Hedef sözcüğü bugünlerde çok dile getiriliyor. Bu nedenle hedef sözcüğünün tam olarak ne olduğu bazen kafa karıştırıcı olabiliyor.
Karar ve amaç, hedef ile aynı şey midir?
Neden hedef koymamız gerekir?
Yapılan araştırmalara göre hedef koymak ve başarıya ulaşmak arasında doğrudan bir korelasyon var. Doğru şekilde tanımlanmış hedefler, yeni davranışları tetiklemek ve sizin için önemli olan şeylere odaklanmak konusunda yardımcı oluyor.
Elbette tek önemli olan hedef koymak değil. Onlara ulaşmak da önemli.
Aşağıda hedef koyma ve onlara ulaşma konusunda bazı stratejiler var ve bunlar hem kişisel hem de profesyonel hayatınız için geçerliler.
Hedefler: Nelerdir ve Neler Değildirler?
Hedef koymadan önce, hedefin ne olduğunu bilmeniz gerekir.
Hedef, ulaşmak istediğiniz bir şeydir. Sizin veya bir grup insanın başarmak için planladığı ve bağlı kaldığı arzu edilen sonuçtur.
Hedefler uzun vadelidirler. İnsanların hayatı veya kariyer planlarıyla veya bir şirket ile organizasyonun uzun vadeli hedefleriyle bağlantılıdırlar.
Yani kısacası, hedef, belli bir günü olan bir hayaldir.
Hala kafanız karışıksa, aşağıda hedeflerin ne oldukları ve olmadıklarına dair bazı karakteristik özellikler var.
Hedef şudur:
- Gelecek vizyonunuzdur. Hedef başarmak istediğiniz şeylere dair kişisel bir vizyon ortaya koyduktan sonra dikkatle belirlediğiniz sonuç olmalıdır.
- Zamana karşı hassastır. En verimli hedefler zamana bağlı olanlardır. Hedeflerin zaman aralığı genelde daha uzundur. Daha küçük ve kısa vadeli hedeflere bölünebilirler.
- Doğaları büyüktür. Uzanma mesafesinde gibi görünen hedefleri koymaktan endişe etmeyin. Biraz sıradışı düşünün ve büyük hayal edin. O noktaya ulaşmak için daha küçük ve kısa vadeli hedefler de koyabilirsiniz.
Hedef şu değildir:
- Amaç değildir. Hedefler başarmak istediğiniz şeyi tanımlasalar da, amaçlar hedefe ulaşmak için atılan adımlardır. Örneğin “toplum karşısında başarıyla konuşmak istiyorum” bir hedeftir. “koçumla konuşarak bu ay sonuna kadar topluluk konuşması yeteneklerimi deneyeceğim” ise bir amaçtır.
- Karar değildir. Kararlar genelde geçicidirler ve kısa vadeli tatmin sağlarlar. Karar, bir şeyi yapma ve yapmama konusunda karar vermek olsalar da, ulaşmak istediğiniz nokta hedeftir.
- Görev değildir. Görev tanımları takip edilecek açık ve odaklanmış bir yönü tarif ederler. Bu bir şirketin, kurumun veya bireyin nasıl bir amaca doğru işleyeceğinin tanımıdır. Diğer yandan, hedef sizin veya takımınızın spesifik yönelimidir.
Neden Kendiniz ve Takımınız İçin Hedefler Koymalısınız?
Aşağıda kendiniz ve takımınız için hedef koymanın neden önemli olduğuna dair bazı bilgiler var.
Bir Yön Hissi Verir
Hayatta ne istediğinize dair düşünmek, size bir amaç duygusu verecektir.
Örneğin hayatınızın beş yıl içerisinde nasıl görünmesini istiyorsanız, buna göre beş yıllık bir plan yaratabilirsiniz. Bu uzun vadeli plana sahip olmak, sadece hayal kurmaktan çok daha iyidir.
İşyerinde ise hedef koymak takımınızın ne noktaya gitmesini istediğinize dair açık bir yol oluşturacaktır. Ayrıca farklı takım üyeleri için beklentilerin oluşturulmasına da yardımcı olur.
Büyük Resmi Görmeye Yardımcı Olur
Hedef koymak bir adım geriye gidip yaşamda önemli olanlara dair bir bakış açısı elde etmemizi sağlar. Anlamlı bir yaşam yaratma yolundaki ilk adımdır.
