Biohacking nedir?

Biohacking, kişinin kendi biyolojisini değiştirmesi olarak tanımlanabilir. Pek çok “biohacker” için bu, sağlığınızda ve iyilik halinizde ufak iyileştirmeler gerçekleştirmek için beslenme düzeninde ya da yaşam tarzında küçük ve gittikçe artan değişiklikler yapmaktır.

Biohack’ler, hızlı kilo kaybından gelişmiş beyin fonksiyonuna kadar her şeyi vaat ediyor. Ancak biohacking’den en iyi sonuçları almak için vücudunuzda neyin işe yaradığı konusunda bilgili ve temkinli olmanız gerekiyor.

Biohacking’in nasıl işe yaradığını ve güvenli bir şekilde nasıl yapılabileceğini öğrenmek için okumaya devam edin.

Biohacking’in farklı türleri nelerdir?

Biohacking’in pek çok farklı türü bulunmaktadır. En popüler olan üç türü ise nutrigenomik, DIY biyoloji ve grinder olmaktadır.

Nutrigenomik

Nutrigenomik, yediğiniz yemeklerin genlerinizle nasıl etkileşime girdiği üzerine odaklanır.

Popüler olmakla birlikte tartışmalı olan bu biohack türü, vücudunuzun toplam genetik ifadesinin, zaman içinde farklı besinlerin sağlığınızı nasıl etkilediğini test ederek planlayabileceği ve en iyi haline getirebileceği fikri üzerine kurulmuştur.

Nutrigenomik ayrıca farklı besinlerin nasıl hissettiğinizi, düşündüğünüzü ve davrandığınızı etkilediğini ele alır.

DIY biyoloji

DIY biyoloji ya da DIY bio, bilimsel alanlarda eğitime ya da deneyime sahip kişilerin öncülüğünü yaptığı bir biohacking türüdür. 

Bu biohacker’lar, laboratuvar gibi kontrollü deney ortamının dışında kendi üzerlerinde yaptıkları deneyleri, uzman olmayan kişilere öneri vermek ve tekniklerini paylaşmak için kullanırlar.

Grinder

Grinder, insan vücudunun her bölümünü hacklenebilir olarak gören bir biohacking alt kültürüdür.  

Grinder olarak isimlendirilen kişiler genel olarak vücutlarını aletlerin, kimyasal enjeksiyonların, implantların ya da vücutlarına koyacakları herhangi bir şeyin kombinasyonuyla en iyi hale getirerek siborg, yani biyolojik ve yapay kısımlara sahip bir varlık olmaya çalışırlar.

Biohacking işe yarıyor mu?

Biohacking gerçekten de biyolojinizi değiştirebilir mi? Bunun cevabı hem evet hem de hayır.

Nutrigenomik işe yarıyor mu?

Nutrigenomik, biyolojinizi aşağıda yer aldığı gibi çeşitli şekillerde “hack”leyebilir:

  • Genetik olarak yatkın olduğunuz bir hastalığa yakalanma riskinizi azaltmak
  • Kilo vermek veya depresyonu belirtilerini azaltmak gibi fiziksel, zihinsel veya duygusal değişikliklere ulaşmanıza yardımcı olmak
  • Kan basıncı veya bağırsak bakterileri gibi vücut fonksiyonlarını en iyi hale getirmek

Yiyecekler, genlerinizi etkiler. Ancak herkesin vücudu, beslenme düzenindeki ya da alışkanlıklardaki değişikliklere aynı şekilde yanıt vermez.

Nutrigenomik hakkında yapılan bir araştırmanın 2015 yılında gerçekleşen incelemesi, gen ifadesinde meydana gelen ufak değişikliklerin, daha büyük olan puzzle’ın yalnızca bir parçası olduğunu göstermektedir. Egzersiz, stres seviyeleri ve kilo gibi diğer faktörlerin tümü, vücudunuzun yemeğe verdiği tepki üzerinde rol oynamaktadır.

DIY bio ve grinder biohacking işe yarıyor mu?

İstenen sonuçların elde edildiği çok sayıda DIY bio ve grinder deneyi örnekleri bulunmaktadır. 

