Elma sirkesi popüler bir ev malzemesidir. İnsanlar onu yüzyıllardır yemek yapmak ve tıbbi amaçlar için kullanılıyor.

Pek çok insan onun çeşitli sağlık sorunlarına karşı çözüm olabildiğini iddia ediyor ancak araştırmaların ne söylediğini merak ediyor olabilirsiniz.

Elma sirkesinin mikrop karşıtı ve antioksidan etkiler de dahil olmak üzere sağlığa faydalı çeşitli özellikleri var. Ayrıca kanıtlar onun kilo vermeye yardımcı olma, kolesterolü azaltma, kan şekerini düşürme, diyabet belirtilerini iyileştirme gibi sağlığa pek çok faydasının olduğunu gösteriyorlar.

Ancak bu konularda az sayıda araştırma mevcut ve alternatif bir terapi olarak önerilmesi için daha fazla araştırma gerekli.

Sağlıklı Bileşenler Bakımından Zengindir

Elma sirkesi iki adımlı bir süreçle yapılır.

Üreticisi ilk önce ezilmiş elmaları mayalandırır, böylece şeker fermente olur ve alkole dönüşür. Daha sonra alkolü de fermente edecek ve onu asetik asite dönüştürecek bakteriler eklenir. Bu madde sirkedeki temel bileşendir.

Asetik asit sirkeye güçlü ekşi kokusunu ve aromasını verir. Araştırmacılar bu asidin sağlığa faydalı olan kısmı olduğuna inanıyorlar. Elma sirkesi %5-6 asetik asitten oluşur.

Organik, filtrelenmemiş elma sirkesinin içerisinde proteinler, enzimler ve faydalı bakteriler de bulunurlar ve bunlar ona bulanık bir görünüm verirler.

Bazı insanlar sağlığa faydalarının bundan kaynaklandığını belirtiyorlar ancak henüz bunu destekleyecek bir araştırma yok.

Elma sirkesinde vitamin ve mineral bulunmasa da, az miktarda potasyum bulunuyor. İyi kalite markalarda amino asitler ve antioksidanlar da bulunuyorlar.

Zararlı Bakterileri Öldürebilir

Sirke bakteriler dahil olmak üzere patojenleri öldürebilir.

İnsanlar sirkeyi geleneksel olarak temizlik ve dezenfektasyon için kullanıyorlar ve tırnak mantarlarını, bitleri, uçukları ve kulak enfeksiyonlarını tedavide de kullanılıyor.

Modern tıbbın babası Hipokrat, sirkeyi yaraları temizlemek için 2000 yıl önce bile kullanıyordu.

Sirke aynı zamanda bir gıda koruyucudur ve çalışmalar onun E.coli bakterisinin gıdalarda gelişmesine ve onu bozmasına engel olduğunu gösteriyorlar.

Eğer gıdalarınızı korumak için doğal bir yol arıyorsanız, elma sirkesi yardımcı olabilir.

Anekdotlara dayalı raporlara göre sulandırılmış elma sirkesi cilde uygulandığında sivilcelere de yardımcı olabiliyor ancak bunu onaylayacak güçlü bir araştırma yok.

Kan Şekerini Düşürmeye ve Diyabet Yönetimine Yardımcı Olabilir

Sirkenin şimdiye kadarki en uygun kullanım alanlarından birisi tip-2 diyabet tedavisine yardımcı olmasıdır.

Tip-2 diyabette insülin direncinden veya insülin üretme sorunlarından dolayı kan şekeri yüksektir.

Ancak diyabeti olmayan insanlar da kan şekeri düzeylerini normal aralıkta tutmaktan fayda duyabilirler çünkü araştırmacılar yüksek kan şekeri düzeylerinin yaşlanma ve kronik hastalıkların temel sebepleri arasında yer aldığına inanıyorlar.

Kan şekeri düzeylerini düzenlemenin en etkili ve sağlıklı yolu, rafine karbonhidrat ve şekerden uzak durmaktır ancak elma sirkesi de faydalı olabilir.

Araştırmalar sirkenin kan şekeri ve insülin düzeyleri üzerinde aşağıdaki faydalara sahip olduğunu gösteriyorlar:

  • Küşük bir çalışmada sirke yüksek karbonhidratlı beslenmede insülin hassasiyetini %19-34 oranında iyileştirmiş ve kan şekeri ile insülin tepkisini ciddi oranda düşürmüş.
  • 5 sağlıklı insanla yapılan küçük bir çalışmada sirke 50 gram beyaz ekmek tüketildikten sonra kan şekerini %31.4 düşürmüş.
  • Diyabeti olan bireylerle yapılan küçük bir çalışmada, yatmadan önce 2 yemek kaşığı elma sirkesi tüketmenin ertesi sabah açlık şekerini %4 oranında düşürdüğü görülmüş.
  • İnsanlarla yapılan diğer çeşitli deneylerde sirkenin öğünlerden sonra insülin işlevlerini iyileştirebildiği ve kan şekerini düşürebildiği görülmüş.

ABD’deki Ulusal Tamamlayıcı ve Bütünleyici Sağlık Merkezleri’ne göre insanların kanıtlanmamış sağlık ürünlerini tıbbi tedavilerin yerine kullanmaları önerilmiyor.

Bu nedenle hali hazırda şekeri düşüren ilaçlar alıyorsanız, sirke alımınızı arttırmadan önce doktorunuza danışmanız uygun olur.

Kilo Vermeye Yardımcı Olabilir

İlginç şekilde çalışmalar sirkenin kilo vermeye yardımcı olabileceğini gösteriyorlar.

