Kantaron çiçeği, uzun yıllardır özellikle depresyon tedavisi başta olmak üzere tıbbi özellikleri olduğu düşünülen bitkilerden bir tanesidir.

Ayrıca bakteri karşıt özellikleri var gibi görünüyor ve bu nedenle virüslere karşı etkileri de olabilir. Kantaron çiçeğinden üretilmiş çaylar, tabletler, kapsüller ve deri üstüne sürülebilecek merhemler de mevcutlar.

Bitkide aktif bir kimyasal olan hypericin bulunur ve etkin olmasını bu madde sağlayabilir. Hyperforin ve flavonoidler gibi diğer bileşenler de rol oynayabilirler.

Fakat bazı reçeteli ilaçlar ile etkileşime girebilir ve bu nedenle kullanımına dikkat edilmeli ve kullanmadan önce doktorla görüşülmeli.

Ayrıca güneş hassasiyetine, mide kalkmasına ve alerjik reaksiyonlara da sebep olabilir.

Bu nedenle Fransa’da kullanımı tamamen yasaklanmış durumda, diğer ülkelerde ise onu içeren ürünler sadece reçeteli olarak satılıyorlar.

Genelde depresyon ve ruh hastalıkları için kullanılıyor ve hafif-orta düzeyde depresyona karşı etkili olabildiğini gösteren güçlü kanıtlar var. Menopoz ve başka rahatsızlıklara iyi geldiğine dair iddialar da mevcutlar ancak bu kullanımları destekleyecek bilimsel kanıtlar yok.

Sağlığa Faydaları

Kantaron çiçeğinin ruh halini iyileştirdiği ve depresyonu rahatlattığına inanılsa da bu etkinin nasıl ortaya çıktığı bilinmiyor. Araştırmalar bitkide bulunan bileşenlerin serotonin gibi bazı beyin kimyasallarının düzeylerini arttırabileceğini gösteriyorlar. Depresyonu olan bireylerde serotonin ve diğer nörotransmiterlerin düzeyleri genelde düşük oluyor.

Serotonini arttıran depresyon ilaçları yerine bu tip doğal çözümlerin tercih edilmesinin en büyük sebebi ilaçlardan daha az yan etkisi olması. Ayrıca bu bitkinin aşağıdaki sağlık sorunları için bir çözüm olup olmadığı da araştırılıyor:

  • Anksiyete
  • Menopozla bağlantılı belirtiler
  • Premenstrüel sendrom
  • Mevsimsel depresyon
  • Sigarayı bırakma
  • Viral enfeksiyonlar

Kantaron çiçeğinden elde edilen yağ da yaraları iyileştirmek veya egzema, hemoroid gibi diğer rahatsızlıklar için kullanılabiliyor.

Günümüzde özellikle Almanya başta olmak üzere Avrupa’da depresyonu bitkisel olarak tedavi etmek için sık kullanılıyor. Terapötik kullanımı son 20 yılda ciddi bir artış gösterdi.

2016’da yapılan bir değerlendirmeye göre kantaron çiçeği hafif-orta depresyonu tedavi etme konusunda plasebodan daha etkili. Ancak ağır depresyon terapisinde kullanımına dair pek araştırma olmaması nedeniyle kanıtlar tam olarak yeterli değiller ve tüm araştırmalar güvenilir durumda değiller.

Muhtemel Yan Etkileri

Ağızdan alındığında muhtemelen 12 haftaya kadar alınması güvenli. Bazı kanıtlara göre bir yıla kadar alınması güvenli görülüyor. Uyku problemleri, çok canlı rüyalar, hareketsiz kalma, gerginlik, huzursuzluk, mide kalkması, yorgunluk, ağız kuruluğu, baş dönmesi, baş ağrısı, ciltte tahriş, ishal ve deride karıncalanma gibi pek çok yan etkiye sebep olabilir. Eğer uyku problemleri yapıyor gibi görünüyorsa dozu düşürün veya sabahları almaya çalışın.

Oral yoldan büyük dozlarda alındığında alınması güvenli olmayabilir. Çünkü ağızdan büyük dozlarda alınırsa güneşe maruz kaldığınızda büyük cilt tepkileri görmenize sebep olabilir. Kadınlarda normal dozlarda cilt tepkisi ihtimali çok daha yüksek. Dışarıda özellikle açık tenliyseniz cildinizin üstünü kapatın veya krem sürün.

