerektirebilmektedir.

Bazı gıda takviyeleri vücuttaki vitamin ve mineral eksiklikleri için kullanılabilse de bazı durumlarda sağlık sorunlarının tedavileri için de gerekli olabilmektedir. Sağlık sorunlarında yaygın olarak kullanılan takviyelerden bir tanesi glukozamindir.

Glukozaminin Olası Riskleri ve Yan Etkileri

Glukozamin takviyeleri genelde çoğu kişi için güvenli olmakla birlikte bazı riskler de bulunmaktadır. Glukozaminin neden olabileceği yan etkiler şu şekilde olmaktadır:

  • Baş dönmesi ve kusma
  • İshal
  • Mide yanması
  • Karın ağrısı

Özellikle hamileyseniz ya da emziriyorsanız glukozamin takviyesi almamanız gerekmektedir. Aynı zamanda diyabet hastalarında glukozamin, kan şekeri kontrolünde kötüleşmeye neden olabilmektedir. Bu nedenle glukozamin takviyesi almayı düşünüyorsanız ancak diyabetiniz varsa ya da diyabet ilaçları kullanıyorsanız doktorunuzla konuşmalısınız.