Kış aylarında özellikle çocuklarda sıkça rastlanan enfeksiyonların başında orta kulak iltihabı gelmektedir. Bu hastalık kendi kendine geçebildiği gibi ilerlemesi durumunda çeşitli komplikasyonlara da neden olabilmektedir.

Orta kulak iltihabı ya da otisis media, bir virüs ya da bakterinin kulak zarının arkasındaki bölgede inflamasyona neden olmasıyla gerçekleşir. Bu hastalık genelde çocuklarda yaygın olarak görülür. Çocukların yüzde 80’inde, 3 yaşından önceki dönemde orta kulak iltihabı görüldüğü düşünülmektedir.

Orta kulak iltihabı genelde kış boyunca ve ilkbahar aylarının başında görülmektedir. Çoğunlukla herhangi bir ilaç kullanımı gerektirmeden geçebilen bu hastalıkta özellikle ateş görülüyorsa mutlaka doktora gidilmesi gerekir.

Orta kulak iltihabının türleri nelerdir?

  • Akut otisis media

Bu kulak enfeksiyonu genelde hızlı bir şekilde gelişir ve kulağın arka kısmında ve kulak zarında şişlik ve kızarıklık mevcuttur. Enfeksiyonda genelde orta kulakta biriken sıvı sonucu ateş, kulak ağrısı, duyma zorlukları görülmektedir.

  • Efizyonlu orta kulak iltihabı

Enfeksiyon geçtikten sonra bazen mukus ve kulak sıvısı, orta kulakta birikmeye devam eder. Bunun sonucu olarak kulakta dolgunluk hissi olabilir ve duymada azalma yaşanabilir.

Orta Kulak İltihabının Nedenleri

Çocuklarda orta kulak iltihabı görülmesinin farklı nedenleri vardır. Genelde öncül bir solunum yolu enfeksiyonundan sonra enfeksiyon kulağa sıçramaktadır. Yutak ve orta kulak arasındaki kanal kapandığı zaman sıvı, kulak zarının arkasında toplanmaya başlar. Sıvının içerisinde oluşan bakteriler ise ağrı ve enfeksiyona neden olur.

Orta Kulak İltihabının Belirtileri

Orta kulak iltihabında çeşitli belirtiler görülmektedir. Bu belirtiler genelde şunlar olmaktadır:

  • Kulak ağrısı
  • Rahatsızlık
  • Uyumada zorluk
  • Ateş
  • Kulaktan sarı, temiz ya da kanlı sıvı akması
  • Denge kaybı
  • Duymada zorluk
  • Mide bulantısı ve kusma
  • İshal
  • İştahta azalma
  • Kabızlık

Orta Kulak İltihabının Tanısı

Doktorunuz çocuğunuzun tıbbi kaydına bakarak ve onu fiziksel muayeneden geçirerek hastalığın tanısını koyacaktır. Muayene sırasında doktor, dış kulak ve kulak zarına otoskop denilen bir aletle bakarak bu bölgelerde kızarıklık, şişlik ve sıvı olup olmadığını kontrol edecektir. Bununla birlikte doktorunuz timpanometri adı verilen test ile orta kulağın düzgün bir şekilde çalışıp çalışmadığına bakacaktır. Bu test için kulak kanalına alet yerleştirilir ve basınç seviyesi değiştirilerek kulak zarındaki titreşme gözlenir. Test, titreşimdeki değişiklikleri ölçer ve kaydeder. Testin sonucunu doktorunuz yorumlayacaktır.

Orta Kulak İltihabının Tedavisi

Orta kulak enfeksiyonunu tedavi etmek için farklı seçenekler bulunmaktadır. Doktorunuz, çocuğunuzun yaşınıza, sağlığına ve tıbbi geçmişine bakarak bir tedavi planı uygulayacaktır. Ayrıca tedavide şunlar da göz önüne alınacaktır:

  • Enfeksiyonun derecesi
  • Çocuğun antibiyotik direnci
  • Ebeveynlerin tercihi ya da fikirleri

Enfeksiyonun derecesine bağlı olarak doktorunuz en iyi seçeneğin ağrıyı tedavi ederek belirtilerin ortadan kaybolup kaybolmayacağını gözlemlemek olduğunu söyleyebilir. Bu tarz bir tedavide ibuprofen ya da başka bir ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaç kullanımı önerilmektedir.