2015 yılında yapılan bir deneyde, gece görüşü sağlamak için deneğin gözüne Klorin e5 enjekte edildi. Ve bu da bir nevi işe yaradı. Enjeksiyon yapılan adam, gecenin karanlığında ormanda hareket eden insanları ayırt edebildi. Bunun nedeni Klorin e6’nın, ışığa duyarlılaştırıcılar olarak bilinen ve gözlerde yer alan molekülleri geçici olarak değiştirmesinden kaynaklanmaktadır. Bu ise gözlerinizdeki hücreleri ışığa daha açık hale getirir.

Ancak bunun sonuçları, insan vücudunda yapılan tüm deneylerde ya da modifikasyonlarda olduğu gibi tehlikeli ya da ölümcül olabilir.

DIY bio, eğitimsiz olmanız durumunda da aldatıcı olabilir. UC Davis Hukuk Fakültesi’nin 2017 yılında yaptığı bir inceleme, zararlı biyolojik ajanlara maruz kalmanın sağlık sorunlarına neden olabileceği ya da uluslararası biyoterörizm yasalarını ihlal edebileceği konusunda uyarı yaptı.

Grinder etiği ise özellikle tehlikeli olabilir. 2018 yılında New York Times’da yayınlanan bir yazı, hastanelerdeki güvenli bölgelere ulaşmak için vücutlarına RFID çipleri yerleştiren ya da “dahili” kulaklıklara sahip olmak için kulaklarına ses arttırıcı mıknatıslar yerleştiren grinder’ları ele aldı.

Bu kulağa oldukça fütürist gelebilir, ancak vücudunuza yabancı cisimler yerleştirmek sizi kronik enfeksiyonlara neden olabilecek inflamatuar reaksiyonlara maruz bırakabilir. Bununla birlikte kansere yakalanma riskinizi de arttırabilir.

Biohacking güvenli midir?

Biohacking’in bazı türleri güvenli olabilmektedir. Örneğin, belli takviyeleri almak ya da beslenme düzeninizde değişiklik yapmak güvenli olabilir. RFID implantları gibi vücuda eklenen bazı şeyler ise sağlık uzmanı tarafından denetlendiği zaman güvenli olabilmektedir.

Bazı biohacking metodolojileri tehlikeli ve hatta yasadışı olarak düşünülmektedir. DIY bio ve grinder bazen araştırma tesislerinde, güvenli ya da etik olmayan bir şekilde yoğunlaşabilmektedir.

İnsanlar üzerinde deney yapmak, bunu sadece kendi üzerinizde yapacak bile olsanız istenmeyen sonuçlara ve zararlara neden olabileceğinden dolayı genel olarak biyolojide büyük bir tabu olarak kabul edilmektedir.

Brookings Enstitüsü’nün 2017 yılında yayınladığı rapor, biohacking’in bilimi herkes için aynı anda açık hale getirdiği ve aynı zamanda çok sayıda yeni güvenlik sorunu getirdiği konusunda uyarıyor. Genleri değiştirmenin veya insanlar üzerinde başka şekillerde deney yapmanın uzun vadeli sonuçlarını anlamak, geleneksel ve kontrollü deneyler olmadan zor olabilir.

Normal kan testinizi biohack için nasıl kullanabilirsiniz?

Kan testi, etkili bir biohacking için önemlidir. Kan testleri size vücudunuzdaki plazma ve hücre sayısı gibi çeşitli besin ve bileşen seviyeleri hakkında çok şey söyleyebilir.

Kan testleri, yeni yemeye başladığınız bir yiyeceğin vitamin seviyenizi etkileyip etkilemediğini veya belli bir biyolojik süreci gerçekleştirmenize yardımcı olup olmadığını size söyleyebilir. Örneğin, daha iyi bir bilişsel işlev için B12 vitamini takviyesi almadan önce ve sonra kan testi yaptırmak, takviyelerin B12 seviyenizi etkileyip etkilemediğini gösterebilir.

Düzenli kan testleri olmadan da biohacking yapabilirsiniz. Beslenme düzeninizi veya alışkanlıklarınızı değiştirmek, genel iyilik haliniz üzerinde belirgin etkilere sahip olabilir veya sindirim sorunları ya da baş ağrıları gibi hedeflediğiniz bazı semptomları etkileyebilir.