İşyerinde ise hedef koymak takımdaki herkesin büyük resmi görmesine yardımcı olur. Uzun vadeli hedefleri ve şirketin hangi yöne doğru çabaladığını bilmek, her takım üyesinin kendi rolünde daha iyi olmasına yardımcı olacaktır.
Motivasyon Sağlar
Doğası gereği bilinçli bir şekilde hedef koymak, ulaşacak bir amaç sağlar. Aklınızda belli bir hedefin olması, size o yönde en iyi eforu koymanız için motivasyon sağlar.
Bir takım üyesi olarak takımınızın hedeflediği noktaya dair açık bir görüşünüzün olması, ilham ve motivasyon sağlar. Takım ile ortak bir hedef için çalışmak motivasyon verici ve tatmin edicidir, takımınıza amaç verir.
Geleceğinize Dair Daha Fazla Kontrol Sağlar
Hedeflerinizi koymak sizi hayatınızın sürücü koltuğuna oturtur. Hedeflerinizi bir yere yazarak, yaşamdan ne istediğinizi aktif olarak ortaya koyarsınız.
Geleceğinizin kontrolünü ele almak için atılabilecek ilk adımdır.
Hayatta ve İşyerinde Gerçekçi Hedefler Koymanın Yolları
Şimdi faydalı hedeflerin ne olduğunu bildiğinize göre, hedef koyup onları başarmanın yollarına dalalım.
Takımınız için grup hedefleri de koyacak olsanız, kişisel hedefler de koyacak olsanız, gerçekçi hedeflerle işe başlamak önemli.
Aşağıda hem kişisel hem de takım hedefleri için bazı ipuçları var:
Kişisel Hedef Koyma İpuçları
Aşağıda kişisel hedefler koymak için üç tane ipucu var.
Tutkularınızı Düşünün
Yaşam hedefleri koyma sürecinin bir kısmı, size ilham veren şeylere ve değerlerinize karar vermektir. Uzun vadede onlara ulaşmak istiyorsanız, hedeflerinize karşı tutkulu olmanız gerekir.
Hedefleriniz sizin için anlamlı olmalılar ve onlara ulaştığınızda size bir gurur hissi vermeliler.
Kontrol Edebileceğiniz Hedefler Koyun
Eğer hedefiniz kontrolünüz dışında olan bir şeyse, ona ulaşma imkanınız olup olmadığını kontrol edemezsiniz.
Kişisel hedefleriniz başka insanlara bağlı olmamalı. Ayrıca üzerinde kontrolünüz olmadığı dış faktörlere de bağımlı olmamalı.
Doğrudan sorumlu olup olamayacağınız şeylere dair gerçekçi olun.
Geleceğinizi Hayal Edin
Yaşamınızın nasıl görünmesini istediğinizi düşünmek için biraz zaman ayırın. İdeal geleceğiniz nasıl olmalı?
Örneğin kişisel kariyer hedefleri koyuyorsanız, sizi doğru yola yönlendirecek bazı soruları kendinize sorun.
İdeal olarak ne kadar para kazanmak istiyorsunuz? Kendiniz için mi çalışmak istiyorsunuz? Günlük olarak ne kadar vakit ayırmak istiyorsunuz?
Bu soruları sormak size hemen bir iş seçme konusunda yardımcı olmayabilirler ancak kariyer hedeflerinizin ne olmasını istediğinizi fark etmenizi sağlayacaklardır.
İşyerinde Hedefler Koyma Konusunda İpuçları
Aşağıda takım hedefleri koyma konusunda üç tane ipucu var:
Beyin Fırtınası
Aklınıza gelen ilk hedefi yazmadan önce, takım olarak bir beyin fırtınası yapın. “Başarısız olmayacağınızı bilseydiniz ne yapardınız?” gibi sorular yaratıcılığın artmasını sağlayacaktır.
Herkesi Dahil Edin
Hedef koyma sürecinde herkesin duyulur olduğundan emin olun. Takımınızın her bir üyesi, açıkça konuşabileceğini ve hedefler için ideallerini ekleyebileceğini bilmeli.
Herkesin fikrini almak, herkesin dahil olduğu hedefler yaratmak için yardımcı olacaktır.
Her bir takım üyesinin fikirlerini nasıl olursa olsun yazın ve böylece duyulduklarını bilmelerini sağlayın. Birlikte her bir hedefe karar vermek için çalışabilirsiniz.
