Özellikle sıcak havalarda karşılaştığımız ishal ciddi sorunlara neden olabiliyor. Virütik olabileceği gibi besin zehirlenmelerinden de kaynaklanabiliyor. Bazen de nedeni bulunamayan durumlarda ishal yaşanıyor ve de tedavi konusunda sorun yaşanabiliyor. Asidi kaçmış gazlı içecekler, çiğ kahve ya da haşlanmış patatesten daha fazla yapabileceğimiz ne var diyorsanız, işte BRAT diyeti.
BRAT diyetinde bulunan gıdalar, aslında yumuşak ve mideye dinlenme şansı veren besinler oldukları için sindirim sisteminde rahat yol alır. Bununla birlikte bu gıdalar tek başlarına, vücudun iyileşmesi için gereken hayati besin maddelerine sahip değildir. Bu eksiklik de elektrolit dengesizliği ve yetersiz beslenmeye neden olabilir. Diyare sırasında yemek yemenin anahtarı, dışkıyı hacimlendiren ve vücudun vitamin ve mineralleri emmeye yardımcı olmasını sağlayan besleyici zengin gıdaları seçmektir.
BRAT Diyeti Nedir?
BRAT İngilizce olarak Banana-Rice-Applesauce-Toast kelimelerinin ilk harflerinden oluşur. Yani muz-pirinç-elma-tost temel besinlerinden oluşur.
Çocuk doktorları, bebeklerin ve mide rahatsızlığı olan çocukların bu dört gıdayı yedikleri için vücudun ürettiği dışkı miktarının azaldığını ve bağırsağın dinlenme şansı olduğunu ileri sürerler. BRAT diyeti çoğu çocuk bilimcisinin diyare ile ilgili tavsiyelerinin önemli bir bölümünü oluştursa da, American Academy of Pediatrics çocukların diyare semptomlarının 24 saat sonrasında normal, dengeli bir beslenme yemeye devam etmelerini öneriyor çünkü BRAT diyeti lif, protein ve yağ içerdiğini, böylece besin eksikliği yaşamalarından çekindiklerini belirtiyor.
BRAT diyetinin mantığı, lif açısından düşük gıdaları içerdiğinden dışkılar sıkışır. Ayrıca, potasyum açısından zengin muz tüketildiği için ishal nedeniyle kaybedilen değerlerin yerini almasına yardımcı olur.
İshal Sırasında Tüketilmesi Gereken 10 Besin
İshal sırasında, belirtilerinizi daha da ağırlaştıracak gıdalardan kaçınmak önemlidir. Aşağıdaki besinler sindirim sisteminde kolaylık sağlar ve besin emilimi, bağışıklık sisteminizin güçlenmesi ve enerji kazanılması için yardımcı olur.
-
Kemik Suyu
Kemik suyu, bağırsak ve bağışıklık sistemini destekleyen hayati besin öğeleri açısından zengindir. Sindirim sistemindeki probiyotiklerin büyümesine yardımcı olur ve sindirim sisteminde sağlıklı inflamasyon seviyelerini destekler. Ayrıca kolaylıkla sindirilir ve sindirim sistemini yatıştırır. İshal sırasında yenecek en mükemmel bir besindir.
Kemik suyunun mucize gücünü kullanarak, vücudun gereken besin maddelerini almasanı sağlarsınız. Zengin bir sıvıdır ve sindirimde parçalanması gerekmez. Sadece kaynatın ve için!
2. Probiyotik Besinler
Probiyotik besinler ve takviyeler, özellikle çocuklarda ishal hastalıklarının önlenmesi ve tedavisinde kapsamlı bir şekilde araştırmalara konu olmuştur. Journal of Clinical Gastroenterology’de yayınlanan bir araştırmaya göre yayınlanan çalışmaların büyük bir çoğunluğu ishal tedavisinde probiyotiklerin önemli bir yararı olduğunu gösteriyor. Ortalama olarak probiyotikler, katılımcılarda diyarenin süresini yaklaşık olarak bir gün azaltabilmiştir, ishalde 1 saat bile önemlidir. Vücudun iyi gıda bakterilerini temin ederek, enfeksiyonların ve ishalin diğer nedenlerine karşı savaşarak yardım ederler.
İshal ve diğer sindirim problemlerini gidermeye yardımcı olan en önemli probiyotik gıdalar sebzeler (lahana turşusu ve kimchi gibi), kombucha, elma sirkesi ve yoğurt olabilir. İşlenmiş konvansiyonel mandıraların ürünleri ile sindirimin güç ve ishalin daha da kötü olabileceği doğrudur, ancak çiğ sütler ve yoğurt gibi probiyotikler bağırsak işlevini destekleyebilir.
3. Tahıllar
Çözünür lif bağırsaklardaki fazla sıvıyı emebilir ve gevşek dışkıları katılaştırabilir. Yulaf glütensizdir ve çözünebilir lif açısından zengindir. Besinleri parçalamaya ve sindirim sisteminde eritmeye yardımcı olurlar, toksinleri çekerler ve onlarla birlikte atık haline gelirler. Akşam menüsünde yulaf tüketmek, bağırsakta emilim için yararlıdır, bu sağlıklı emilim, sindirimini bozabilecek antinutrientleri ve enzimleri azaltır. Araştırmalar, yulaf kepeği gibi hacim arttırıcı ajanların doğal ishal ilaçları olarak kullanılabileceğini öne sürüyor.
