Arter, kalpten aldığı oksijen bakımından zengin kanı vücuttaki farklı dokulara ulaştıran kan damarlarına denir. En büyük arter, aorttur. Vücut boyunca uzanan arteriyol ve kılcal damarlar olarak bilinen daha küçük arterlerden oluşan bir ağa sahiptir. Sağlıklı arterler pürüzsüz iç duvarlara sahiptir ve kan kolayca içinden akar gider.

Bununla birlikte, iç duvarlarda plak biriktiğinde, arterler tıkanır ve kan akışını engeller. Plak; yağ, kolesterol, kalsiyum, hücresel atık ve fibrin gibi kanda dolaşan farklı maddelerden yapılır. Kötü kolesterolün (LDL) yüksek olduğu ve iyi kolesterolün (HDL) düşük olduğu kişilerde arter tıkanıklığı geliştirme riski daha yüksektir. Diğer risk faktörleri yüksek tansiyon, diyabet ve sigara içmektir. Tıkanmış arterler koroner arter hastalığı, karotis arter hastalığı, periferik arter hastalığı, miyokard enfarktüsü (kalp krizi) ve serebrovasküler olay (inme) gibi farklı sağlık sorunlarına yol açabilir.

Kan damarlarını tıkanıklıktan korumak çok önemlidir. Bunu sağlıklı bir yaşam tarzını takip ederek ve sağlıklı beslenerek yapabilirsiniz. Kalp sağlığınızı iyileştirmek için özellikle yararlı gıdalar tüketmelisiniz.

Sarımsak


Kan damarlarını temizlemenin en kolay yolu diyetinize sarımsak eklemektir. Araştırmacılar, Almanya’nın Mainz kentindeki Kardiyovasküler Farmakoloji Merkezi’nde yapılan bir araştırmaya göre, düzenli sarımsak alımının aortun sertleşmesini önlemeye yardımcı olabileceğini bulmuşlardır.

LDL kolesterol düzeyini düşürerek damar sağlığını geliştirir. Çalışma ayrıca sarımsağın, kardiyovasküler sağlığa fayda sağladığı sonucuna varmıştır. Her gün 1 ila 4 diş çiğ sarımsak yiyin. Ayrıca çorba, güveç ve salata soslarına da ekleyebilirsiniz. Sarımsak tadından hoşlanmıyorsanız sarımsak takviyesini de deneyebilirsiniz. Diyet takviyeleri konusunda tavsiye almak için daima doktorunuzla konuşun.

Nar


Bu egzotik meyve, atardamarlarınızı temizlemenize yardımcı olur. Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda yayınlanan 2005 tarihli bir araştırmaya göre, bilim adamları, nardaki yüksek antioksidanların (özellikle C vitamini ve polifenoller) nitrik oksit üretimini teşvik ettiğini ve bunun da kan akışının ve arterlerin açık kalmasına yardımcı olduğunu düşünmektedir. Bu meyve, arterlerdeki mevcut plak oluşumunu da azaltabilir. Taze sıkılmış nar suyu içebilir veya meyve salataları ve smoothie içecekleri hazırlayabilirsiniz.

Not: Nar suyunun, bazı ilaçlarla alınması uygun olmayacağından, atardamarlarınızı temizlemek için bu meyve suyu ile ilgili doktorunuza danışmanız en iyisidir.

Somon

Somon, kalp sağlığını destekleyen bir balıktır ve damarlarınızın plak oluşumundan arındırılmasında önemli bir rol oynayabilir. Sağlıklı omega-3 yağ asitleri; dokosaheksaenoik asit (DHA) ve eikosapentaenoik asit (EPA) açısından zengindir, bu da iyi (HDL) kolesterol seviyelerini artırmaya, trigliserit seviyelerini düşürmeye, kan damarlarının iltihaplanmasını azaltmaya yardımcı olur. Bu yağ asitleri kan basıncını düşürür. Amerikan Kalp Derneği her hafta 2 ila 3 porsiyon somon yenmesini önerir. Bir porsiyonu 150 grama eşittir. Genel kardiyovasküler sağlık için buharda pişmiş veya ızgara somon tercih edin.

Zerdeçal

Zerdeçal, damarlarınızı herhangi bir tıkanıklıktan korumanıza yardımcı olan güçlü bir antienflamatuvar ajandır. İltihaplanmayı azaltan curcumin içerir, damar sertleşmesinin arkasındaki en büyük neden iltihaplanmadır. Fransız araştırmacıların 2009 yılında yaptığı bir araştırmaya göre, curcumin damarlardaki yağ birikimini neredeyse % 26 oranında azaltmaya yardımcı olabilir.