Neden Sorusunu Sorun
Grup hedefinizi tartışmak, herkesin aynı fikirde olabilmesi için önemli. Hedef koyma seansınızda, rahat bir atmosfer yaratın ve herhangi bir belirsizlik olup olmadığına dair herkesi cesaretlendirin.
Her bir takım üyesi bu ortak hedefi neden koyduğunuza dair ortak bir vizyona sahip olmalı. Böylece neye ulaşmak istediğinize dair açıklık kazanırlar ve herkesin birlikte çalışması daha kolay olur.
Hedeflerinize Ulaşmak İçin 10 İpucu
Hedef koymak sadece ilk adımdır. Hedeflerinizin ne olduğunu belirlemeye vakit ayırdıktan sonra, onlara ulaşmak başka bir konudur.
Hedeflerinize ulaşmak için çalışmak bazen zorlayıcı olabilir. Aşağıda verimli bir şekilde hedef koymak için bazı ipuçları var.
Akıllıca Hedefler Koyun
Akıllıca değillerse hedeflerinize ulaşmanız zor olacaktır. Hedeflerinizin şu özelliklere sahip olmaları gerekiyor:
- Spesifik: Herhangi spesifik bir sonuca ulaşmayacak belirsiz hedefler koymanın bir amacı yoktur.
Yapılan çalışmaların %90’ında, spesifik ve zorlayıcı hedeflerin, kolay hedeflere, hedefsizliğe ve “elinden geleni yap” tarzı hedeflere göre daha yüksek performans sağladığı görülmüş.
Hem siz hem de çalışanlarınız için açık ve belirli hedeflerin olması, böylece eyleme geçemeyecek kadar zor olacak geniş kapsamlı hedefleri koymaktan kaçınmanız için önemli.
- Ölçülebilir: Hedefiniz belli olduğunda, başarıyı ve hedefe ulaşmayı ölçebilir halde olmanız gerekir.
Bu illa ki geleneksel şekilde olmak zorunda değil. Yani nümerik ve istatistiki olması gerekmiyor ancak bir şekilde ölçülebilir olması gerekiyor. Bu sayede hedefe ulaştığınızda veya buna yaklaştığınızda haberdar olabilirsiniz
- Ulaşılabilir: Akıllıca hedef ulaşılabilir olmalıdır. Veri, analitikler ve araştırmalar ile ulaşılabilir hedefler koymanız daha kolay olabilir.
- İlgili: Takım veya bireyler için koyduğunuz hedeflerin şirketin hedefleri ile ilgili olmaları gerekir.
Elbette hedefleri tamamlamak önemli ancak bu ancak onlar üretkenlik sağlıyorlarsa ve şirketin başarısına bir şekilde katkı sağlıyorlarsa faydalıdır.
Bir yönetici olarak çalışanların hedeflerini takım ve şirketin hedefleri ile bağdaştırabilmeleri önemlidir. Çalışanlarınızı motive etmenin en iyi yollarından bir tanesi, çabalarının büyük resme yardımcı olduğunun farkında olmalarıdır.
- Zamana bağlılık: Hedefler zamana bağlı olmalılar. Basit bir görevin bitirme zamanını gelecekte çok uzağa koymak veya gerçekçi olamayacak kadar kısa bir zaman skalası belirlemek uygun olmaz.
Bu özellikle çalışanlar için çok motivasyon kırıcı bir durumdur. Ya ellerinde kendilerini zorlamadıkları çok zaman kalır, ya da stres altında kalır ve motivasyonlarını kaybederler.
Bu özelliklere sahip hedefler koyarak daha başarılı olabilirsiniz.
Onları Yazın
Hedeflerinizi sadece hayal etmeyin, bir kağıt kalem alın ve onları yazın. Böylece hedefleriniz daha görünür olurlar ve gerçekçi bir şekilde ele alınabilirler.
Yapılan bir araştırmada hedefleri yazmanın verimliliğe etkisi gözlenmiş. Araştırmaya göre hedeflerini yazan insanların ona ulaşma ihtimalleri yazmayan insanlara göre daha yüksek.
Hedeflerinizi Görünür Kılın
Gözünüzü ödülde tutmak için hedeflerinizi göreceğiniz bir yerde yazılı tutun. Bu düzenli olarak ziyaret ettiğiniz bir nokta olmalı ve böylece nerede olmak istediğinizi devamlı hatırlayabilirsiniz.
