Mikro yeşillikler, ilk defa 1980’lerde Kaliforniya’da bir restoranda kullanılmaya başlandığı günden beri popülerlik kazanmaya devam ediyor.

Mikro bitkiler ya da sebze konfeti olarak bilinen bu aromatik yeşillikler, lezzet açısından zenginler ve çeşitli yemekleri renklendirmek için de kullanılabiliyor.

Boyutlarının küçük olmasına rağmen besleyici olan mikro yeşillikler, genellikle olgun sebzelerden daha yüksek besleyicilik seviyesine sahiptirler. Bu da mikro yeşilliklerin bir diyete eklenmek için ideal besinler olmasını sağlıyor.

Bu yazıda mikro yeşillerin sağlık üzerindeki potansiyel faydalarını ve kendiniz nasıl yetiştirebileceğini bulacaksınız.

Mikro yeşillikler nedir?

Mikro yeşillikler, genelde 2.5-7.5 cm uzunluğundaki genç yeşilliklerdir.

Aromatik lezzetleri ve yoğun besin içeriği ile mikro yeşillikler, farklı renklerde ve dokularda karşımıza çıkabiliyor.

Mikro yeşillikler, bebek bitkiler olarak düşünülür ve bebek yeşillikler ile filiz arasında bir aşamada bulunurlar.

Mikro yeşillikleri, yaprakları olmayan filizler ile karıştırmamak gerekir. Ayrıca filizler 2-7 gün gibi kısa bir büyüme döngüsüne sahipken mikro yeşillikler çimlendikten yaklaşık 7-21 gün sonra, bitkinin ilk gerçek yaprakları çıktıktan sonra hasat edilir.

Mikro yeşillikler, sadece kökleri ile yapraklarının yenilebilir olması ile daha çok bebek yeşilliklere benzer. Ancak bebek yeşilliklerin aksine çok daha küçük boyuttadırlar ve hasat edilmeden de satılabilirler.

Bu da mikro yeşillikleri bütün halinde alıp eve gelince kesebileceğiniz, tüketene kadar canlı tutabileceğiniz anlamına gelmektedir.

Mikro yeşillikler yetiştirmek için oldukça elverişlidir ve dışarda, serada ya da pencere kenarı gibi çeşitli yerlerde yetiştirilebilir.

Özet

Mikro yeşillikler, genç yeşillikler ile filizler ve bebek sebze yaprakları arasında bir yerdedir. Yoğun aromatik tadı ile birlikte besleyici içeriği olan mikro yeşillikler, çeşitli renkte ve dokuda olabilmektedir.

Mikro Yeşilliklerin Farklı Türleri

Mikro yeşillikler, çok farklı türlerde tohumlardan yetiştirilebilmektedir.

Mikro yeşilliklerin en çok üretildiği tohumlar şu bitki ailelerinden olmaktadır:

Turpgiller: Karnabahar, brokoli, lahana, roka, turp, su teresi

Papatyagiller: Marul, hindiba, yabani hindiba, acı marul

Maydanozgiller: Dereotu, havuç, rezene, kereviz

Nergisgiller: Sarımsak, soğan, pırasa

Ispanakgiller: Horoz ibiği, pancar, ıspanak

Kabakgiller: Kavun, salatalık, kabak

Pirinç, yulaf, buğday, mısır ve arpa gibi tahıllar ile nohut, fasulye ve mercimek gibi baklagiller de bazen mikro yeşillikler olarak yetiştirilebilmektedir.

Mikro yeşillikler lezzet olarak nötr ve keskin, hafif ekşi ya da acı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak ise tatlarının güçlü ve yoğun olduğu söylenebilir.

Özet

Mikro yeşillikler çeşitli tohumlardan elde edilebilmektedir. Tatları, mikro yeşilliğin çeşidine göre çok fazla değişiklik gösterebilmektedir.

Mikro Yeşillikler Besleyicidir

Mikro yeşillikler besinlerle doludur.

Mikro yeşilliklerin besin içerikleri değişiklik gösterebilse genelde potasyum, demir, çinko, magnezyum ve bakır açısından zengindirler.

Mikro yeşillikler antioksidan gibi yararlı bitkisel bileşenler için de iyi birer kaynaktır.

