Uzmanların görüşlerine göre oyun zamanı büyümenin, öğrenmenin ve beyin gelişiminin temel bir parçasıdır. Çocukların çevrelerindeki dünya ile etkileşime girmelerini, dokunsal uyaranları öğrenmelerini, rakam ve harfler gibi konseptleri kavramalarını, sınırları ve kendilerini düzenlemeyi öğrenmelerini ve hayal güçlerini keşfetmelerini sağlar. Elbette bu büyüme sürecinde daha etkileşimli ve verimli şekilde oynamanın yolları da var. Buna yapıcı oyun adı veriliyor.

Aşağıda yapıcı oyun kavramının ne anlama geldiğinden, faydalarından ve onu sağlamanın yollarından bahsedeceğiz.

Yapıcı Oyun Nedir?

Bir çocuk bir şey yaratırken (veya yaparken), yapıcı bir oyun içerisindedir. Bu inşa küpleri, boyalı kalemler, kum ve topraktan şekiller yapma, bilim deneyleri oluşturma ve hatta bunları parçalama bile olabilir.

Çocukların doğaya, yapılandırılmamış zamana ve oyuna ihtiyaçları vardır. Bu sadece bir eğlence gibi görünebilir ancak araştırmalardan bildiğimiz kadarıyla bu büyümelerinin yöntemidir.

Aşağıda çocuklar için yapıcı oyunların faydalarına dair bir liste var:

  • Fiziksel aktivite çocuklar büyüdükçe beyin gelişimine yardımcı oluyor. Beynin duyuları işleyen sistemleri çevrenizdeki dünya ile etkileşime geçtikçe gelişiyor ve farklı nesneler ile yeterince etkileşime girmez, yeterince hareket etmezseniz bu olmaz.
  • Çocuklara molanın ve yapılandırılmamış öğrenmenin önemini öğretiyor.
  • Onlara problem çözme yetenekleri öğrenme konusunda yardımcı oluyor. Çünkü oyunları sırasında engellerle karşılaşırlar ve bunu aşmak için sorunu çözmeleri gerekir.
  • Onlara vazgeçmek yerine hatalar ve onlardan ders alma konusunda fikir verir. Böylece bir şeyi bir kaç defa yanlış yapıp doğru şekilde yapmayı öğreniriz.
  • Güven kazanır. Başarmaları gereken bir aktiviteyi tamamlarlar, bu bir kale de olabilir, bir şey çizmek de olabilir. Böylece bir şeyler yapabilen küçük insanlar olduklarını anlayabilirler.
  • Özellikle yapıcı oyun diğer çocuklarla oynandığında sosyal yetenekler geliştirmeleri mümkün olur. Ortak bir amaç için çalışan çocuklar işbirliğini, paylaşmayı, yönlendirilmeyi ve başkalarına lider olmayı öğrenirler.

Yapıcı Oyun Türleri

Matematik

Bu tip bir yapıcı oyunda çocukların ölçmeyi, saymayı, uzaysal konseptleri (ışık, ağırlık, yükseklik, mesave vb.) kavraması mümkündür. Çeşitli aktiviteler ile uygulanabilir. Küp dizmekten tutun da yemek yapma oyununda malzemeleri tartmaya kadar pek çok şey olabilir.

Matematik aritmetik ve denklem çözmenin ötesindedir. Yemek pişirme, zamanlama, görev yapma ve oyun oynama gibi işler, çocuğunuzun evde muhtemelen matematik konsept ve yeteneklerini kullandığı bir kaç şeyden birisidir. Çocuklara bu konuda sorumluluklar vererek matematiği hayatlarının geri kalanında olacağı gibi gerçek hayat aktivitelerinde kullanmayı öğrenebilirler. Küçük çocuklar evdeki nesneleri sayabilir, oyuncak ve bulunan nesneler ile desenler yapabilir, küpleri şekil ve renklerine göre ayırabilir, basit masa oyunları oynayabilirler.

Okuma ve Dil

Okuma ve dil oyunları çocukların konuşma ve okuma yeteneklerini oluşturmalarına yardımcı olur ancak bu sayede kelime haznelerini de geliştirebilir, siz ve başkaları ile iletişim kurabilir, soyut düşünme dünyasına girmeleri daha kolay olur.

