Günlük tükettiğiniz gıdalar beden üzerinde sandığınızdan daha fazla etki göstermektedir. Yanlış gıda tüketimine bağlı olarak maruz kalabileceğiniz sindirim problemleri de bu duruma önemli derecede etki etmektedir. Özellikle de hayat kalitenizi düşürerek, rutin yaşamınızda sorunlara neden olabilir. İşte son yılların popüler beslenme çeşitlerinden biri olan FODMAP diyeti, yaygın sindirim sorunlarını en düşük seviyeye indirmekte size yardımcı olabilecek harika bir diyettir.

FODMAP Diyeti Nedir?

Biliyorsunuz ki rafine bir karbonhidrat olan şeker tüketimi, bağırsaklardaki bakterilerin dengesinin bozulmasında önemli role sahip. Özellikle de IBS (Irritabl Bağırsak Sendromu) rahatsızlığı olan kişilerde daha sağlıklı bağırsak fonksiyonları için kısıtlanan veya tamamen tüketimi yasaklanan gıdalar bulunmaktadır. Bunlar ise genellikle kısa zincirli karbonhidratladır.

FODMAP açılımı ise ‘Fermentable Oligo-di-mono-saccharides and Polylos’ anlamındadır ve bu polioller sindirime dirençli olan kısa zincirli karbonhidratlardır. Kan dolaşımı tarafından emilimi sağlanması yerine bağırsağın uç bölgesine geçerler. Bağırsaktaki bakteriler ise bu karbonhidratları yakıt olarak kullanıp hidrojen gazı üretir. İşte bu durum da sindirim sistemi hassas olan bireylerde bazı semptomlara neden olur.

Tahıl ve baklagiller gibi gıdalarda bulunan karbonhidrat türlerinin beslenmenizde en aza indirgenmesine dayanan bir diyet olan FODMAP’te gaz, şişkinlik, ishal, kabızlık ve mide sorunları gibi rahatsızlıklarda doktor kontrolünde uygulandığında olumlu gelişmeler görülmektedir.

Peki, FODMAP’te Sınırlandırılan Karbonhidratlar Hangileridir?

Meyvelerden; elma, kayısı, böğürtlen, kiraz, konserve meyve, hurma, incir, armut, şeftali, karpuz

Tatlandırıcılardan; fruktoz, bal, yüksek fruktozlu mısır şurubu, ksilitol, mannitol, maltitol, sorbitol

Süt ürünlerinden; süt (inek, keçi ve koyun), dondurma, yoğurt, krema, yumuşak ve taze peynirler, peynir altı suyu ve whey protein takviyeleri

Sebzelerden; enginar, kuşkonmaz, brokoli, pancar, brüksel lahanası, lahana, karnabahar, sarımsak, rezene, pırasa, mantar, bamya, soğan, bezelye, arpacık soğanı

Baklagillerden; fasulye, nohut, mercimek, barbunya fasulyesi, soya fasulyesi

Buğday içeren gıdalardan; ekmek, makarna, kahvaltılık gevrekler, waffle, kraker, bisküvi

İçeceklerden ise bira, şarap, yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren içecekler, süt, soya sütü, meyve suları

Hangi Gıdaları Rahatlıkla Tüketebiliriz Derseniz;

En sağlıklı ve şüphesiz tüketebileceğiniz gıdalar et, balık ve yumurtadır. Bunun dışında tüm yağlar serbest. Birçok bitki ve baharat ise yine yemeklerine tat katarak size sorun yaratmayacaktır. Antep fıstığı hariç çoğu kuruyemişi de rahatlıkla tüketebilirsiniz.

Süt ürünü tüketemeyecek miyiz diye merak ediyorsanız laktozsuz süt ve sert peynir tüketebilirsiniz. Meyve olarak muz, yaban mersini, üzüm, kivi, mandalina, kavun, portakal ve çilek size sindirim sorunu oluşturmayacaktır.

Mısır, yulaf, pirinç ve kinoa tahıl grubundan tereddütsüz tüketebilirsiniz. İçecek sınırı ise su, kahve ve çay dışında geri kalan bütün içeceklerdir.

Eğer sizde de tahıl ve baklagillere karşı aşırı duyarlılık var ise FODMAP’e neden olan gıdaları birkaç hafta boyunca tüketmemelisiniz. Şikâyetler azaldıktan birkaç hafta sonrasında bu gıdalardan bazılarını azar azar tüketmeye başlayabilirsiniz. Bu sayede hangi gıdaya karşı semptom oluştuğunu bulabilirsiniz.

Sindirim sorunları hafife alınmayacak bir problemdir ve sağlıklı bir yaşam için düzgün beslenmeye önem vermek sizi kaliteli hayata taşıyacaktır… Unutmayın ki bu bir zayıflama diyeti değildir. Bu tür karbonhidratlara karşı sorun yaşayamayan bireylerin bu diyete uyum sağlamasına gerek yoktur. Uygulanması zor bir beslenme planıdır ve alışverişinin iyi planlanması gerekmektedir. Tabi bu da doktor kontrolünde olmalıdır!

Hoşçakalın, sağlıkla kalın…

Yüksek Gıda Mühendisi

Merve Karataşlı