Ancak kan testleri yaptırmak, size üzerinde çalışmanız için ham veriler sağlar. Biohack’in hücresel düzeyde çalışıp çalışmadığını size söyleyebilirler.

Biohacking ve biyoteknoloji arasındaki fark nedir?

Biyoteknoloji, teknolojik ilerleme hakkında bilgi vermek için biyolojik süreçlerin incelenmesine atıfta bulunan geniş bir terimdir. Biyoteknoloji, bira mayalamak için bakteri suşlarını kullanmaktan genleri düzenlemek için CRISPR kullanmaya kadar çeşitli süreçleri ifade edebilir.

Biyoteknolojideki gelişmeler veya çalışmalar genellikle biohacking deneylerini etkiler, bunun tam tersi de geçerlidir. Örneğin pek çok biohacker, fikirler ve veriler için biyoteknolojideki buluşları kullanır. Biyoteknologlar ise biyoteknoloji araştırmalarında yön vermek için biohackerlar tarafından yapılan deneylere de göz atıyor.

Biohacking için biyoteknolojiye ihtiyacınız yok. Grinder’lar, biyohacking amaçları için biyoteknolojinin en aktif kullanıcıları olma eğiliminde olsalar da alışkanlıklarda ya da beslenme düzeninde değişiklikler yapmak biyoteknoloji gerektirmez.

Nootropiklerle nasıl biohack yaparsınız?

Nootropikler, bilişsel işlevi artırmak için kullanılan doğal formda, takviye ya da yiyecek ve içecek formunda olan maddelerdir. Bunlar arasında ruh halinizi, üretkenliğinizi veya dikkat sürenizi etkilemek yer alabilir.

Nootropikler, Silikon Vadisi’nde çok büyük bir öneme sahip. Risk sermayesi ile finanse edilen birçok şirket nootropiklere odaklanmış durumda. Hatta bu biohack’e dayanan devasa bir Reddit topluluğu bile bulunuyor.

Muhtemelen zaten yaygın bir nootropik olan kafeini denemişsinizdir. Yaygın olarak kullanılan bir diğer nootropik ise pirasetam olmaktadır. Pirasetam, bilişsel işlevi iyileştirmek için kullanılan bir ilaçtır.

Nootropiklerin güvenliği tartışmalıdır. Takviye formundaki nootropikler, FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından denetlenmez.

Nootropikler, yüksek seviyelerde tüketilmedikçe yiyecek ve içeceklerin içerisinde genellikle güvenli olmaktadır. Örneğin, çok fazla kahve kafein doz aşımına neden olabilir. Nootropik olarak kullanılan ilaçlar, sağlık uzmanı tarafından önerildiği şekilde kullanılmadıkları sürece tehlikeli olabilir.

Biohack yapmak için nootropiklere ihtiyacınız yok. Nootropikler genelde elde edilmeleri kolay oldukları için ve vücudunuzun, hızlı sonuç almaya yönelik olarak nootropikleri birkaç saat içinde veya daha kısa sürede metabolize edebildiği için popülerdirler.

Evde biohack yapmanın 4 basit yolu

İşte evde deneyebileceğiniz, göreceli olarak güvenli olan biohack’lerin bazıları şunlardır:

Kafein için

Kafein, verimlilik arttırıcı olarak bilinir.

Hiç kafein kullanmadıysanız, 250 ml siyah kahve, yeşil çay veya bitter çikolata gibi kafeinli yiyecekler ile başlayın. Kafeininizi her gün aynı saatte alın ve sonraki dakikalarda veya saatlerde nasıl hissettiğinizi not alın: Daha odaklanmış hissediyor musunuz? Daha endişeli mi hissediyorsunuz? Yoksa yorgun mu? Hedefiniz için en uygun miktarı bulana kadar dozu ayarlamayı deneyin.

Bulletproof kahve olarak bilinen, biohackerların katkısı olan bir kahve bile bulunuyor. Bulletproof kahve, enerji artırıcı ve kilo verme aracı olarak bilinen orta zincirli trigliserit (MCT) yağı gibi bileşikler içerir.

Bulletproof kahvenin güvenliği konusunda tartışmalar bulunuyor. Kahvenizi biohacklenmiş olarak içmekle ilgileniyorsanız, özellikle de altta yatan sağlık sorunlarınız varsa bunu yapmadan önce doktorunuzla konuşun.