Kitaplara ek olarak okumaya sebep olan pek çok başka günlük iş de var. Sanat ve inşa projeleri için talimatları okumak, masa oyunları oynamak, sesli kitap ve podcast dinlemek gibi şeyler çocukların okuma kaslarını çalıştırırlar ve böylece evdeyken okuma yeteneklerini koruyabilir ve geliştirebilirler. Çocuklarınızın paylaşacak eğlenceli hikayeler yazmalarını, favori şarkılarına yeni sözler bulmalarını, akşam yemeğinde birbirinizle paylaşabileceğiniz bir şükran listesi oluşturmalarını sağlayabilirsiniz.

Yaratıcılık

Yaratıcı oyunda elle tutulur şeylerin yanında hayal gücü de önemlidir. Çocuklar kumdan heykel yaptıklarında, hayali aileler için mini ev modelleri yaptıklarında ve sanatla uğraştıklarında bunlara dahil olurlar.

Ebeveynlerin Yapıcı Oyuna Cesaretlendirmeleri İçin İpuçları

Çocuklarınızla yapıcı oyunu desteklemenin en iyi yolu onlarla birlikte olmaktır. Esasında bundan daha fazlasına ihtiyaç yoktur. Aşağıda bazı örnekler var.

Temellere Bağlı Kalın

Çocuğunuzun oyun zamanını en üst düzeye çekmek oldukça basittir: Aşırı uyarımı azaltmak ve neyle oynayacaklarını seçmelerine izin vermek. Böylece onlara verdiğinizden daha fazla aktivite ile etkileşime geçeceklerdir. Ayrıca daha azı daha iyidir. Yani 6-10 seçeneğinin olması iyidir çünkü çocuklar kısıtlı bir zamanda sadece bir kaç yetenekte uzmanlaşabilirler.

Rol Model Olun

Çocuklar siz iş yaparken izleyerek öğrenirler. Eğer bir aktivite ve oyuncak yenilerse, önce siz oynayarak ona örnek olabilirsiniz. Kısa sürede kapıp oynayacaklardır.

Soru Sorun ve Cevap Vermeye Hazır Olun

Çocukla etkileşime geçerek ne üstünde çalıştığını anlamaya ve hayal etmeye çalışın. Eğer küp gibi şeylerle bir şey inşa ediyorsa, ne yaptığını, inşaatta neler olduğunu ve buna benzer soruları sorun.

Uzaysal Olarak Çocuğun Perspektifinden Düşünün

Oyuncakları çocuğun ulaşabileceği mesafede tutun, böylece oyun sırasında erişilebilir olsunlar. İşlere çocuğun bakış açısından bakmanız gerekli. Onların seviyesine inin ve etrafı nasıl gördüklerine bakın.

Duyusal Olarak Tatmin Edici Nesneler Kullanın

Ayrıca plastik, parlak şeyler yerine ahşap, metal ve kağıt gibi doğal malzemeler kullanın. Çocuğunuz ilk olarak bunlara dokunup oynayacaktır ve böylece doğal malzemelere dokundukları için siz de daha rahat olacaksınız. Ayrıca her maddenin dokunsal yapısı farklıdır ve hepsi aynı olan plastiklerden farklıdırlar. Bu çok daha uyarıcı ve sürdürülebilir bir deneyimdir.

Sakin Bir Oyun Alanı Yaratın

Çocukların odalarının dekorasyonlarının aşırı parlak olmasına ne noktada geçildi bilinmez ancak bu onlara yardımcı olmaz çünkü nereye bakacaklarını bilemezler. Bunun yerine sadece eğlenceli aktivitelere çekilecekleri sakin, doğal bir arkaplan kullanın.

Ne Zaman Kendi Haline Bırakacağınızı Bilin

Onların oyununa dahil olmak istiyorsunuz ancak bazı noktalarda yaratıcı zihinleri ortaya çıkar ve kendi fantazi topraklarına giderler. Bu iyidir çünkü hayal güçlerini çalıştırıyorlardır. Eğer bunun görürseniz, bir kenarda oturmaktan çekinmeyin.

Sonuç Olarak

Oyun zamanı göze göründüğünden daha fazlasıdır. Çocuk sadece kendini eğlendirmez, aynı zamanda yeni konseptler ve yetenekler öğrenir, beynini geliştirir ve bu esnada öğrenir.