Belirtiler üç günden uzun sürüyorsa doktorunuz muhtemelen antibiyotik kullanımı önerecektir. Ancak enfeksiyona sebep olanın bakteri yerine virüs olması durumunda antibiyotikler işe yaramayacaktır.

Orta Kulak İltihabının Neden Olduğu Komplikasyonlar

Kulak enfeksiyonlarından kaynaklanan komplikasyonlar nadir olarak görülmekle birlikte hastalık ilerlerse ortaya bazı komplikasyonlar çıkabilmektedir. Orta kulak iltihabından kaynaklanan komplikasyonlar şunlar olabilmektedir:

  • Kulak kemiğine yayılan enfeksiyon
  • Beyin ve omurilik sıvısına yayılan enfeksiyon
  • Kalıcı duyma kaybı
  • Kulak zarının yırtılması
  • Nasıl önlenebilir

Çocukların orta kulak enfeksiyonuna yakalanmasını önlemek için şunları yapmak faydalı olacaktır:

  • Kendi ellerinizi ve çocuğunuzun ellerini sık sık yıkayın.
  • Çocuğunuz biberondan süt içiyorsa biberonunu mutlaka tutun ve süt içerken oturur vaziyette olmasını sağlayın. 1 yaşına geldiğinde biberon kullanımını bırakın.
  • Sigara içilen ortamlardan uzak durun.
  • Çocuğunuzun aşılarını zamanında yaptırın.
  • Çocuk emzik kullanıyorsa 1 yaşına geldiğinde bırakmasını sağlayın.

Yetişkinlerde Orta Kulak İltihabı

Kulak enfeksiyonu, yetişkinlerden çok çocuklarda görülse de yaş grubu fark etmeksizin görülebilmektedir. Ancak çocukluk döneminde yaşanan enfeksiyonlardan farklı olarak yetişkinlik döneminde yaşanan enfeksiyonlar daha ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilmektedir.

Kulak Enfeksiyonu Belirtileri

  • İç kulak iltihabı

İç kulak iltihabı, inflamasyonun belirtisi olup gerçek bir enfeksiyon olmayabilir. Kulakta ağrının yanı sıra şunlar görülebilmektedir:

  • Baş dönmesi
  • Mide bulantısı
  • Kusma

İç kulak iltihabı, menenjit gibi daha ciddi bir rahatsızlığa işaret ediyor olabilir.

  • Orta kulak iltihabı

Orta kulak iltihabı kulak zarının arkasında sıvı kalması nedeni ile oluşur. Orta kulak iltihabında aprının yanı sıra kulakta dolgunluk hissi ve sıvı sızıntısı olabilmektedir. Orta kulak iltihabı, kendini ateşle birlikte gösterir v enfeksiyon geçene kadar duyma kaybına yol açabilir.

  • Dış kulak iltihabı

Dış kulak, kulak zarından kulağın en dışına kadar olan bölümü kapsar. Dış kulak enfeksiyonu genelde kendini kaşınma ile gösterir ve zamanla kulak ağrılı, hassas, kızarmış ve şiş bir hale gelebilir.

Kulak Enfeksiyonlarının Nedenleri

Kulak enfeksiyonları genelde bakteriyel enfeksiyonlardır. Enfeksiyonun kulağın dışında mı yoksa orta kısmında mı oluşacağı nasıl enfekte olunduğu ile birlikte değişiklik göstermektedir.

Orta kulak enfeksiyonu: Orta kulak enfeksiyonu genelde nezleden ya da diğer solunum yolları hastalıklarından kaynaklanmaktadır. Enfeksiyon, östaki borusundan kulaklara doğru ilerler. Östaki borusu, kulak içindeki hava basıncını düzenlemekle görevlidir ve burnunuzun arkadaşı ile boğazınıza bağlıdır.

