Herkes bazen sağlığı hakkında endişelenir, ancak bazı insanlar için, hastalanma korkuları o kadar güçlü ki, sağlıklı olduklarında bile, günlük yaşantılarıyla baş etmekte dahi zorlanırlar.
Ciddi bir hastalık geçirmekten korkarak yaşayan birisi, hiçbir zaman kötü veya yanlış bir şey çıkmayan tıbbi testlere rağmen, hastalık hastalığına (anksiyete bozukluğu olarak da bilinen somatik belirtiler bozukluğuna) sahip olabilir. Durum ayrıca hipokondri ya da hipokondriyazis gibi başka isimlerle de biliniyor.

Hastalık Hastalığına İlişkin Kilit Noktalar:

• Hastalık hastalığının başlıca belirtisi sağlık konusunda aşırı endişedir.
• Nedenler, değişebilir ve diğer meşru sağlık koşullarıyla ilişkili olabilir.
• Çoğu insan için geçici bir deneyimdir.
• Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı (DSM-5 el kitabı) tarafından tanımlanan terim, somatik belirtiler bozukluğudur.

Hastalık Hastalığı (Hipokondryazis) Nedir?

Hastalık hastalığının en yaygın semptomu aşırı sağlık endişesidir. JAMA’da yayınlanan bir araştırma, somatik belirtiler bozukluğunu şu şekilde tanımlıyor:

“Bir kişinin ciddi ve teşhisi konmamış bir tıbbi hastalığa sahip olduğuna dair sürekli bir korku ya da inanç duyması”

Uzmanlar, ayakta tedavi gören tıbbi poliklinik vakalarının %5’ini etkilediğini belirttiler. Kısacası rahatsızlık; zihinsel sağlık durumu olup, bir kişi aşırı duygusal endişe duygusunun kendisini zayıflattığı noktaya kadar endişe eder. Sağlıkla ilgili endişe bir hastalık haline gelir.
Somatik belirtiler bozukluğu kronik bir durumdur. Bunun ağırlığı, yaşa, bir kişinin endişe etme eğilimine ve karşılaştığı strese bağlı olarak değişebilir.

Hastalık Hastalığı (Hipokondriyazis) Belirtileri Nelerdir?

Normal işlevlerden korkmak: Hastalık hastası olan kişilerde, kalp atışı, terleme ve bağırsak hareketleri gibi normal vücut işlevleri ciddi bir hastalık veya durum belirtileri gibi görünebilir.

Küçük anormalliklerden korkma: Burun akması, hafifçe şişen lenf nodları veya küçük bir ağrı ciddi sorunlar gibi hissedilebilir.

Kontrol: Vücutta düzenli olarak hastalık belirtileri olup olmadığının kontrol edilmesi.

Hipokondriğin odağı kişiye bağlıdır:

• Bazı kişilerin dikkatleri akciğerler gibi belli bir organa odaklanabilir.
• Sadece kanser gibi bir hastalığa odaklanabilirler.
• Veya bir hastalık başka bir hastalıktan korkmalarını gerektirebilir.

Düzenli olarak hastalıktan bahsediyorsanız: Bedensel belirti bozukluğu insanların sağlıklarıyla ilgili aşırı konuşmalarına neden olabilir.

Doktor ziyaretleri: Hekimlerine sık sık ziyarette bulunabilirler.

Araştırma Takıntısı: İnternette olası hastalık belirtileri için çok fazla zaman harcayabilirler.

Test sonuçlarının rahatlamaması: Testler olumsuz sonuçlanırsa, kişi herhangi bir rahatlama göremeyebilir. Aslında, işler daha da kötüleşebilir; hastanın korkuları artar ki kimse onlara inanmaz ve soruna başarıyla teşhis edilemez ve tedavi edilemez duruma gelir.

Doktordan kaçınmak: Bazı hastalık hastalığı bozuklukları olan kişiler, ciddi bir hastalığa sahip olduklarını öğrenmekten korktukları için tıbbi yardım istemezler.

Kaçınma: İnsanlardan, bazı yerlerden ve kötü sağlık riski doğurabileceğine inandıkları faaliyetlerden kaçınabilirler.

6 aydan uzun süren hastalık korkusu, somatik belirtiler bozukluğunun işareti olabilir.

Somatik Belirtiler Bozukluğuna Neden Olan Şey Nedir?

Kesin nedenler bilinmiyor, ancak muhtemelen bazı faktörler söz konusudur:

İnanç durumu: Vücudun çalışma biçimine dair yanlış anlama ile bağlantılı olarak, fiziksel duyumların da yanlış anlaşılması.

Aile: Hastalık hastası yakın bir akraba sahibi olanların kendilerini bu yönde geliştirmeleri daha olasıdır.

Kişisel geçmiş: Geçmişte kötü sağlık deneyimlerine sahip olan insanlar, tekrar hastalık yaşama konusunda orantısız bir korku geliştirmek için daha eğilimli olabilirler.