Eliminasyon diyeti deneyin

Eliminasyon diyeti, tam olarak adından anlaşıldığı gibidir. Eliminasyon diyetiyle, beslenme düzeninizdeki bir şeyi bırakacak ve ardından vücudunuzu nasıl etkilediğini görmek için yavaşça yeniden dahil edeceksiniz.

Bir yiyeceğe karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız veya süt ürünleri, kırmızı et veya işlenmiş şeker gibi bir yiyeceğin inflamasyona neden olabileceğinden endişeleniyorsanız, bu seçeneği düşünebilirsiniz.

Eliminasyon diyetinde iki temel adım vardır:

  • Diyetinizden bir ya da daha fazla yiyeceği tamamen çıkarın.
  • Yaklaşık iki hafta bekleyin, ardından beslenme düzeninizden çıkardığınız yiyecekleri yavaşça yeniden ekleyin.

Yiyeceği, beslenme düzeninize tekrar dahil ettiğiniz zaman ortaya çıkan şu semptomları yakından takip edin:

  • Döküntü
  • Sivilce
  • Ağrı
  • Yorgunluk
  • Karın ağrısı
  • İshal
  • Kabızlık
  • Diğer anormal semptomlar

Bu semptomlar, o yiyeceğe alerjiniz olduğu anlamına gelebilir.

Ruh halinizi iyileştirmek için biraz mavi ışık alın

Güneşten gelen mavi ışık, ruh halinizi iyileştirmenize ya da bilişsel performansınızı geliştirmenize yardımcı olabilir. Her gün fazladan birkaç saat güneş ışığı alın (yaklaşık 3-6 saat ya da sizin için gerçekçi olan kaç saatse) ve herhangi bir değişiklik fark edip etmediğinize bakın.

Ancak güneş ışığının telefon ve bilgisayar ekranlarından yayılan aynı mavi ışığı içerdiğini unutmayın. Bu ışık, sirkadiyen ritminizi rahatsız ederek uyanık kalmanıza neden olabilir.

Bununla birlikte güneşin altındayken 15 veya daha yüksek SPF’li bir güneş kremi kullanmayı da unutmayın. Bu, cildinizi güneşin zararlarından koruyabilir.

Aralıklı oruç deneyin

Aralıklı oruç, yalnızca belirli saatler arasında yemek yemeyi, ardından bir sonraki yemek yeme zamanına kadar uzun bir süre aç kalmayı içeren bir tür diyet yöntemidir.

Örneğin, yalnızca öğleden akşam 8’e kadar sekiz saatlik bir süre boyunca yemek yiyebilir, sonra akşam 8’den ertesi gün öğlene kadar oruç tutabilirsiniz.

Bu şekilde oruç tutmanın kanıtlanmış birçok faydası bulunmaktadır:

  • İnsülin seviyelerini düşürür, böylece vücudunuz daha verimli bir şekilde yağ yakabilir
  • Hücrelerinizin hasarlı dokuları onarmasına yardımcı olur
  • Kanser gibi hastalıklardan korur

Aşağıdaki durumlara sahip olmanız durumunda aralıklı oruca başlamadan önce doktorunuzla konuşun:

  • Diyabetiniz veya kan şekerinizi düzenleyen problemleriniz varsa
  • Düşük tansiyonunuz varsa
  • İlaç alıyorsanız
  • Yeme bozukluğu öyküsünüz varsa
  • Hamileyseniz ya da emziriyorsanız

Sonuç Olarak

Biohacking’in bazı faydaları bulunmaktadır. Biohacking’in bazı formlarını evde yapmak kolaydır ve yanlış giden bir şeyler olursa bunları tersine çevirmek mümkündür.

Ancak genel olarak dikkatli olmanız gerekir. Gerekli önlemleri almadan kendiniz üzerinde denemeler yapmanız, beklenmedik yan etkilere yol açabilir.

Beslenme düzeninizde önemli değişiklikler yapmadan önce doktorunuzla ya da diyetisyeninizle konuşun. Bununla birlikte vücudunuza yabancı bir madde koymadan önce kendi araştırmanızı yaptığınızdan emin olun.