Üstelik mikro yeşilliklerin içerisindeki besinler yoğun bir şekilde bulundukları için genelde vitamin, mineral ve antioksidan seviyeleri, aynı miktardaki olgun yeşilliklerden daha fazladır.

Araştırmalar, mikro yeşilliklerin polifenol ve diğer antioksidan çeşitlerini, olgun olan türlerine göre daha fazla içerdiklerini gösteriyor.

Hali hazırda satılmakta olan 25 çeşit mikro yeşilliklerin vitamin ve antioksidan yoğunluklarını ölçen bir çalışmada, ABD Tarım Bakanlığı Gıda Veri Tabanı’ndaki kayıtlara bakıldığında mikro yeşilliklerin, olgun yeşilliklere göre daha yüksek seviyelerde besin değerlerine sahip oldukları görülüyor.

Mikro yeşilliklerde vitamin ve antioksidan seviyeleri değişiklik gösterse de bu yeşilliklerdeki besin seviyeleri, olgun yeşilliklere göre yüzde 40’a kadar daha fazla.

Ancak her araştırmanın benzer sonuçları göstermediğini söylemek gerekir.

Örneğin, horoz ibiği bitkisinin filiz, mikro yeşillikler ve olgun halinde yer alan besin seviyelerine bakıldığında olgun ekinlerin de en az mikro yeşillikler kadar besin içerdiği görüldü.

Mikro yeşilliklerin, genelde olgun bitkilere göre daha fazla besin bulundurduğu düşünülse de bu durum, bitkinin türüne göre değişiklik gösterebilmektedir.

Özet

Mikro yeşillikler besin açısından zengindir. Mikro yeşillikler genelde olgun türlere göre daha yüksek miktarda vitamin, mineral ve antioksidan bulundurmaktadır.

Mikro Yeşilliklerin Sağlık Açısından Faydaları

Sebze tüketmek, pek çok hastalığın riskini azaltmak ile ilişkilendirilmektedir.

Bunun nedeni ise sebzelerde yüksek miktarda vitamin, mineral ve faydalı bitkisel bileşikler bulundurmalarından kaynaklanmaktadır.

Mikro yeşillikler, olgun yeşillikler ile genelde benzer ya da daha yüksek miktarda besin bulundurmaktadır. Mikro yeşillikler, aşağıdaki rahatsızlıkların riskini azaltma üzerinde etkili olabilmektedir:

Kalp rahatsızlıkları: Mikro yeşillikler, bir antioksidan sınıfı olan ve kalp rahatsızlıkları riskini azaltmakla ilişkili olan polifenol bakımından zengin bir kaynaktır. Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, mikro yeşilliklerin trigliseridi ve “kötü” LDL kolesterol seviyelerini azaltabileceğini göstermektedir.

Alzheimer hastalığı: Antioksidan açısından zengin olan yiyecekler, yüksek miktarda polifenol içerenler de dahil olmak üzere, Alzheimer hastalığı riskini azaltabilmektedir.

Diyabet: Antioksidanlar, şekerin düzgün bir şekilde hücrelere girmesini engelleyen stresin üretimini azaltabilmektedir. Laboratuvar çalışmalarında çemen otu mikro yeşilliklerinin, hücresel şeker alımını yüzde 25-44 arasında iyileştirdiği görülmektedir.

Bazı kanserler: Antioksidan açısından (özellikle polifenol) zengin olan meyve ve sebzeler, çeşitli kanser türlerinin riskini azaltabilmektedir. Polifenol açısından zengin olan mikro yeşilliklerde de benzer etkilerin görülmesi olasıdır.

Bütün bunlar umut vaat edici görünse de mikro yeşilliklerin bu sağlık sorunları üzerindeki etkilerinin etkinliğinin tam olarak ölçülmediği ve bunların, insanlar üzerinde denenmiş çalışmalardan elde edilmiş sonuçlar olmadığı unutulmamalıdır.

Daha güçlü sonuçlar elde edebilmek için daha çok araştırma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Özet

Mikro yeşillikler yoğun olarak besinler ve faydalı bitkisel bileşenler barındırırlar. Sonuç olarak bazı hastalıkları riskini azaltabilirler.

Mikro yeşillikler yemek riskli midir?

Mikro yeşillikleri yemenin genel olarak güvenli olduğu düşünülür.