Eğer bu kişisel hedeflerinizse, onları banyo aynasına veya buzdolabı kapağına yapıştırabilir, böylece her sabah neye ulaşmak istediğinizi kendinize hatırlatabilirsiniz.
Takımlar için tüm ekibin göreceği bir noktada tutmak da faydalı olur. Bu şirketteki bir pano olabilir veya kullandığınız yazılımın arayüzü olabilir.
Parçalara Ayırın
Hedefler genelde uzun vadeli ve doğaları gereği soyut oldukları için, onları parçalara ayırarak daha kolay hale getirebilirsiniz.
Örneğin bir hedef merdiveni yapabilir ve ana hedefi merdivenin en üstüne yazabilirsiniz. Sonrasında diğer basamaklara geçin ve ana hedefe ulaşmak için tamamlamanız gereken daha küçük hedefleri yazın.
Plan Geliştirin
Şimdi ne için çalıştığınızı bildiğinize göre, o noktaya nasıl geleceğinizi bulmanın zamanı geldi.
Hedeflere ulaşmak için atmanız gereken bireysel adımları yazın. Bir eylem planı oluşturmanız doğru yolda olmanızı sağlayacaktır. Planınızın her bir adımı boyunca çalışırken, ne kadar daha yolunuz olduğunu görebilir ve ilerlemenize dair iyimser olabilirsiniz.
Eyleme Geçin
Hedefler kendi kendilerine ulaşılabilir olmazlar. Hedeflerinize nasıl ulaşacağınıza dair açık bir planınız olduğunda, proaktif hale geçmek gerekir.
Planınızı eyleme geçirin. En küçük eyleminiz bile hedefinize bir adım daha yaklaşmanızı sağlayacak.
Bakış Açınızı Koruyun
Hedeflerinize ulaşma konusunda takıntı yapmanız mümkün. Hedeflerinize ulaşmak için her şeyi yapabileceğinizi düşündüğünüz bir noktaya gelebilirsiniz.
Ancak bu durum tükenmişliğe yol açabilir ve hatta hedefinizi terketmenize bile sebep olabilir.
Tükenmişlikten kaçınmak için dengeli bir hayat yaşamak gerekir. Planınıza biraz ara verin ve büyük resme bakın. Kendinize karşı nazik olun ve kendinize biraz zaman verin.
Potansiyel Engelleri Tanımlayın
Süreç boyunca yüzleşeceğiniz zorluklar konusunda gerçekçi olun. Bu problemleri ne olduğunu fark edin ve onları not edin.
Bu potansiyel engeller, başarı yolunda çalışırken onlarla yüzleşirseniz daha az korkutucu olacaklardır.
Hesap Verilebilir Olun
Tamamen kendi başınıza bir hedefe ulaşmaya çalışmak yalnızlık yaratabilir ve zorlayıcı olur. Hesap verebilir olmak sizi hedefinize doğru giderken daha tutarlı kılabilir.
Hedeflerinizi arkadaşınız ile paylaşarak hesap verebilir durumda olun. Eğer bu bir grup hedefiyse, takımınızın hedeflerini başka bir takımla paylaşmasını sağlayın.
Düşünün ve Düzenleyin
Belki de hedefinize belirlediğiniz zaman aralığında ulaşamadınız. Belki de hedefler biraz gerçek dışıydı. Bunda bir sorun yok.
Yenilmiş hissetmek yerine hedeflerinizi gözden geçirmeye vakit ayırın ve neyi değiştirebileceğinize göz atın. Hedeflerinizi biraz düzenlemeniz veya plan üzerinde değişiklik yapmanız gerekebilir.
Yaşam Hedefleri Koymaya ve Onlara Ulaşmaya Hazır Mısınız?
Artık hedeflerin ne kadar önemli olduklarını bildiğinize göre, hedef koyma ve onlara ulaşma konusunda ilk adımları atabilirsiniz.
Bu kişisel bir hedef de olsa, bir şirket hedefi de olsa, hedef koyma süreci amaç ve anlam bulmanıza yardımcı olacaktır.
Kendinize ve takım üyelerinize çok fazla yüklenmeyin. Tüm hedeflerinize ulaşamasanız bile, onları sadece yazmak bile bir tamamlanmışlık ve tatmin hissi verebilir.