Diğer hastalık koşullarıyla bağlantılar: Diğer psikiyatrik bozukluklar somatik belirtiler bozukluğuyla ilişkilendirilmiştir. Hipokondriyazis hastalarının büyük çoğunluğunda majör depresyon, panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk veya yaygın anksiyete bozukluğu bulunmaktadır.

British Journal of Psychiatry’de yayınlanan araştırma, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi, somatik semptom bozukluğunun da kişinin güvence istediğinde sürekli kontrol ihtiyacını içerdiğine dikkat çekiyor.

Uzmanlar hastalık hastası kişilerin “güvenlik davranışları” ve “refah duygusunu ve geleceğe yönelik bir miktar kesinlik kazandırmayı” amaçladığını söylüyor. Bununla birlikte, aynı zamanda azaltmaları beklenen sorunların kötüye gitmesine de neden olabilirler.

Kaygı düzeylerini yüksek tutmak ve korkuların dağılmasını önlemek suretiyle, bu davranışlar insanın dikkatini bazı korkunç ve olası felaketlere odaklanmış tutuyor.

Çoğu hasta, korktukları sağlık koşulları hakkında zihinsel sağlık uzmanı görmek yerine aile hekimlerine danışma eğilimi gösteriyor ve böylece asla somatik belirtiler bozukluğu tanısı konulamayabiliyor.

Hastalık Hastalığı veya Hipokondriyazis Ne Kadar Sürer?

Hastalık hastası olan bir kişi, aylarca ya da yılda bir kez hasta olmaktan endişe ederek geçirebilir; ancak düşünmek veya düşünmemek arasında uzun süreler oluşabilir.

Hastalığı geçici olan hastalarda psikiyatrik sorunlar ya da ciddi anksiyete bozukluğu olma olasılığı daha düşüktür ve tıbbi sorunları olması daha olasıdır.
Hastalık hastalığından kurtulmak, sosyal ve ekonomik durumu daha yüksek kişiler arasında daha olasıdır. Bir hastada depresyon ya da kaygı varsa ve bu durumlar tedaviye iyi yanıt verirse bu durum; hastalık hastalığında da iyi bir sonuç görme şansının daha yüksek olduğunu gösterir. Bir kişilik bozukluğu olan kişilerin iyileşmesinin daha zor olabileceğine dair kanıtlar vardır, ancak bunu doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Somatik belirtiler bozukluğu nispeten yeni bir bozukluk olduğu için, az sayıda istatistik mevcuttur.

Hastalık Hastalığı Ne Zaman Başlar?

Somatik belirtiler bozukluğu genellikle yetişkinlik döneminde başlar. Ciddi bir hastalıktan kurtulma sırasında veya sevilen bir yakın arkadaşınızın hasta olması veya ölmesi sonrasında ortaya çıkabilir.

Altta yatan bir tıbbi durum somatik belirtiler bozukluğunu tetikleyebilir. Örneğin, kalp rahatsızlığı olan bir hasta, potansiyel olarak kalp hastalığına yakalanabilecek herhangi bir şey yaşadığında durum daha da kötüye gidebilir.

Diğer faktörler arasında stresin artması ya da medyadan bir hastalıkla ilgili daha fazla bilgi görülmesi sayılabilir. Bazen bir kişi ebeveynlerinden birinin öldüğü yaşlara yaklaştıkça, özellikle ebeveynin ölümünün erken olması durumunda, sağlığıyla ilgili aşırı derecede endişelenmeye başlar. Psikologlar, bu durumdaki kişilerin çoğunlukla kendi kendine kritik veya mükemmeliyetçi olduğunu ya da her ikisi de olabileceğini not eder.
“Sağlık” kavramını, ağrı veya rahatsızlıktan tamamen yoksunluk olarak algılayabilirler; buna karşın, bazı ağrı ve sızılar çoğu insan için normaldir. Hipokondriyazis hastalarında, ağrı için düşük bir eşik değeri bulunabileceği ileri sürülmüştür.

Hastalık Hastalığının Herhangi Bir Tedavisi Var mı?

JAMA’da yayınlanan araştırmalar, bilişsel davranış terapisinin (CBT) ve fluoksetin ve paroksetin gibi seçici serotonin geri alım inhibitörlerinin (SSRI’lerin) kullanılmasının hastalık hastalığının tedavisinde yararlı olabileceğini göstermiştir.

CBT (Bir psikoterapi türü) hastanın korkularını akılcı hale getirmesine yardımcı olabilir ve SSRI ilaçları kullanarak endişe seviyesini azaltabilir.

Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi (UMM) belirtilerden kurtulabilecek birkaç alternatif terapi önermekle birlikte, bunların araştırmalar tarafından henüz desteklenmediğini belirtti. Bunlar, kahve, alkol ve tütün gibi uyarıcılardan kaçınma, dikkat meditasyonu uygulama ve sağlıklı yeme alışkanlığı edinme sayılabilir.