Çeşitli insan deneylerinde sirkenin tokluk hissini arttırabildiği görülüyor. Bu da daha az kalori tüketmenize ve kilo vermenize yardımcı olabilir.

Örneğin bir çalışmaya göre, yüksek karbonhidratlı bir yemekle birlikte sirke almak tokluk hissini arttırmış ve katılımcılar günün geri kalanında 200-275 kalori daha az tüketmişler.

Buna ek olarak 175 obez insan ile yapılan bir çalışmada günlük elma sirkesi tüketiminin bel yağlanmasında azalma ve kilo kaybı sağladığı görülmüş:

  • 1 yemek kaşığı almak 1.2 kilo vermeyi sağlamış
  • 2 yemek kaşığı almak 1.7 kilo vermeyi sağlamış

Ancak bu çalışmanın 3 ay boyunca devam ettiğini ve bu nedenle beden ağırlığı üzerindeki gerçek etkilerin görece az olduğu söylenebilir.

Bununla birlikte kilo verme sürecinde beslenmeye sadece bir bileşen eklemek veya bir bileşen çıkartmanın kilo verme üzerindeki etkileri nadirdir. Uzun vadeli kilo vermeyi sağlayan şey tüm bir beslenme veya yaşam tarzıdır. 

Genel olarak elma sirkesi doygunluğu arttırarak, kan şekerini düşürerek ve insülin düzeylerini azaltarak kilo vermeye yardımcı olabilir.

Elma sirkesinin bir yemek kaşığında sadece 3 kalori bulunur ve bu çok düşük bir miktardır.

Hayvanlarda Kalp Sağlığını İyileştirir

Kalp hastalıkları önde gelen ölüm sebepleri arasında yer alıyorlar.

Kalp hastalıkları riskiniz ile bağlantılı çeşitli biyolojik faktörler mevcut.

Araştırmalar sirkenin bu risk faktörlerinden bir kaç tanesini iyileştirebildiğini gösteriyorlar. Ancak bu çalışmaların büyük kısmı hayvanlar üzerinde uygulanmışlar.

Bu hayvansal çalışmalarda elma sirkesinin kolesterolü ve trigliserit düzeylerini düşürebildiği görülüyor. Ayrıca bazı diğer kalp hastalığı risk faktörlerinde ded etkili olduğu görülebiliyor.

Fareler ile yapılan bazı çalışmalarda sirkenin kalp hastalıkları ve böbrek problemleri için büyük bir risk faktörü olan tansiyonu düşürebildiği görülüyor.

Ancak sirkenin insanlardaki kalp sağlığına dair faydalarını kanıtlayacak pek bir çalışma yok. Araştırmacılar güçlü sonuçlara varmak için daha fazla çalışma gerekli olduğunu belirtiyorlar.

Cilt Sağlığını İyileştirebilir

Elma sirkesi kuru cilt ve egzema gibi cilt problemleri için yaygın kullanılan bir çözümdür.

Cilt doğası gereği hafif asidiktir. Deri üstüne elma sirkesi sürmek onun doğal pH düzeyini tekrar dengeler ve böylece koruyucu cilt bariyerini iyileştirir.

Diğer yandan alkali sabunlar ve temizleyiciler egzemayı tahriş edebilir ve belirtileri daha kötü hale getirebilirler.

Elma sirkesi antibakteriyel özelliklerinden dolayı teoride egzema ve diğer cilt rahatsızlıkları ile bağlantılı deri enfeksiyonlarını önlemeye yardımcı olabilir.

Bazı insanlar seyreltilmiş elma sirkesini yüz yıkama sularında kullanıyorlar. Burada temel fikir onun bakterileri öldürüp siyah noktalara engel olması.

Ancak egzema sahibi 22 insanla yapılan bir çalışmada elma sirkesi sürmenin cilt bariyerini iyileştirmediği görülmüş.

Yeni çözümler denemeden önce, özellikle de hasar görmüş cilt varsa, doktorunuza danışın. Cildinize seyreltilmemiş sirke uygulamayın çünkü yanığa sebep olabilir.

Dozaj ve Uygulama Yöntemi

Elma sirkesini beslenmenize eklemenin en iyi yolu onu yemeklerde kullanmaktır. Salata soslarına katılabilir veya ev yapımı mayonezde kullanılabilir.

Bazı insanlar onu suda seyreltip içecek olarak tüketiyorlar. Yaygın doz genelde 1 bardak suya 1-2 çay kaşığı veya 1-2 yemek kaşığı eklemek düzeyinde.

Öncelikle küçük dozlarla başlamak ve büyük miktarda almaktan kaçınmak gerekiyor. Çok fazla sirke zararlı yan etkiler çıkarabilir. Örneğin diş minesini eritebilir veya ilaçlar ile etkileşime girebilir.

Bazı beslenme uzmanları organik, filtrelenmemiş elma sirkesi kullanmayı öneriyorlar.

Sonuç Olarak

Pek çok web sitesi ve doğal bakım uzmanı elma sirkesinin enerjiyi arttırmak ve hastalıkları tedavi etmek gibi çok büyük faydaları olduğunu iddia ediyor.

Maalesef onun bu faydalarına dair iddiaları destekleyecek yeterince kanıt yok.

Bununla birlikte bazı çalışmalarda bakterileri öldürme, kan şekerini düşürme ve kilo vermeye yardımcı olma gibi bazı faydaları görülüyor.

Elma sirkesi aşırı miktarda alınmadığı sürece faydalı olabilir.

Ayrıca saç şekillendirici, cilt bakım ürünü ve temizlik ürünü olma gibi çeşitli sağlıkla bağlantısız kullanım alanları da mevcut.