Ebeveynler olarak ilk görevimiz çocuklarımızı hayatta ve güvende tutmaktır. Onlara parmaklarını prizlere sokmamalarını veya yolda karşıdan karşıya geçerken sağa sola bakmalarını öğretiyoruz. Ancak çocuklara cinsel sağlık konusunda bazı temel bilgileri aktarmak söz konusu olduğunda, pek çok ebeveyn çekiniyor ve utanıyor. Bunun sonucunda konuya hiç değinmeden geçip gidiyorlar.
Utansanız da utanmasanız da, çocuklarınızla bu konuda konuşmak sizin sorumluluğunuzda. Onlara doğru, gençlere uygun basılı veya online kaynakları sağlamanız gerekir. Eğer yapmazsanız, pek de güvenilir olmayan başka kaynaklardan cinselliği kendi kendilerine öğrenme ihtimalleri doğar.
ABD’de 15 yaşındaki 5 ergenden bir tanesinin cinsel ilişkiye girmiş olduğu belirtiliyor. Ayrıca bu ülkede 4 ergenden 1 tanesinde cinsel yolla bulaşan hastalıklar mevcut. Bu nedenle konuyu gözardı etmenin ciddi sonuçları olabilir. Ayrıca gençlerle cinsel hayattan konuşmanın pozitif sebeplerinden bir tanesi de onun sağlıklı bir cinsel gelecek için hazırlanabilmesi. Bu ona verebileceğiniz en iyi hediyelerden birisi.
Ancak bu sohbetler zorlayıcı olabilseler de, kaçınılması gereken bazı noktaları bilmenin faydası olacaktır. Uzmanların aktardığı bazı bilgiler şöyle:
Cinsellikten Bahsetmek İçin Çok Fazla Beklemeyin
Çocuklarının doğru verilere erişmeleri için ebeveynler cinsellik ve cinsel sağlık konusunda erkenden konuşmaya başlayabilirler. Araştırmalara göre cinsellik hakkında ebeveynleriyle konuşabilen çocuk ve ergenlerin cinsel hatta daha az risk aldıkları belirtiliyor. Yani bu bireylerin istenmeyen gebeliklere sahip olmaları veya zührevi hastalıklar kapmaları daha düşük ihtimaldir.
Çok genç çocuklar bedenlerinin parçalarının doğru isimlerini öğrenebilirler. Ayrıca onlarla insanların duygularına dair dürüst olması, başka insanların duygularına karşı nazik ve saygılı olması gerektiğini konuşabilirsiniz. Bunlar iyi bir cinsel ilişkinin temel dersleridirler ve daha sonra bunlar üzerinden ilerleyebilirsiniz.
Bu sohbetlere erken başlarsanız, çocuğunuz ergenliğe yaklaşırken ketum hale geldiğinde şaşırmayın. Yine de cinsellik ve cinsel sağlık konusundan arada bir yaşına uygun bir şekilde bahsedin.
Eğer erken başlamadıysanız, şimdi konuşmaktan da çekinmeyin. Geçmiş hataları hatırlayıp durmanın bir yardımı olmaz. Çocuğunuzla cinsellik ve ilişkilerinizden konuşmak için asla geç değildir.
Öyle Değilseniz Bu Konularda Çok Bilgiliymiş Gibi Davranmayın
Garip olsalar da kendi duygularınızı kabullenmek önemlidir. Böylece çocuğunuza duygusal dürüstlük konusunda model olabilirsiniz. Ayrıca kolay olmasa bile doğru şeyi yapmayı gösterebilirsiniz.
Örneğin cümlelerinize şöyle başlayabilirsiniz: “Bu biraz garip ancak önemli olduğu için yine de konuşmamız gerekiyor.” Burada sizin göreviniz, cinsellikten bahsetmeyi normalize etmek ve çocuklarınıza sorularını sorabilecekleri rahatlığı vermektir.
Çocuklarınızın Kendi Araştırmasını da Yapacağını Unutmayın
Çocuğunuzun sizinle konuşmanın yanında nereden güvenilir bilgiler alabileceğinden de emin olun. Onları güvenilir, kolay kullanılır web sitelerine yönlendirin. Ayrıca sağlık ve eğitim kurumlarından kitapçıklar alabilirsiniz. Bunları çocuğunuzun kolayca ele geçirebileceği yerlere bırakabilirsiniz. Hatta bulunabilecek yerlere kondomlar da bırakabilirsiniz.