4. Muz
Muzlar sindirimi en kolay besinlerdendir, bu yüzden de BRAT diyetinin önemli bir parçasıdır. Muzdaki yüksek orandaki potasyum kayıp elektrolitlerin geri alınmasına yardımcı olur. Böylece vücut ishal yüzünden sıvı ve besin maddelerini kaybettiğinde önem kazanır.
Özellikle bebeklerde ishalde çok işe yarayan yeşil muzlar pişirilerek tüketilmiş. Yeşil muzları pişirmek için bir tencereye muz, su ve tuz koyup kaynatın. Sonra ateşi kısın ve muz püre oluncaya kadar beş dakika kaynatın. Suyu boşaltın ve muzları düz veya yulaf ezmesi gibi ishal için başka iyi gelecek bir yiyecekle birlikte yiyin.
5. Sebze Suyu (Havuç ve diğer kök sebzelerle birlikte)
İshal sırasında, bağışıklık sisteminizi yükseltmek ve vücudunuzun iyileşmesine izin vermek için yeterli miktarda besin tüketmeniz önemlidir. Bu nedenle BRAT diyeti 24 saatten fazla bir süre için önerilmez. Bir dizi hayati vitamin ve mineral sağlayan sebze suları yararlı olabilir, ancak ishal belirtilerini kötüleştirmeyecek sebzeleri kullanmanız önemlidir.
Kök sebzeler iyileştirici gıdalardır ve sindirim sistemini yatıştırabilirler. İshal için tüketeceğiniz besinleri havuç, kereviz, ıspanak ve zencefille birleştirin. Hepsi alkalin mineralleri sağlar ve bağırsaklara beslenmeye yardımcı olabilir ve toksinleri vücuttan atabilir. Örneğin havuç suyu; magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi pek çok mineralin yanı sıra A, C, D, E ve K vitaminlerini sağlar. Lİf içeriği yüksektir ve sindirim sisteminizi yatıştırır. Aynı zamanda emici bir güce sahiptir ve bağırsaklardaki su ve elektrolit kaybını azaltmaz.
6. Tatlı Patates
Tatlı patates, yüksek besin değeri olan çok yönlü bir sebzedir. Güçlü anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve potasyum, A vitamini, C vitamini ve B6 vitamini ile doludur. Aslında sadece 180 gram tatlı patates, günlük önerilen A vitamini değerinin % 692’sini, beyaz patatesler ise % 0’ını içeriyor. Seçim sizin!
Tatlı patatesler beyaz patateslerden daha besleyici. İçeriğinde çözünmeyen lif var, dışkıyı sertleştirecek ve ishal semptomlarını azaltacak güçte. Beyaz patatesle karşılaştırıldığında, tatlı patateslerin glisemik indeksi daha düşük, bu nedenle vücut şekeri daha yavaş emer.
7. Keten Tohumu Yağı
Keten tohumu yağı hem kabızlığı hem de ishalı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Keten tohumu yağı, sebze bazlı hayati omega-3 yağ asitlerinin en zengin kaynaklarından biridir, bu nedenle iltihaplanma ile mücadele ederken vücudunuzu iyi besler ve bağışıklık sisteminizi güçlendirir.
8. Zencefil
Zencefil, binlerce yıldır etkili bir sindirim ajanı olarak kullanılmaktadır. Zencefil, bulantı ve kusmayı azaltma yeteneği ile bilinir, arıca yapılan çalışmalar ishali de etkili bir şekilde engelleyebildiğini göstermektedir.
Zencefil aynı zamanda, başta ishale yol açabilecek bakterilerin yayılmasını önleme kabiliyetine de sahiptir. Bütün zencefilden yemek, taze zencefil suyu içmek ve zencefil esansiyel yağı koklamak mide rahatsızlıklarını hafifletmede son derece etkilidir.
9. Su
Araştırma, dehidratasyonun ishal ile ilişkili önemli bir komplikasyon olduğunu ortaya koyuyor. Hafif ve şiddetli ishal, tehlikeli miktarda sıvı kaybına neden olabilir. İshaliniz varsa, idrarı temiz tutmak için yeterli miktarda sıvı tüketin – bu günde yaklaşık 8 – 10 bardak demektir.
Bulgular, bebeklerin emzirilmesinin dehidrasyon riskini azalttığını ve çocuklarda dehidrasyon riskini artırabileceği için meyve sularını ve gazlı içecekleri içmeyi engellemek önemlidir.
10. Nane Yağı
Nane yağı bağırsak iltihaplarını azaltabilir ve ishali azaltarak sindirim sistemini yatıştırabilir. Ayrıca vücuda bir soğutma etkisi ve sakinleştirici etkisi verir. Kas spazmlarını azaltma kabiliyeti nedeniyle gastrik astar ve kolonu rahatlatır. Araştırmalar, nane özünün anti-spazmotik özelliklerinden dolayı ishal olan insanlarda karın ağrısının hafifletilmesinde de çok etkili olduğunu gösteriyor.