Mikro yeşillikler ile ilgili endişelerden biri gıda zehirlenmesi olmaktadır. Ancak potansiyel bakteri üremesine bakıldığı zaman mikro yeşilliklerde, filizlere göre bu risk çok daha düşük olmaktadır.

Mikro yeşillikler filizlere göre daha az sıcak ve nemli koşullara ihtiyaç duyar. Tüketilirken ise sadece yaprakları ve sapları yenir, kökleri ve tohumları yenmez.

Evde mikro yeşillikler yetiştirmek istiyorsanız tanınan firmalardan tohum almanız ve salmonella ve koli basili gibi zararlı bakterilerin olmadıkları ortamlarda yetiştirmeniz önemlidir.

Mikro yeşilliklerin yetiştirilmesinde genelde torf, perlit ve vermikülit tercih edilmektedir.

Özet

Mikro yeşilliklerin yemek için genelde güvenli oldukları düşünülür. Evde yetiştirecekseniz, tohumların kalitesine ve nerede yetiştirdiğinize dikkat etmelisiniz.

Mikro yeşillikleri beslenme düzeninize nasıl dahil edebilirsiniz?

Beslenme düzeninize mikro yeşillikleri dahil etmeniz için pek çok yol bulunuyor.

Mikro yeşillikler; sandviçler, dürümler ve salatalar da dahil olmak üzere mikro yeşillikler pek çok yemekte kullanılabilmektedir.

Mikro yeşillikler, smoothie ya da meyve sularının içerisine de katılabilmektedir. Buğday çimi suyu, mikro yeşilliklerden elde edilen ve popüler olan sulardan bir tanesidir.

Mikro yeşillikleri pizzalarda, çorbalarda, omletlerde, körili yemekler ve diğer sıcak yemeklerde süs olarak kullanabilirsiniz.

Mikro yeşillikleri çiğ olarak, suyu çıkarılarak ya da başka şeylerle karıştırarak ve pek çok soğuk ve sıcak yemekle kullanabilirsiniz.

Nasıl yetiştirirsiniz?

Mikro yeşillikleri yetiştirmek, fazla ekipman ve zaman gerektirmedikleri için kolay ve pratiktir. Bütün yıl boyunca büyüyebilen mikro yeşillikler hem içerde hem de dışarda yetiştirilebilmektedir.

Mikro yeşillikler için ihtiyacınız olanlar şunlardır:

  • İyi kaliteli tohumlar.
  • Mikro yeşilliklerin yetişeceği iyi bir ortam. Saksı toprak dolu bir kap ya da ev yapımı kompost gübre gerekir.
  • Uygun ışıklandırma. İster güneş ışığı ister UV ışıkları ile günlük 12-16 saat ışıklandırma idealdir.

Talimatlar:

  • Kabı toprakla doldurun ve çok fazla bastırmadığınızdan emin olun ve hafif bir şekilde sulayın.
  • Seçtiğiniz tohumları toprağın üstüne mümkün olduğunca eşit bir şekilde serpiştirin.
  • Tohumları su ile hafif bir şekilde nemlendirin ve kabınızı plastik bir kapakla kapatın.
  • Tepsinizi günlük olarak kontrol edin ve tohumlar ihtiyaç duydukça nemlendirin.
  • Birkaç gün sonra tohumlar filiz verdikten sonra plastik kapağı çıkarabilir ve tohumları güneşe maruz bırakabilirsiniz.
  • Mikro yeşillikler büyüyüp renklenirken onları günde bir kez sulayın.
  • 7-10 gün sonra mikro yeşillikler hasada uygun hale gelecektir.

Özet

Mikro yeşillikler evde yetiştirmek için elverişlidir. Evde mikro yeşillikler yetiştirip hasat etmek isteyenler yukarıdaki adımları izleyebilir.

Son Olarak

Mikro yeşillikler, lezzetli ve beslenme düzeninize kolayca ve çeşitli şekillerde ekleyebileceğiniz yiyeceklerdir.

Genelde besin açısından çok zengin olan mikro yeşillikler, bazı hastalıkların riskini azaltabilmektedir.

Evde kolayca yetiştirilebilen mikro yeşillikler, besin alımınızı iyileştirmek için büyük miktarlarda sebze almanıza gerek bırakmadığı için maliyet açısından da uygun bir yoldur.

Mikro yeşillikleri beslenme düzeninize eklemek faydalı olacaktır.