Duygusal ifade becerisi, karizmanın ve başkalarını etkilemenin önemli bir unsurudur. Bu becerinin hangi karakter özelliklerine sahip kişilerde var olduğu konusunda bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda birbirinden farklı kişilik özelliğine sahip katılımcılar yer almıştır.
Bir araştırma deneyine katılanlar, dışa dönüklük, nevrotiklik, baskınlık ve dürtüsellik gibi özellikler de dahil olmak üzere geniş ve kapsamlı bir kişilik ölçümleri testini tamamladılar. Daha sonra duygusal bir gönderme görevi üstlendiler; çeşitli temel duyguları ( mutluluk, hüzün, öfke, şaşkınlık vb.) bir video kameraya “nötr” cümleler söylerken ifade etmeleri istendi. Uzmanlar daha sonra videoları izledi ve gönderilen duyguyu belirlemeye çalıştı. Sonuçlar, insanların duygularını başkalarına doğru bir şekilde göndermede ne kadar iyi olduğunu ölçtü.
Hangi kişilik özellikleri duyguları doğru bir şekilde iletme yeteneğiyle ilişkiliydi?
Şaşırtıcı bir şekilde ve beklentilerin aksine, dışa dönükler duyguları ifade etmede tutarlı bir şekilde doğru değildi. Bunun yerine, duygusal gönderme yeteneği, baskın ve teşhirci olmakla, sosyal durumlarda görünür olmayı ve “sahnede” olmayı seven türden biri olmakla ilişkilendirildi. Bu sonuçlar, belirli insan türlerinin duygularını başkalarına iletme becerilerini geliştirdiklerini, ancak yalnızca başkalarıyla birlikte olmaktan hoşlanan dışadönük kişileri değil, ilgi odağı olmak isteyen baskın ve teşhirci bireyleri de ortaya koymuş oldu.
İkinci bir deneyde, katılımcıların aynı şekilde daha karmaşık duyguları (örneğin sempati, gurur, baştan çıkarma) ifade etmeleri sağlandı. Sonuçlar aynıydı. Teşhirci ve baskın bireyler, bu daha karmaşık ve deşifre edilmesi zor duygularda bile daha başarılıydı. Daha da önemlisi, daha basit, daha temel duyguları (örneğin, mutluluk veya öfke) göndermede başarılı olan aynı kişiler, sempati ve baştan çıkarma gibi karmaşık duyguları ifade etmede de daha başarılıydı.
Duyguları başkalarına doğru bir şekilde ifade etme yeteneğinin, gösteriş yapma ve başkalarını etkileme arzusuyla uyarıldığı öne sürülür. Belli bireyleri duyguları canlandırma becerilerini geliştirmeye iten bu kişilik özellikleridir. Daha sonraki araştırmalar, duygusal gönderme yeteneğinin öğrenilmiş ve gelişmiş bir beceri olduğunu gösterdi – mutlaka doğuştan sahip olduğumuz bir şey değil. Bu mantıklı çünkü karizma üzerine yapılan araştırmalar karizmanın öğrenilebilen ve geliştirilebilen bir şey olduğunu öne sürüyor. Karizma, başkalarını uyandırmak ve onlara ilham vermek için duyguları iletme yeteneği ile ilişkilidir. Bu yüzden karizmatik liderler, insanlarda hem olumlu duygular hem de öfke gibi olumsuz duyguları ateşleyebilir. Dahası, birçok insan karizmatik kişilere sempati duyduğu için çekilir. İnsanlar bu kişiler için “Beni gerçekten anlıyor ve duygularımı paylaşıyor” şeklinde düşünebilir.
Ancak bu kişilerin gerçekten hissettiklerini yansıtıp yansıtmadıkları tam olarak bilinemeyebilir. Öyle ki ön planda olmayı seven insanlar duyguları taklit etme noktasında da kendilerini geliştirmiş olabilir. Netice itibariyle beklentiler dışadönük kişilerin duygularını net ifade edebileceği yönünde olsa da araştırmalar teşhirci, baskın ve ilgi odağı olmayı seven kişilerin bu noktada daha iyi olduğunu gösteriyor.
Keyifli ve enerji dolu bir gün dilerim.
Dr. Yasemin GEÇERLER
