Arabada, uçakta veya gemilerde, nerede olursa olsun pek çoğumuz bir tür hareket hastalığı yani kinetosis yaşamışızdır. Bu rahatsızlık iki on iki yaş arası çocuklarda ve kadınlarda yaygındır ancak herkes, herhangi bir yaşta ona kapılabilir. Arabalar, uçaklar ve gemiler en yaygın görüldükleri yerlerdir ancak bazı insanlar asansörde, oyuncak trenlerde, salıncakta, sanal gerçeklik oyunlarında, at binerken ve hatta ona dair düşünürken bile hareket hastalığını yaşayabilirler. Genelde bulantı hissi ile başlar ancak sonrasında soğuk terleme, kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, huzursuzluk, uyku hali, salya miktarında artış veya geğirme gibi başka belirtilerin bir kombinasyonu ile devam eder. Belirtiler bir kaç dakikadan bir kaç saate kadar devam edebilirler.
Potansiyel Sebepleri
Pek çok insan hareket hastalığı geçirse de, iyi anlaşılmış bir hastalık değildir ve sebebi bilinmemektedir. Teorik olarak iç kulak, gözler ve beden boyunca mevcut olan diğer duyusal sinirler arasındaki çatışma veya iletişimsizlikten kaynaklandığı düşünülüyor. Bu sistemler beyne farklı mesajlar gönderdiklerinde, çatışan veriler kendini bir hastalık olarak gösterirler. Örneğin bir araba içerisinde gidiyorsanız gözleriniz beyninize hareket halinde olduğunuz mesajını gönderir ancak oturduğunuz için kulak ve kaslarınız hareket etmediğiniz mesajını gönderebilirler. Bu farklı mesajlar beynin çatışmasına yol açarak hareket hastalığı belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açabilirler.
Önlemenin Yolları ve Çözümleri
Hareket hastalığının bir çaresi yoktur ancak belirtileri erkenden yakalamak ve önlemek şiddetini azaltır. Belirtilerinizi neyin tetiklediğini tanımlamak ve sonrasında onları önlemek veya hafifletmek için uğraşmak yardımcı olur. Bazı çözümler diğerlerinden daha çok işe yararlar ve bazı seçenekleriniz şöyle:
Seyahat: Mümkün olduğunca aracın ön tarafına bakacak şekilde oturun ve uzaktaki bir nesneye bakın. Telefonunuza bakmaktan veya bir şeyler okumaktan kaçının. Araç dönerse, siz de başınız onunla birlikte döndürün. Pencereleri açıp taze hava alın veya menfezelerin yanına oturun. Yapabiliyorsanız arkaya doğru yaslanın ve gözlerinizi kapatın. Oturduğunuz yer de fark eder. Araçlarda sürücü koltuğu veya ön yolcu koltuğunu tercih edin. Uçakta kanat kısmına geçin. Trende öne bakan pencerelerin olduğu tarafta olun. Otobüste cam kenarı alın, gemide ise orta üst bölümleri tercih edin. Bir cruise gemisinde uyku için önde veya ortada, su seviyesine yakın bir kabinde olun, aktiviteler için olabildiğince üst katlarda vakit geçirin.
Yeme ve içme: Bol su içmek ve hafif şeyler yemek idealdir. Çünkü boş veya fazla dolu mide belirtileri daha kötü hale getirebilir. Baharatlı, yağlı ve asidik gıdalardan kaçınılması önerilir.
Öz yağlar: Zencefil geleneksel olarak bu rahatsızlığa karşı çok kullanılmıştır. Pek çok insan nane ve limoni öz yağları bu konuda faydalı bulurlar. Ayrıca naneli şekerleme gibi şeyler de sık sık çözüm olur.
Akupunktur ve akupressure: Akupunktur ve akupressure bileklikler hareket hastalığının belirtilerini önlemeye veya azaltmaya yardımcı olurlar. Akupunktur tedavileri geleneksel olarak hareket hastalığının belirtilerini azaltmak ve önlemek için kullanılmışlardır. Acupressure bileklikler ise manuel uyarım veya elektrouyarım sağlarlar ve tedavi için kullanılabilirler.
Alıştırma: Hareket simülatörlerinde görsel takip gibi pek çok alıştırma tekniği var ve bunlar bedenin hareket hastalığı belirtilerini azaltabilir veya ortadan kaldırabilirler. Tedavide hastalığı tetikleyen hareketli uyarımlar sağlanır ve bu nedenle en azından tatsız, keyifsiz bir süreç olacağı kesindir. Ancak zamanla tekrar eden simülasyon sayesinde beden alışkanlık gösterir ve belirtiler ciddi şekilde azalabilir veya ortadan kalkabilirler.
İlaçlar: Hareket hastalığının tedavisinde sık sık reçetesiz antihistaminler önleyici olarak kullanılmışlardır ancak insanlar genelde bu ilaçlarla birlikte gelen uyku halinden pek hoşlanmazlar. Bazı reçeteli ilaçlar ve başka ilaç seçenekleri de mevcut ve bu konuda doktorunuza danışmanız iyi olacaktır.