Çocuk Doktorunuzdan Yardım Alın
Gençlerle bu konularda konuşmakta zorluk yaşayanlar sadece anne babalar değiller. 2017’de yapılan bir ankete göre doktorlar da genç hastalarla cinsel sağlık konusunda konuşmakta zorlanıyorlar.
Ankete göre yaşları 15-17 arasındaki genç ve cinsel olarak aktif kadın hastalarla cinsel geçmişlerine dair konuşmak doktorlar için zor olmuş ve bu bireyler doktorlara doğru bilgiler vermekten de çekinmişler. Aynı zamanda doktorların genç kadınlarda zührevi hastalık testlerine yönlendirme oranları da daha düşük çıkmış. Buna karşın bu bireylerde zührevi hastalık riski sıradışı şekilde yüksektir.
Çocuğunuzun doktoru için bu konulardan bahsetmeyi daha kolay hale getirin. Doktora gitmeden önce onu telefonla arayabilir ve cinsellik konusunda da konuşmasını isteyebilirsiniz. Doktordan hem doğum kontrolü hem de zührevi hastalıklardan kaçınma konusunda bilgi vermesini isteyin. Doktor onunla birebir konuşmak isterse karışmayın.
Anne ve babaların bu süreçlerde devamlı çocuğun yanında olmaları, cinsel hayatlarına dair şeyleri doktorlarından gizlemelerine yol açabilir. Bu nedenle onu biraz daha serbest bırakmayı düşünebilirsiniz.
Çocuğunuzun doktoruna yaptığı düzenli ziyaretlerde cinsel sağlık konusunda da bilgiler alabilmesi önemlidir.
Biyoloji ve Güvenli Cinsellik Hakkında Konuşun, Ama Duygu ve Değerleri Gözardı Etmeyin
Cinsellik hakkında sohbetler çocuğunuzdan beklentileriniz ve umutlarınız, ailenizin değerleri konusunda bazı şeyleri de içermeli ancak onun yapacağı tercihi dikte edemezsiniz. Eğer çocuğunuzun cinsel bir varlık olarak sorumlu şekilde davranmasını, kendine ve partnerine karşı saygılı ve nazik olmasını istiyorsanız, bunu söyleyin. Ona cinsel partnerler konusunda sınırların ve açıklığın önemini anlatın.
Bu konuda konuşmak genelde 11-12 yaşlar için uygundur. Şöyle başlayabilirsiniz: “Artık büyümeye ve bir yetişkin olmaya başlıyorsun. Yakın zamanda yetişkin kararları ile yüzyüze gelebilirsin ve buna aşk ve cinsellik de dahildir. Ailemizde cinselliği şu zamana kadar bekletmenin gereğine inanıyoruz (daha büyük olana, çok aşık olana veya evlenene kadar). Beklemek her zaman kolay değil ancak pişman olmayacağın bir şey olduğu kesin.
Çocuğunuzun sadece kondom kullanmanın ötesinde sorumlulukları olduğunu ona belirtin. Yani kendi kalbi ve duyguları kadar partnerinin kalbi ve duyguları da onun için önemli olmalı.
Çocuğunuzun Hatalar Yapabileceğini Bilmesini Sağlayın
Çocuğunuza hepimizin hatalar yapabildiğinden, cinsellik de dahil olmak üzere farklı alanlarda hatalar yapabildiğinden bahsedin. Belki hatası korunmasız ilişki bile olabilir. Bu durumda dilerse zührevi hastalıklar için test yaptırabileceğinden ve tedavi olabileceğinden bahsedin. Korunmasız cinsel ilişkiden sonra gebeliği önleyebilecek ilaçlar olduğundan da bahsedin.
Çocuklarınızın cinsel yaşamlarının da hayatlarının diğer parçaları gibi büyümek ve daha iyisini yapmak için fırsat olabilecek hatalarla dolu olduğunu öğrenmelerini sağlayın.
