Lökositler, bedeni hastalıklardan ve enfeksiyonlardan korumaya yardımcı olan bir akyuvar türüdürler.
Lökositoz ise kandaki lökosit yüksekliği ile kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Genelde hasta olduğunuzda ortaya çıksa da, stres gibi başka faktörlerden de kaynaklanabilir.
Lökositoz Türleri
Beş farklı lökositoz türü vardır:
- Nötrofili: Bedendeki akyuvarların %40-60’ını oluşturan nötrofillerdeki artıştan kaynaklanan bir lökositoz türüdür.
- Lenfositoz: Akyuvarların %20-40’ını oluşturan lenfositlerin yüksek düzeyde olmalarından kaynaklanır.
- Monositoz: Akyuvarların %2-8’ini oluşturan monositlerin yüksekliğinden kaynaklanır.
- Eozinofili: Monositoz gibi bu tür lökositoz nadirdir ve yüksek miktarda eozinofile sahip olmanızdan kaynaklanır.
- Bazofili: En nadir lökositoz formudur ve bazofil adetlerindeki artıştan kaynaklanır. Bazofiller akyuvarların %0.1-1’ini oluştururlar.
Her bir lökositoz formunun çeşitli sağlık problemleri ile bağlantısı vardır:
- nötrofili: inflamasyon ve enfeksiyonlar
- lenfositoz: lösemi ve viral enfeksiyonlar
- monositoz: kanser ve diğer enfeksiyon türleri
- eozinofili: parazit ve alerjiler
- bazofili: lösemi
Lökositoz Belirtileri
Bedeninizde çok yüksek düzeyde akyuvar olduğunda, bu durum kanınızın çok yoğun olmasına sebep olur ve kan akışına engel olabilir.
Bu da hiperviskozite sendromu adı verilen bir rahatsızlığa sebep olur. Lösemide olabilse de çok nadirdir.
Bu rahatsızlık aşağıdakiler gibi çok ciddi problemlere sebep olabilir:
- inme
- görme problemleri
- nefes alma zorluğu
- bağırsak, ağız veya mide kanaması
Lökositoz aynı zamanda başka belirtiler de verebilir. Bu belirtiler altta yatan hastalıklara ve hangi lökositoz türüne sahip olduğunuza göre değişir.
Bazı yaygın belirtileri şöyle:
- ateş
- ağrı
- kolay morarma
- nefes alma zorluğu
- hırıltılı nefes
- kaşıntı ve kızarma
- kilo verme
- gece terlemeleri
Lökositozunuzun sebebi stres veya bir ilaca verilen tepkiyse, belirti yaşamama ihtimaliniz vardır.
Lökositoz Sebepleri
Lökositozun sebebi onu tanımlayan akyuvar türüne göre kategorize edilebilir. Bazı yaygın nötrofili sebepleri şöyle:
- enfeksiyonlar
- sigara
- bazı lösemi türleri
- duygusal ve fiziksel stres
- dalağın alınması
- steroid, lityum gibi ilaçlara tepkiler
- yaralanma, artrit, inflamatuvar rahatsızlıklar gibi şeylere karşı kronik inflamasyon
Lenfositozun potansiyel sebepleri ise şöyle:
- alerjik tepkiler
- boğmaca
- bazı lösemi türleri
- viral enfeksiyonlar
Eozinofilinin bazı yaygın sebepleri şöyle:
- alerjiler ve alerjik reaksiyonlar
- parazit enfeksiyonları
- bazı cilt hastalıkları
- lenfoma
Monositozun muhtemel sebepleri şöyle:
- Epstein-Barr virüsünden kaynaklanan enfeksiyonlar
- tüberküloz
- mantar enfeksiyonları
- lupus gibi otoimmün rahatsızlıklar
- dalağın alınması
Bazofilinin muhtemel sebepleri şöyle:
- lösemi
- kemik iliği kanseri
- alerjik tepkiler (nadirdir)
Hamilelikte Lökosit Yüksekliği
Hamile kadınlarda akyuvar yüksekliği normaldir.
Bu düzeyler hamilelik boyunca genelde düzenli olarak artarlar. Hamileliğin son trimesterinde akyuvar sayımı genelde bir mikrolitre kanda 5800-13200 arasındadır.
Doğumdan kaynaklanan stres de akyuvar adetlerinde artışa sebep olabilir.
Akyuvar sayımı bebek doğduktan sonra normalin biraz üstünde kalabilir ve genelde bir mikrolitre kanda 12700 civarındadır.
Lökositoz Tanısı Nasıl Konur?
Normal akyuvar sayımı genelde bir mikrolitre kanda 4500-11000 arasındadır.
Bu aralıktan yukarıdaki bir sayım, lökositoz işareti olabilir.
Eğer bir mikrolitre kanda 50000-100000 adetin üzerinde varsa, bu durum ağır bir enfeksiyon, organ reddi ve katı bir tümör anlamına gelebilir.
100.000 üzerindeki çok yüksek bir sayım genelde lösemi veya kemik iliği kanseri gibi daha ağır hastalıklarda ortaya çıkar.
Lökositoz Tedavisi Nasıl Olur?
Lökositoz tedavisi onun tam sebebine bağlıdır. Bazı yaygın tedavi seçenekleri şöyle:
- alerjik tepkiler için antihistaminler
- astım için ilaçlar
- bakteri enfeksiyonları için antibiyotikler
- kemoterapi, radyasyon gibi kanser tedavileri
- stres ve anksiyete ilaçları
- inflamatuvar rahatsızlıklar için tedaviler
- belli ilaçlara tepkilerin önlenmesi için ilaç değişimleri
Eğer hiperviskozite sendromunuz varsa, tedavide serum ve ilaçlar kullanılabilir. Böylece akyuvar adetleri düşürülebilir ve kan akışı sağlanabilir.
Lökositozu Önlemek
Lökositozu önlemenin bazı yolları vardır ve bunlar şöyle:
- sağlıklı, aktif bir yaşam tarzına sahip olmak
- doğru temizlik uygulamaları gerçekleştirmek ve elleri yıkamak
- potansiyel alerjenlerden kaçınmak
- sigara içmemek
- ilaçları doktorunuzun önerilerine göre almak
- stres düzeylerini azaltmak
- anksiyete ve ruh sağlığı problemleri için tedavi olmak
Lökosit yüksekliğinin bedeni enfeksiyon ve hastalıklardan korumak için doğal bir immün tepki olduğunu unutmayın. Yani her zaman alarm sebebi değildir.
Ayrıca buna ek olarak hamilelik, stres, yoğun egzersiz gibi çeşitli faktörler de bulunabilir.
Yine de lösemi ve kanser gibi daha ciddi rahatsızlıkların bir işareti olabilir. Bu nedenle doktorunuzla görüşerek değerlendirme almanız ve tedavinin gerekli olup olmadığını tespit etmeniz önemli.
