Bazıları için idrarını yapmak üzerine pek düşünülmeyecek sıradan bir iş.

Ama idrarınızı yaparken farklı bir koku alacak olsanız ne olurdu? Bu koku kekremsi de olabilir, balık gibi de olabilir. Nasıl olursa olsun garip bir koku korkutucu olabilir. Fakat idrar kokusunun tamamen mantıklı ve tamamen zararsız sebepleri de var.

Aşağıda bu problemlerin bazıları var.

Susuz Kalmışsınızdır

Kokan idrarın en temel sebeplerinden birisi yeterince su içmemektir. Bedeniniz susuz kaldığında idrarın kokusu güçlenir ve rengi koyulaşır. Bu bedeninizin tekrar su içmeniz gerektiğini size söylemesidir.

Ne yapmalı: Su içmek için idrarınız hardal sarısına dönene kadar beklemeyin. Bunun yerine yakınlarınızda hep bir şişe olsun ve böylece canınız istedikçe içebilirsiniz. Eğer yeterince su içtiyseniz, idrarınız açık renk veya açık sarı olacaktır.

Ancak tuvalete bakıp da sarı renk göremezseniz çok gururlanmayın çünkü tamamen renksiz bir idrar fazla su aldığınız anlamına gelir. Optimum olarak günde sekiz bardak su içmeniz gerekiyor.

Güçlü Kokulu Bir Şey Yemişsinizdir

Kuşkonmaz yediğiniz zaman idrarınızın biraz garip koktuğunu hiç fark ettiniz mi? O zaman yalnız değilsiniz. 2016 yılında yapılan bir çalışmaya göre insanların %40’ı kuşkonmaz yedikten sonra idrarının kokusunda değişiklik fark ediyor. Çalışmaya göre bu fark koku duyusundaki bazı genetik farklılıklardan kaynaklanıyor, idrarın kendisinden değil.

Ancak kuşkonmaz idrarın kokusunu değiştiren tek şey değil. Brüksel lahanası, soğan, baharatlar, sarımsak, köri, somon ve alkol de kokuda değişime sebep olabiliyorlar.

Yüksek tuzlu beslenme de idrarı daha konsantre hale getirerek ona güçlü bir koku verebiliyor. Eğer idrar kokusunun sebebi çok fazla tuz ise daha büyük problemleriniz de olabilir. Bazı araştırmalara göre yüksek tuzlu beslenme ve mide ülseri arasında bağlantı var ve fazla tuz aynı zamanda susuz kalmanıza sebep olabilir çünkü sodyum hücrelerdeki suyu kana çeker.

Ne yapmalı: Genel olarak en iyi tıbbi öneri tuzu azaltmak olacaktır. Bedeniniz daha iyi hissedecektir ve idrarınız bu kadar kötü kokmayacaktır. Diğer gıdalar için idrar kokusu konusunda endişe etmeyin çünkü sindirim bittikten sonra koku da geçecektir.

Sadece Kahve İçmişsinizdir

Bazı insanlar kahve tükettiklerinde farklı bir koku alırlar. Bu idrar kokusu kahvenin içerisindeki yapıtaşlarından kaynaklanıyor.

Ne yapmalı: Kahveden kaynaklı kokuya dair endişe etmemek gerekli ama kahvenin bir idrar söktürücü olması nedeniyle sizi susuz bırakması ihtimali var ve bu sorun olabilir. Sabah kahveden önce veya sonra bir bardak su içmek dehidrasyonu önleyecektir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunuz Vardır

Kokulu idrarın en yaygın tıbbi sebeplerinden birisi idrar yolu iltihabıdır. Bu rahatsızlık kadınlarda üretranın daha kısa olmasından ve bakterilerin mesaneye daha kolay girmelerinden dolayı daha yaygındır. Güçlü bir amonyak kokusu olan, kötü kokan, hafifçe tatlı kokan idrar genelde idrar yolu enfeksiyonunun ilk işaretidir.

Kötü koku bu durumda bakterilerden kaynaklıdır. Bu bakteriler idrarı bulanık veya kanlı hale de getirebilirler ve idrar yapma sırasında yanma hissi de olabilir. Eğer şüphe duyarsanız hemen doktora gidin. Böylece antibiyotiğe başlayabilirsiniz.

Ne yapmalı: Antibiyotikleri bitirseniz bile idrarınızın kokusuna bakmaya devam edin. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren kadınların %40’ı altı ay içerisinde tekrar geçiriyor. Kötü idrar kokusu bu rahatsızlığın ilk işaretlerinden olduğu için idrar kokusunu kontrol etmek erkenden fark etmenizi sağlayabilir.