Kan damarı hasarına neden olan homosistein düzeylerinin korunmasında önemli olan B6 vitamini içerir. Ayrıca zerdeçal, kolesterol oksidasyon ve LDL seviyelerini azaltmaya yardımcı olur. Damarlarınızın düzgün çalışmasını sağlamak için günlük olarak bir bardak sıcak zerdeçallı süt için. Ayrıca, bu baharatı yemeklerinize ekleyin.

Zeytinyağı

Zeytinyağı, özellikle sızma zeytinyağı, kalp sağlığı için iyidir. Polifenoller olarak adlandırılan antioksidanlar ve tekli doymamış yağlar bakımından zengindir. Antioksidanların ve sağlıklı yağların benzersiz kombinasyonu, LDL kolesterolün azaltılmasına ve HDL kolesterol seviyesini dengelemeye yardımcı olur. Bu da damarlarınızdaki plak birikimini azaltabilir. Yemek pişirmek ve sağlıklı salata sosları yapmak için sızma zeytinyağı kullanın.

Avokado


Çalışmalar avokadonun LDL kolesterolü azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir. Yüksek LDL kolesterol seviyesi, kan damarları boyunca plak birikmesine yol açar. Dahası, avokado vücuttaki HDL kolesterol seviyesini artırabilir.

Ayrıca avokado, kolesterol oksidasyonu ve daha düşük kan basıncına yardımcı olan potasyum ile birlikte E vitamini içerir. Her gün 1 avokado yiyebilirsiniz. Avokado ayrıca çorba, sandviç, salata ve garnitür olarak da iyi gider.

Karpuz

Kentucky Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan bir çalışmada, karpuzun hayvanlardaki aterosklerozu (atardamarlardaki plak birikmesi) azaltmaya yardımcı olduğu bulunmuştur. Ek olarak, karpuzda bulunan bir amino asit olan L-sitrulin, kan basıncını düşürür. Nitrik oksit üretimini uyararak, kan damarlarını genişletmeye yardımcı olur. Ayrıca, karpuz kan lipitlerini dengelemeye yardımcı olur ve karın yağlarının birikimini azaltır, bu da koroner arter plak oluşumu ve kalp hastalığı ile ilişkili riskleri azaltır. 1 kase taze karpuz yiyebilir ya da damarlarınızı plak oluşumundan kurtarmak ve kardiyovasküler sağlığınızı artırmak için her gün bir bardak karpuz suyu içebilirsiniz.

Badem

Badem, ılımlı bir şekilde tüketildiğinde kalbiniz için çok yararlıdır. Amerikan Kalp Derneği Dergisi’nde 2002 yılında yayınlanan bir çalışmada, bademin kötü (LDL) kolesterolü % 15 kadar düşürdüğü bulunmuştur. LDL kolesterolü azaltmaya ve HDL kolesterol seviyelerini yükseltmeye yardımcı olan çoklu doymamış ve tekli doymamış yağlar içerir. Bu da damarlarda plak birikme olasılığını azaltır. Ayrıca, bademdeki magnezyum da plak oluşumunu önler ve kan basıncını sabit tutar. Amerikan Kalp Derneği her hafta 3 ila 5 porsiyon badem tüketilmesini tavsiye etmektedir. Bir porsiyon, bir avuç bademe eşittir. Genel sağlığınız için sadece taze badem yemeye çalışın.

Brokoli

Imperial College’deki araştırmacılar, günde en az 1 fincan kadar brokoli yemenin damar tıkanıklığını önleyebileceğini söylüyor. Bu sebze, atardamarlarda plak oluşumunu önlemek için vücudun protein kullanımına yardımcı olan sülforafan açısından zengindir.

Ayrıca, yüksek K vitamini içeriği nedeniyle brokoli, kalsiyumun atardamarlara zarar vermesini önler. Dahası, lif açısından zengindir ve çalışmalar yüksek lifli bir diyetin, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini düşürdüğünü göstermiştir. Her hafta 2 ila 3 porsiyon brokoli yiyin. Kalp sağlığı yararlarından faydalanmak için ızgara, kavrulmuş veya buharda brokoli tercih edin.

Kuşkonmaz

Kuşkonmaz, sağlıklı bir yeşil sebzedir, aynı zamanda büyük bir damar temizleyici gıda olarak çalışır. Vücudunuzun, enflamasyonla savaşmaya yardımcı olan glutatyon üretimini artırmaya yardımcı olur. Ayrıca, her ikisi de damar sertliğini önleyen alfa-linoleik asit ve folik asit içerir.

Buharda, kavurma, ızgara veya sote kuşkonmaz hazırlayabilirsiniz. Bu yeşil sebzeyi salatalarda veya çorbalarda da kullanabilirsiniz.