Her insan hayatının bir döneminde ölümle karşılaşacak ancak bunun nasıl olacağı çok daha önemli çünkü ölüm çeşitleri, insanlık olarak ne kadar ilerlediğimizi ve hangi noktalarda geri kaldığımızı bize net bir şekilde gösteriyor. Sağlık Ölçümü ve Değerlendirmesi Enstitüsü tarafından yıllık olarak yayınlanan bir araştırma ise dünyadaki ölümlerin en büyük sebeplerini ortaya koyuyor.
Peki iyi haber nedir? Artık dünyada 5 yaş altı bireyler başta olmak üzere çok daha fazla hayat kurtarılıyor. Kötü haber nedir? Obezite kaynaklı hastalıklar dünya çapında en büyük sebepler arasında ve araştırmacılar geleceğe pek de pozitif bakmıyorlar.
Dünyada En Yaygın Ölüm Sebepleri Nelerdir?
Hazırlanan yıllık raporda, 130 ülkede 2500’den fazla kişiden bilgi alınmış ve bazı haberler oldukça olumlu.
Örneğin, HIV/AIDS, sıtma, alt solunum yolu enfeksiyonları, erken doğum ve ishal gibi rahatsızlıklardan kaynaklanan ölümler son 10 yılda %30 azalmışlar.
Ancak obezite, çatışmalar ve zihinsel rahatsızlıklardan kaynaklanan ölümler ise artışta görünüyorlar ve bu durum çok tehlikeli çünkü bireylerin sağlıklı ve uzun yaşamalarının önünde birer engel olarak duruyorlar. Şu anda 2016 yılındaki en büyük ölüm sebebi, 9.5 milyon adetle iskemik kalp hastalığı.
Koroner damar hastalığı olarak da bilinen bu hastalık, arterlerin zarar görmeleri ve kanın, oksijenin ve besinlerin kalpten akamaması olarak tanımlanıyor. Arterlerdeki plaklar ve inflamasyonlar, bu zararın en büyük sebebi ve kalbe erişim zorluğu devam ederse kalp krizi ile sonuçlanıyor.
Diyabet de 1.4 milyon ölümden sorumlu ve önceki on yıla göre %31 oranında artış göstermiş. Toplamda AIDS ve meme kanserinin toplamından daha fazla ölüme sebep olmuş durumda.
Raporu hazırlayanlar, obezite oranlarının ne kadar hızlı arttığını gözlemliyorlar ve bu durum tüm sosyodemografik grupları etkiliyor. Şu anda çok yüksek beden kitle oranı, sağlığın kaybedilmesinde en büyük 4. sebep ve onun önünde sadece yüksek kan basıncı, sigara ve yüksek kan şekeri bulunuyor. Buna ek olarak, kötü beslenme düzeni global olarak her beş ölümden birisi ile alakalı.
Yaygın Ölüm Sebeplerinden Nasıl Kaçınmalı?
Yeme Alışkanlıklarınızı Değiştirin
Daha Sağlıklı Yağlar Tüketin
Kilo vermek isteyenler genelde yağlardan kaçınırlar ve bu bir hatadır. Sağlıklı yağlar daha kolay doymayı sağlarlar ve bedenimizin ihtiyaç duyduğu besinler ile doludurlar ancak bu noktada sağlıklı yağ kelimesine dikkat çekmek istiyoruz.
Avokado, organik tereyağı, hindistan cevizi yağı, sızma zeytinyağı ve diğer omega-3 yağ asidi kaynakları, kilo vermeye ve kötü kolesterol düzeylerini düşürmeye yaramaktadırlar. Bol yağlı işlenmemiş ve doğal az miktarda gıdayı, çok miktarda koruyucular ve aroma vericiler ile desteklenmiş ürünler yerine tercih edebilirsiniz.
Düşük Karbonhidratlı, Yüksek Yağlı Beslenme Düzeni
Eğer kilo vermek istiyorsanız, karbonhidratları az, yağları bol tüketebilirsiniz. Böylece kalp hastalıklarından da korunabilirsiniz. Zira düşük yağlı beslenme gerçekleştirenler genelde şeker ve rafine tahılları daha fazla tüketiyorlar.