Diyabet veya Prediyabetiniz Olabilir

Diyabetin kendini ortaya çıkartma yollarından birisi daha sık tuvalete çıkmaktır.

Bedeniniz şekeri diğer insanlar gibi işleyemediği için idrarda meyvemsi veya şekersi bir koku olabilir. Bunun sebebi böbreklerden fazla şeker atılmasıdır. Tatlı kokan idrar muhtemelen tip-2 diyabet sonucunda olacaktır ve bu diyabet türü bedenin insülini yeterince iyi kullanamayıp kan şekerini ayarlayamamasından kaynaklanır. Tip-1 diyabet daha nadirdir ve beden yeterince insülin üretmiyordur. Tip-2 diyabet genelde yetişkinlerde teşhis edilir çünkü yıllar içerisinde gelişir.

Bazı toplumlarda diyabet ve prediyabet daha yaygındır ve bunun sebebi beslenme ve spor alışkanlıkları ile sağlık hizmetlerine erişim olabilir.

Bu nedenle idrarınızda meyvemsi bir koku varsa, sebebi tip-2 diyabet olabilir. Bu koku ve bir de normalden daha fazla idrarını yapma belirtisi varsa kan şekerinizi kontrol ettirmek isteyebilirsiniz.

Ne yapmalı: Eğer hali hazırda tip-1 veya tip-2 diyabet tanınız varsa ve idrarınız tatlı kokmaya başlarsa, bu durum hastalığı iyi yönetemediğiniz anlamına gelir.

Vajinayı Yıkıyorsunuzdur

Vajinayı temizlik ürünleri ile yıkamak bazı kültürlerde çok yaygın. Pek çok kadın temizlik, vajina kokusu ve vajinal enfeksiyonları temizlemek için bu ürünleri kullanıyor.

Fakat maalesef vajinayı yıkamak sizi sağlığınız için zararlı olabilecek organik bileşenlere maruz bırakabilir. Ayrıca enfeksiyonu geçirmekten ziyade ona sebep olması daha mümkün. Vajinayı yıkamak onu temizlemeyecektir, aynı zamanda cinsel organlardaki mikrobiyomu bozacaktır. Kötü kokuları arttıracaktır ve buna idrar kokusu da dahildir.

Bu hassas ortamı bozmak yumurtalık kanseri riskini de iki katına çıkartır.

Ne yapmalı: Vajinanızı yıkamayın. Eğer vulva kısmını kokusuz sabun ve ılık suyla dışarıdan yıkıyorsanız yeterince temizsinizdir. Vajinanıza başka bir şey yapmanıza gerek yok. Kötü kokulu idrarın sebebi çoğu zaman bakterilerdir ve vajina yıkamak vajinada bulunan bakterilerin dengesini bozar. Sağlıklı bir vajinada hem faydalı hem de zararlı bakteriler bulunurlar. Yıkadığınız zaman iyi bakterilerin çoğunu ortadan kaldıracak olursanız kötü bakteriler öne çıkma fırsatı bulurlar ve bu da enfeksiyona sebep olabilir.

Eğer vajinanızın kokusuna dair endişe ediyorsanız, hemen doktora görünmeniz daha faydalı olur.

Böbrek Taşınız Vardır

Böbrek taşları idrarınızdaki belli kimyasalların kristalize olmaları sonucunda oluşan katı kütlelerdir. Yani böbrek taşları idrardan oluşurlar.

Bu nedenle onların kötü idrar kokusuna sebep olmaları da çok şok edici değil. Böbrek taşı bedenden çıkmaya çalışırken, idrarın içeride birikmesine sebep olur ve enfeksiyona da sebep olabilir. Ayrıca biriken bu idrar bulanık da görünebilir.

Ne yapmalı: Eğer idrarınız kokuyorsa ve bulanık idrar da mevcutsa, bel veya yanlarda biraz ağrı varsa, doktora giderek böbrek taşını düşürmek için neler yapabileceğinize bakın.

Maalesef böbrek taşlarını önleme konusunda yapılabilecek çok şey yok çünkü sebepleri arasında enfeksiyonlar ve ailede böbrek taşı geçmişi bulunuyor. Çok az su içmek, çok fazla veya az spor yapmak, çok tuzlu veya şekerli gıdalar tüketmek de böbrek taşlarına sebep olabiliyorlar. Eğer daha önce taş olduysa ve tekrar olsun istemiyorsanız yaşam tarzı faktörlerinizi ayarlamanın faydası olabilir.

Mantar Enfeksiyonu Vardır

Vajinada yaşayan doğal mantarlar fazla çoğalırlarsa kaşıntılı mantar enfeksiyonu ortaya çıkabilir. Herkesin vajinal ortamı farklıdır ancak antibiyotik aldığınızda, hamile olduğunuzda, diyabetiniz kontrolden çıktığında, bağışıklık sisteminiz zayıfladığında, hormonal doğum kontrol hapları aldığınızda mantarlar parti zamanının geldiğini düşünürler.