Enfeksiyondan etkilenen östaki borusu tahriş olduğunda şişer. Şişme sonucu sıvı boşaltma görevini gerçekleştiremez. Kulak içinde kalan sıvı kulak zarının arkasında birikmeye başlar ve bu da orta kulak enfeksiyonuna neden olur.

Risk Faktörleri

Çocukların orta kulak iltihabı geçirmeye yetişkinlerden daha yatkın olmasının sebebi östaki borularının yetişkinlere göre daha dar ve daha yatay olmasından kaynaklanmaktadır. Yetişkin olduğunuz halde östaki borunuz küçükse ya da yeterli eğime sahip değilse kulak enfeksiyonu yaşam ihtimaliniz daha yüksektir.

Kulak yapısının yanında sigara içiyor ya da sigara içilen ortamlarda bulunuyorsanız kulak enfeksiyonu yaşayabilirsiniz. Ayrıca mevsimsel olarak ya da yıl boyu yaşanan alerjiler de kulak enfeksiyonuna neden olabilir. Nezle olmak ya da üst solunum yolları enfeksiyonu yaşamak da kulak enfeksiyonu riskini arttırabilir.

Ne zaman doktora gitmek gerekir?

Kulaklarınızda sadece ağrı sorunu yaşıyorsanız dokta gitmek için birkaç gün beklemek isteyebilirsiniz. Kulak enfeksiyonları bazen birkaç gün içinde kendi kendine geçebilmektedir. Ancak bu sürede kulak ağrısında azalma olmuyorsa ve ateşiniz varsa en kısa zamanda doktora gitmeniz gerekmektedir. Bununla birlikte kulağınızdan sıvı geliyor ve duyma kaybı yaşıyorsanız mutlaka bir doktora görünmelisiniz.

Enfeksiyon tanısı nasıl konulur?

Doktora gittiğinizde doktorunuz belirtilerle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca kulağın dış kısmına ve kulak zarına bakmak için otoskop kullanacaktır.

Otoskop, doktorların kulak sağlığınızı kontrol etmek için üzerinde büyütücü bir lens bulunan bir alettir. Aynı zamanda kulağa hava da üfleyebilmektedir. Kulak zarınıza hava üflendiği zaman kulak zarının verdiği reaksiyona göre sorunun nedeni anlaşılır. Kulak zarı rahat.a hareket ediyorsa orta kulak enfeksiyonunuz olmayabilir ya da varsa ciddi bir düzeyde değildir. Ancak hava üflenmesi durumunda kulak zarı rahatça hareket etmiyorsa kulak zarının arkasında sıvı olduğu düşünülür.

Kulak enfeksiyonunu tespit etmek için yapılacak bir diğer test ise timpanometridir. Bu test ile kulağınızın ne kadar iyi çalıştığına bakılır. Bunlarla birlikte kulakta duyma kaybı varsa basit bir duyma testi de yapılabilir.

Yetişkinlerde Orta Kulak İltihabının Tedavisi

Orta kulak iltihabının nedeni bakteri ise hastalığın tedavisinde antibiyotik kullanmanız gerekecektir. Bazı antibiyotikler ağız yoluyla alınabildiği gibi bazıları da damla halinde kulak içine damlatılmaktadır. Ağrı için ilaçlar kullanabileceğiniz gibi belirtilerin hafifletilmesinde inflamatuar ilaçlar da verilebilmektedir.

Kulak enfeksiyonun tedavisinde görülebilecek her türlü komplikasyonun önüne geçmek için uğraşılır. Kulak enfeksiyonu uzun süre tedavi edilmezse kalıcı duyma kaybı oluşabilir ya da enfeksiyon başka bölgelere yayılabilir. Bu nedenle kulak enfeksiyonu yaşadığınızı düşünüyorsanız mutlaka doktora gitmelisiniz.