Cep telefonları sadece bir kaç on yıl içerisinde hayatımıza tamamen dahil oldular ve aslında bu durum pek çok bakımdan oldukça güzel bir olay. Zira artık yol bulmak istediğimiz zaman kağıttan bir harita açmak ve onunla boğuşmak zorunda kalmıyoruz. Taksi çağırmak için yolda beklemek zorunda da değiliz. Lakin cep telefonlarının sağlık üzerindeki etkilerine yeterince hakim miyiz?
Cihazlarımız tamamen güvenli midirler? Cep telefonlarını onların insan hayatı üzerindeki uzun vadeli etkilerini değerlendirebilecek kadar uzun süredir kullanmıyoruz ve bu nedenle bazı riskler var. Sigara içiciliğinin akciğer kanseri ile bağlantısının keşfedilmesinin yıllar aldığını unutmamak gerekiyor.
Elbette bunun anlamı telefonları hemen bir kenara bırakmamız gerektiği değil. Zira onlara pek çok konuda ihtiyacımız var. Fakat riskleri ortadan kaldırmak için bazı şeylere dikkat etmek gerekiyor.
Cep Telefonlarının Sağlığa Potansiyel Etkileri
Beyin Kanseri
Cep telefonları iyonlaştırıcı olmayan radyasyon yayarlar ve bunlar radyo dalgaları olarak da bildiğimiz elektromanyetik radyasyondur. Mevcut bilgiler, insan dokularının cep telefonlarına yakın olmaları halinde bu enerjinin bir kısmını emdiğini gösteriyorlar.
Cep telefonları ile beyin kanseri konusundaki çalışmalar yer yer çelişkili olsalar da, Amerikan Kanser Topluluğu yetkilileri, 2016 yılında 25 milyon dolar harcanarak yapılan bir araştırmanın sonuçlarını paylaşmış durumdalar. Bu sonuçlara göre çok yüksek cep telefonu radyasyonu beyinde kötü huylu hücrelerin varlığının artmasına bir miktar katkıda bulunuyor. Ayrıca kalp sinirlerinde ortaya çıkan nadir rastlanan bir tümör de cep telefonu kullanımı ile doğrudan bağlantılı. Radyasyon dozu arttıkça, kanser riski de artış gösteriyor.
Tıbbi literatüre göre, ergenlik yıllarında başlayan cep telefonu kullanımı, beyin kanseri riskinin 4-5 kat artmasına sebep oluyor. Dünya Sağlık Örgütü de cep telefonlarını 2011 yılında 2B kanserojen kategorisine sokmuştu.
Tiroid Problemleri
Oman Medical Journal’da yayınlanan bir makalede, araştırmacılar cep telefonu ile yoğun miktarda konuşan öğrencilerin, tiroid uyarıcı hormon düzeylerinde ciddi bir değişiklik saptamışlardır. Bu çok büyük bir durum gibi görünmese de, tiroid fonksiyonlarındaki herhangi bir küçük değişim, doğrudan beyin fonksiyonlarının değişmesine sebep olabilmektedir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre cep telefonlarından yayılan elektromanyetik alanların tiroid fonksiyonları üzerinde kötü etkileri olduğu görülmüştür.
2016 yılında yayınlanan bir araştırmada ise elektromanyetik radyasyon ile tiroid kanseri arasında bağlantı bulunmamıştır.
Sperm Sağlığı
Erkekler cep telefonlarını ceplerinde veya bellerinde taşıma konusunda dikkatli olmalılar. Zira cep telefonu radyasyonuna maruz kalan spermler, radyasyona maruz kalmamış spermlere göre üç kat daha hızlı ölüyorlar. Ayrıca sperm bu esnada üç kat daha fazla mitokondiyel DNA zararı alıyor.
Cep Telefonu Sağlığı: Kendinizi Koruyun
Cep telefonu radyasyonu konusunda güvende olmak, sonradan üzülmekten çok daha iyidir. Cihazınızı tamamen bırakmadan da radyasyon maruziyetinizi azaltabilirsiniz. İşte bazı mantıklı önerilerimiz:
• Konuşmak yerine mümkünse mesaj gönderin veya arama yaparken hoparlörü kullanın.
• Konuşurken telefonu kendinizden bir kaç santim uzakta tutun.
• Sadece kısa ve temel telefon görüşmeleri yapın.
• Telefonu bedeninize yaslayarak taşımayın.
• Araç sürerken konuşmayın veya yazmayın.
• Eğer telefondan film izleyecekseniz, önce onu indirin ve daha sonra uçak moduna alarak filminizi izleyin.
• Mümkünse düşük sinyal durumunda konuşmayın. Telefon az çekiyorsa daha çok radyasyon yayıyordur.
• Otomobilde, asansörde, trenlerde ve otobüste konuşmayın. Akıllı telefonlar metal tarafından engellenen sinyali aşmak için daha fazla radyasyon yayarlar.
• Telefonları çocuklardan ve onların ağızlarından uzak tutun.
Cep Telefonu ve Sağlık Üzerine Son Düşünceler
• Cep telefonlarını 90’lardan bu yana kullanıyoruz. Bu ise insanlar üzerindeki uzun vadeli etkilerini ölçmek için yeterli değil.
• Çalışmalar cep telefonlarını kansere, özellikle de beyin kanserine bağlıyorlar ancak çelişkiler mevcut. Fakat bazı iyi yapılmış araştırmaların her türlü beyin kanseri gelişimini biraz arttırdığını yönünde sonuçları var.
• Elektromanyetik radyasyon, hormon düzeyleri, uyku düzeni ve zihinsel sağlık üzerinde etkilere sahiptir.
• Bazı temel davranışlar ile cep telefonunuzdan aldığınız radyasyonu azaltabilirsiniz.