Mantar enfeksiyonunda dikkat çekici bir maya kokusu vardır. Mantar enfeksiyonu teknik olarak vajinanızdadır ancak üretra yakın olduğu için idrar da bu kokuyu alabilir.

Ne yapmalı: Krem ve destek ürünleri mikrobiyomu normale çevirebilir. Eğer kaşıntı geçmezse veya akıntı artarsa, doktorunuzla görüşün. Enfeksiyonu aşmanızı sağlayacak bir antibiyotik yazabilirler.

Teşhis Edilmemiş Genetik Bozukluğunuz Olabilir

Bu muhtemelen olması en zor senaryodur ancak bazı genetik bozuklukların kötü idrar kokusu ile bağlantısı var. Eğer idrarınız kötü, ekşi veya balıksı kokarsa, trimethylaminuria adındaki rahatsızlığa sahip olabilirsiniz. Bu rahatsızlık dişlerinizi ne kadar fırçalarsanız fırçalayın, ne kadar banyo yaparsanız yapın kötü bir beden kokusu verir.

Bu rahatsızlık kadınlarda daha yaygındır ve siyahi amerikalılarda daha fazla görülüyor. Belirtileri ergenlik döneminde, adet döneminde veya öncesinde, doğum kontrol hapları alırken veya menopoz döneminde daha dikkat çekici hale gelebilir.

Ne yapmalı: Bozukluğun bir tedavisi yok ancak kokuyu azaltabilecek yaşam tarzı faktörleri var. Örneğin doktorlar yumurta, süt, bezelye, fasulye, nohut ve lahana, karnabahar türevi gıdalardan kaçınılmasını öneriyorlar. Ayrıca düşük dozda antibiyotik ve bazı takviyeler de işe yarayabiliyorlar.

Hamilesinizdir

Östrojen ve progesteron hormonlarındaki değişimler bebeğin büyümesini sağlarlar ancak idrarın da en azından biraz farklı kokmasına sebep olabilirler.

İdrarın kokusu hamilelik hormonlarından dolayı özellikle ilk trimesterde değişebilir. Bu idrardaki değişimden değil sizin koku alma yetinizdeki fazlalıktan da kaynaklanıyor olabilir.

Ne yapmalı: Maalesef bu durumda kokuyla mücadele edecek bir şey yok.

Yumurtlama Dönemindesinizdir

Bebeğin gelişimini sağlayan hormonlar adet döngüsünde de görevdedirler ama daha düşük dozdadırlar. Yani kendi idrar kokunuzun farkına varmaya başlarsanız, bunun sebebi yumurtlama döneminde olmanız olabilir.

Ne yapmalı: Hormonlar illa ki idrarın kokusunu değiştirmemiş olabilirler. Siz idrarın kokusunu fazla almaya başlamış olabilirsiniz. Bu nedenle sifonu hızlıca çekip tuvaletten çıkabilirsiniz.

Zührevi Hastalığınız Olabilir

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar pek çok problemin yanında kötü kokulu idrara da sebep olabilirler.

Bel soğukluğu en yaygın sebebidir ancak trikomoniyaz adlı cinsel yolla bulaşan parazit de sebebi olabilir. İkisi de başlangıçta belirti vermez veya hafif belirtiler olur. Ama çok beklerseniz ilerler ve kokulu idrar problemlerinizin en küçüğü olur.

Belirti göstermeye başladığınızda bel soğukluğu anormal vajinal akıntılara ve idrar yaparken yanmaya sebep olabilir. Trikomoniyaz da vajinal akıntı ve kokulu idrara sebep olabilir. Ayrıca cinsel organlarda kaşıntı, yanma, kızarma ve hassasiyete sebep olabilir.

Ne yapmalı: Eğer bu hastalıklardan birisine sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız, hemen doktora görünmeniz ve kurtulmanız gerekli.

Takviye Almaya Başlamışsınızdır

Bazı vitamin takviyeleri ve ilaçlar idrar kokusunu değiştirebiliyorlar. Bu hapları daha uygun hale getirmek için yapay kokular eklenebiliyor ve bunlar da idrar kokusuna etki edebiliyorlar.

Ne yapmalı: Genelde B6 zengini haplar, multivitaminler, kalp ve gebelik ilaçları buna sebep olurlar. İlla ki endişe edecek bir şey yoktur. Eğer çok endişeli olursanız, ani bir değişim olursa veya başka olumsuz etkiler görürseniz doktorunuza danışın.