Kantaron çiçeği pek çok ilaçla etkileşime girer. Bu nedenle onu alma konusunda doktorunuzla konuşmanız uygun olur. Doktorunuz bir sorun olup olmayacağı konusunda sizi bilgilendirecektir.

Diğer Kullanım Alanları

Farklı rahatsızlıklar için kullanımı da testlerden geçmiş durumda ve sonuçlar şöyle:

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu – ADHD

Küçük bir çalışmada kantaron çiçeğinin ADHD için hafifçe etkili olabildiği görülürken, diğer çalışmalarda etkisinin olmadığı belirtiliyor. Ayrıca belirtileri kötüleştirebileceğine dair endişeler de mevcutlar.

Anksiyete Bozukluğu

Kantaron çiçeğinin anksiyete bozukluğuna karşı etkili olduğuna dair yeterince kanıt yok ve belirtileri daha kötü hale de getirebilir.

Atopik Dermatit

Hypericum kreminin etkililiği üzerine yapılan bir çalışmada, hafif orta düzeydeki atopik dermatitin kremli tedaviden fayda görebileceği belirtiliyor.

Somatoform Bozukluklar

Bazı insanlarda organik bir hastalıkla bağlantısı bulunmayan fiziksel belirtiler bulunabilirler. Kantaron çiçeği bunların bazılarını tedavi etmekte faydalı olabilir ancak daha fazla kanıt gerekli.

HIV

Bazı hayvan deneylerinde kantaron çiçeğinin antiviral etkilerinin olabileceği belirtiliyor ama insan deneylerinde bunu destekleyecek veriler yok. Ayrıca HIV ve AIDS tedavisinde alınması önerilmiyor çünkü ilaçlarla etkileşime girebilir.

Araştırmalarda şu rahatsızlıklar için kullanılıp kullanılamayacağı da değerlendiriliyor:

  • perimenopoz belirtileri
  • premenstrüel sendrom
  • mevsimsel depresyon
  • sosyal fobi
  • obsesif kompülsif bozukluk
  • sinir ağrıları
  • yanan ağız sendromu
  • ameliyat sonrası ağrılar

Fakat bu konularda etkililiğini görmek için daha fazla kanıt gerekli.

Dozaj

Geleneksel doz kapsül veya tablet formundadır. Günde üç defa 300 mg yemeklerle birlikte alınır. Çocuklar için önerilmez.

İlaçlarla Muhtemel Etkileşimleri

Kantaron çiçeği karaciğer tarafından parçalanma şeklinden dolayı yaygın kullanılan ilaçlar ile ciddi bir etkileşime girebilir. Ayrıca farklı ilaçlar ile farklı etkileşime girebilir. Bazı ilaçları daha az etkili hale getirirken, bazılarının etkilerini güçlendirebilir. Kantaron çiçeği ile etkileşime girebilen ilaç türleri genelde şunlardır:

  • Antibiyotikler
  • Antidepresanlar
  • Oral doğum kontrol yöntemleri
  • Bağışıklık sistemi baskılayıcıları
  • Warfarin gibi kan sulandırıcılar
  • Anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar ve yatıştırıcılar
  • Kanser, kalp rahatsızlıkları ve HIV-AIDS tedavisinde kullanılan ilaçlar
  • Uyku, öksürük ve soğuk algınlığı için satılan reçetesiz ilaçlar

Kantaron çiçeği başka bitki ve takviyeler ile de etkileşime girebilir. Serotonin miktarını yükseltebilen 5-HTP, L-triptofan veya SAMe gibi besin takviyelerini kantaron çiçeği ile birlikte almaktan kaçınmalısınız.

Kantaron çiçeğini antidepresanlar veya serotonin yükselten diğer takviyeler ile birlikte almak serotonin yüksekliğinden kaynaklanan serotonin sendromuna sebep olabilir. Serotonin sendromu belirtileri arasında kafa karışıklığı, ateş, halüsinasyonlar, bulantı, kas koordinasyonu kaybı, terleme ve titreme bulunuyor.

Eğer bu tip belirtiler görürseniz kantaron çiçeği almayı bırakın ve hemen tıbbi yardım alın. Tedavi olmazsa bu rahatsızlık ölümcül olabilir.

Ayrıca hamile olanlar, emzirenler, gebe kalmaya çalışanlar veya doğum kontrol hapları alanlar ilk olarak doktorları ile görüşmeliler.