Her geçen gün daha fazla insan beslenmesinde hayvansal ürünleri azaltıyor veya ortadan kaldırıyor.

Bunun sonucunda marketlerde, restoranlarda ve fast food zincirlerinde de bitkisel seçenekler daha fazla yer kaplamaya başladılar.

Bazı insanlar kendilerini bitki temelli beslenme üzerinden etiketliyorlar, bazıları ise yaşam tarzlarını belli etmek için vegan tabirini kullanıyorlar. Bu nedenle bu iki tabir arasındaki farkı öğrenmek isteyebilirsiniz.

Bitki Temelli Beslenme Hareketinin Geçmişi

Vegan terimi 1944 senesinde Donald Watson isimli hayvan hakları savunucusu ve Vegan Topluluğu’nun kurucusu tarafından yaratıldı. Ahlaki sebeplerden dolayı hayvansal ürünleri tüketmekten kaçınan kişiyi ifade eden bir terim.

Veganizm ise vegan olma uygulamasını ifade ediyor.

Veganizm veya veganlık, yumurta, et, balık, beyaz et, peynir ve diğer süt ürünleri gibi hayvanlardan elde edilen gıdaların tümünü kapsam dışı bırakıyor. Bu ürünler yerine vegan beslenmede meyveler, sebzeler, tahıllar, kuruyemişler, çekirdekler ve baklagiller tercih ediliyorlar.

Zamanla veganizm sadece hayvan sağlığı ve ahlak değil, aynı zamanda araştırmalar ile doğrulanan çevresel ve sağlık endişeleri üzerine de temellerini kurdu.

İnsanlar gezegenimizdeki modern hayvan tarımının negatif etkilerinin daha fazla farkına varmaya başladılar ve ayrıca işlenmiş etleri tüketmenin ve doymamış yağlar yerine doymuş yağlar tüketmenin de sağlık üzerinde potansiyel negatif etkileri olduğu görüldü.

1980 yılında ise Dr. T. Colin Campbell beslenme bilimi dünyasına “bitki temelli beslenme” adında yeni bir kavram soktu ve bu beslenme türünde yağ miktarı az, lif miktarı yüksek ve sebzeler öncelikli olmasına rağmen ahlaki değil sağlık odaklı bir beslenme yöntemi.

Günümüzde ABD vatandaşlarının ortalama %2’si kendini vegan olarak görüyor ve bunların büyük kısmı Millennial jenerasyonuna dahil.

Ayrıca pek çok insan kendini bitkisel besleniyor ve hatta vegan olarak görmese bile hayvansal ürün tüketimini azaltmaya çalışıyor ve bitkisel beslenme ile veganlıktaki gıdaları beslenmesine dahil ediyor.

Bitkisel Beslenme ve Vegan Beslenme

Pek çok tanımlama dolaşımda olsa da, pek çok insan bitkisel beslenme ve vegan beslenme arasındaki belli farkları kabulleniyor.

Bitkisel Beslenme Ne Anlama Geliyor?

Bitkisel beslenme genelde sadece bir kişinin beslenme alışkanlıklarını ifade ediyor.

Pek çok insan çoğunlukla veya tamamen bitki temelli bir beslenme sürdürdüğünü belli etmek için bunu bitkisel beslenme olarak adlandırıyor. Ancak bazı bitkisel beslenen insanlar belli hayvansal ürünleri kullanmaya devam edebiliyorlar.

Bazıları ise beslenme türlerini tanımlamak için bitkisel tam gıdalar tabirini kullanıyor ve böylece beslenmesinin sadece çiğ veya çok az işlenmiş gıdalardan olduğunu belirtiyor.

Tam ve bitkisel beslenmeye sahip olan birisi yağlardan ve işlenmiş tahıllardan da kaçınacaktır ve normalde bu gıdalar vegan veya bitkisel beslenmede tüketilebilir durumdadırlar.

Tam gıdalar kısmı önemli bir ayrım çünkü pek çok işlenmiş vegan gıda mevcut. Örneğin veganlar için üretilmiş olan çeşitli sosisler, peynir dilimleri, pastırmalar ve hatta tavuk nuggetlar bile mevcut. Bu ürünleri tam ve bitkisel beslenme içerisinde tüketmek mümkün değil.

Vegan Olmak Ne Anlama Gelir?

Vegan olmak beslenmenin ötesindedir ve günlük olarak uygulanan bir yaşam tarzını tanımlar.

Veganizm genelde hayvanların olabildiğince gerçekçi bir şekilde tüketilmemesi, kullanılmaması ve istismar edilmemesi için yaşamak anlamına gelir. Bu nedenle kişisel tercihler konusunda bir miktar toleranslar mevcut olsalar da genel felsefe yaşam tercihleri nedeniyle hayvanlara olabildiğince az zarar gelmesi.

Kendini vegan olarak tanımlayan insanlar hayvansal ürünleri tüketmemenin yanında hayvansal şeylerden üretilmiş olan veya hayvanlarda test edilmiş ürünleri almaktan da kaçınırlar.

Buna genelde kıyafetler, kişisel bakım ürünleri, ayakkabılar, aksesuarlar ve ev ürünleri dahildir. Bazı veganlar için hayvanların yan ürünlerinden elde edilen aşı ve ilaçlar da buna dahildir.

Hem Bitkisel Beslenme Hem de Vegan Beslenmeye Sahip Olabilirsiniz

Hem bitkisel hem de vegan beslenmek mümkün çünkü bu terimler insanları yaşam tercihlerinden dolayı bölmek üzere tanımlanmadılar.

Pek çok insan vegan olarak başlayabilir, ahlaki ve çevresel sebeplerden dolayı beslenmesinden hayvansal ürünleri çıkarabilir ancak sonradan sağlık hedeflerine ulaşmak için tam ve bitkisel beslenmeye geçebilir.

Diğer yandan, bazı insanlar tam ve bitkisel beslenme ile başlayabilirler ancak sonrasında yaşam tarzının geri kalanını da adapte ederek gıda olmayan şeylerde de hayvansal ürünlerden kaçınarak veganizme geçiş yapabilirler.

Sonuç Olarak

Pek çok insan tükettiği hayvansal ürün miktarını azaltmaya veya tamamen bırakmaya çalışıyor. Bu insanlar gıda tercihlerini etiketlememeyi tercih edebilirler ancak bazıları kendilerini bitkisel beslenme veya vegan olarak etiketleyebilirler.

Bitkisel beslenme genelde temel olarak bitkisel gıdalar tüketen insanları tanımlar ve hayvansal ürünler hiç olmayabilir veya sınırlı oranda olabilirler. Tam ve bitkisel beslenmede ise yağlar ve işlenmiş paketli gıdalar da tüketilmezler.

Vegan terimi ise beslenmenin ötesindeki yaşam tarzlarını ifade eder. Vegan yaşam tarzında hayvanların hiç bir zarar görmemesi hedeflenir ve buna alınan tüm ürünler dahil.

Vegan olan birisi hayvansal ürünlerin potansiyel negatif çevresel etkilerini de dikkate alır.

Bu iki terim temel olarak farklı olsa da benzerlikleri var. Ayrıca ikisinin de popülerliği artıyor ve doğru planlandıklarında sağlıklı bir yeme alışkanlığı olabilirler.