Ketojenik diyetlerde olduğu gibi yüksek yağ oranlı beslenme, kendinizi daha uzun süre tok hissetmenizi de sağlayabilriler. Ayrıca bu durum vitaminlerin emilimini de daha kolay hale getirir ve hormonları dengeler.
Şeker ve İşlenmiş Gıdalardan Kaçının
Rafine edilmiş şeker ve işlenmiş gıdalar, vücudun en büyük düşmanları arasında yer alıyorlar. Şeker yağlanmanıza sebep olarak sağlığa zarar verir ve tip-2 diyabet ile kardiyovasküler hastalıkların riskini arttırır. Ayrıca sızdıran bağırsak sendromuna, bazı kanserlere ve inflamasyonlara da sebep olur.
Gizli şeker ise önemli bir husustur çünkü düşük kalorili içeceklerde, aromalı yoğurtlarda, restoran yemeklerinde gizli şeker bulunur. İşlenmiş gıdaları hayatınızdan çıkaracak olursanız bu gizli şekerlerin pek çoğunu almaktan kurtulabilirsiniz.
Yüksek Lifli Gıdalar Tüketin
Paketli gıdalarda bol miktarda lif desteği bulunur ancak bu lifleri doğal yollarla almak çok daha önemli. Bu besinler sağlıklı bir sindirime yardımcı olur, bağırsak hareketlerini dengeler ve kan şekeri düzeylerini ayarlarlar. Avokado, orman meyveleri, kabak, baklagiller ve kuruyemişlerde bol bol lif bulunur.
Diğer Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hareket Edin
Beslenmenizi düzene sokarken odaklanmanız gereken bir diğer husus enerji tüketimi. Zira enerji arttıkça sporu hayata sokmak gerekir ve bu durum hem kilo vermeye hem de sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur. Farklı yoga türleri, yüzme, yürüyüşler gibi egzersizler size yardımcı olacaklardır.
Mide Küçültmeyi Düşünün
Bazı insanlar için beslenme ne kadar iyi olursa olsun belli bir ağırlığa inmek imkansızdır. Bu durumda mide küçültme operasyonu dikkate alınabilir ancak bunun için doktorunuzla detaylı bir şekilde görüşmeniz gerekli.
Kalp Hastalıklarını Tetkik Ettirin
Eğer ailenizde kalp hastalıkları mevcutsa, ağırlığınız yüzünden endişeleniyorsanız, doktorunuza giderek kalbinizde bir problem olup olmadığını görebilirsiniz.
Doğal Yağ Yakıcıları Değerlendirin
Bazı yapay yağ yakıcı ürünler pek çok kişi tarafından tercih ediliyorlar ancak bu yapay ürünler yerine doğal yağ yakıcıları almak çok daha önemli. Bu nedenle yeşil çay, kefir, acı biber, kemik suyu gibi doğal yoldan yağ yakmanıza yardımcı olacak seçenekleri değerlendirmelisiniz.
Peki Ya Depresyon?
Obezite üzerine odaklandık ancak çatışmalar ve zihinsel rahatsızlıklar da araştırmacıları endişelendiriyorlar. Her ne kadar bizler bir çatışmada can kaybına uğrayacak kadar kötü koşullar altında yaşamasak da, zihin hastalıkları herkesi vurabiliyorlar. Depresyona sebep olabilen çok sayıda faktör var ve bunlar arasında genetikten tutun da travmalara ve nörotransmitter dengesizliklerine kadar çok sayıda faktör bulunuyor.
Eğer zorlu zamanlar geçiriyor ve depresyonda olduğunuzu düşünüyorsanız, yaşamınızı biraz değiştirebilir, öz yağlardan destek alabilir, çayları deneyebilirsiniz. Ayrıca klinik vakalarda profesyonel destek almak da önemlidir.
