Yutkunduğumuz zaman gıda ve içecekler yemek borusundan midemize giderler. Mide, gıdaların ince bağırsaklara doğru olan hareketlerinde sindirim sisteminin ilk durağıdır.
İşlevi
Mide alt kaburgaların arkasında bulunan ve fasulyeye benzer bir kese şeklindeki sindirim organıdır. Gıda mideye geldiklerinde, midenin üst kısmındaki kapak açılır ve ince bağırsaklara giden kapak ise kapanır. Bunun ardından mide dokusu gıdaları parçalayan hidroklorik asit ve enzimleri salgılar ve böylece gıdaların parçalanması sağlanarak daha sonra sindirim sisteminde devam etmeleri sağlanır. Asit ve enzimler salgıladığı için, mide kasları peristalsis adı verilen bir hareket ile kasılırlar ve gıdaların bu asit ve enzimler ile karışmaları sağlanır.
Asit, gıda ve içeceklerden alınabilecek zararlı mikropların da öldürülmesini sağlar. Asit mideye zarar verebilir ve bu nedenle mide duvarlarını hasardan koruyacak yapışkan, nötralize edici bir mukus tabakası da salgılanır. Mide aynı zamanda B12 vitamininin emilimi için gerekli olan maddeleri de salgılar.
Mide sindirim sisteminin en geniş parçasıdır. Sadece gıdaları sindirmez, aynı zamanda onları depolar. Mide aşağı yukarı 1 litre hacme sahip gıdayı depolayabilir. Midenin tasarımı sayesinde bol miktarda yiyebilirsiniz ve bu gıdalar yavaşça sindirilirler. Bir öğünün sindirilmesi 4-6 saat sürebilir. Gıdanın yağ içeriği ne kadar çoksa, sindirimi o kadar uzun sürer.
Rahatsızlıklar
Midede pek çok rahatsızlık ortaya çıkabilir ve bunlar ağrı, rahatsızlık, hazımsızlık ve ölüme bile sebep olabilirler.
En yaygın mide problemlerinden birisi mide kalkmasıdır. Yemek sırasında tokluk hissetme, yemekten sonra rahatsız edici bir şişkinlik veya üst karın bölgesinde yanma veya ağrılar ile tanımlanan bir rahatsızlıktır.
Üst karın ağrısı, hazımsızlık ve mide yanması her sene insanların %25’ini etkiliyor. Tedavisi genelde sebebine bağlı olarak yapılıyor. Sebebi gıda intoleransı veya reflü gibi iyi huylu şeyler de olabilir, ülser veya kanser gibi daha ciddi problemler de olabilir.
Reflü, midedeki asitli içeriğin yemek borusuna kaçması sonucunda olur. Baharatlı gıdalar, nane, çikolata, kafein, alkol ve asitli gıdalar midede inflamasyon ve asitliliği arttırırlar ve bu da reflüyü tetikleyebilir. Sindirimi uzun süren yağlı gıdalar gibi gıdalar da reflü belirtilerini daha kötü hale getirebilirler. Stres ve anksiyete de reflüye katkıda bulunur.
Mide ülserleri mide dokusunda çatlaklara sebep olabilirler ve genelde belli ilaçlardan veya midedeki fazla asitlikten kaynaklanırlar. Bu çatlaklar midedeki asitlere maruz kalırlar ve ağrı yaparlar. Çoğu zaman ilaçlar ile kolayca tedavi edilebilirler.
Mide kanseri, mide kökenli bir kanserdir. Ağırlıklı olarak yaşlı insanları etkiler. Mide kanseri yaşayan bireylerin üçte ikisi 65 yaşının üzerindedir. İleri evrelerinde belirtileri arasında açıklanamayan kilo kaybı, kusma, dışkıda kan, sarılık ve yutkunma zorluğu bulunur. Her sene 10.000 civarında insan mide kanserinden ölüyor.
Mide ve bağırsak iltihabı, virüs kaynaklıdır. Yaygın belirtileri arasında sulu ve genelde kansız ishal, karın sancıları, kusma, bulantı, kas ağrıları, baş ağrısı ve düşük dozda ateş bulunuyor.
Mide Sağlığını İyileştirmek
Kabızlık ve mide kalkması gibi sindirim problemlerinin önlenmeleri için bazı ipuçları da mevcut:
- Daha küçük öğünler tüketmek.
- Gazlı içeceklerden kaçınmak.
- Meyve ve sebzeler bakımından zengin beslenme, yağlı gıdaları azaltma.
- Sigarayı bırakmak.
- Kilo vermek.
- Öğünlerden sonra yürümek veya dik oturmak.
- Yatma zamanı atıştırmaktan kaçınmak.
- Tahriş edici gıdaları tüketmemek.
- Her gün en az 8 bardak su veya kafeinsiz içecek tüketmek.
- Gerekliyse asit engelleyici ilaçlar almak.
- Lif tüketerek dışkı hacmini arttırmak. Her gün en az 25-30 gram lif tüketmek.
- Haftada üç veya beş defa 30-40 dakikalık spor yapmak. Yürümek, koşmak, ağırlık egzersizi ve direnç egzersizleri uygundur.
- Probiyotik tüketmek.
- Tuvalet ihtiyacı gelince beklememek.
- Kabızlık varsa reçetesiz müshil ilaçları almak veya 1 yemek kaşığı mineral yağ, zeytinyağı veya keten tohumu yağı tüketmek.
