Melisa bitkisi nane ile aynı aileden gelen limon kokulu bir bitkidir. Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya bölgelerine ait bir bitkidir ama dünyanın her yanında yetiştirilmektedir.
Geleneksel olarak ruh hastalıkları ve bilişsel işlevleri iyileştirmek için kullanılmıştır ancak potansiyel faydaları burada bitmiyor.
Stresi Hafifletmeye Yardımcı Olabilir
Melisa bitkisinin stres belirtilerini hafifletmeye, rahatlamaya ve ruh halini iyileştirmeye yardımcı olduğu söyleniyor.
2004 yılında yapılan bir çalışmada melisa bitkisi almanın laboratuvarda yaratılan psikolojik stresten kaynaklı negatif ruh hali etkisini hafiflettiği görülmüş. Melisa bitkisi alan katılımcılar sakinlik hissinde artış ve gerginlik hissinde azalma olduğunu belirtmişler.
Bu çalışma çift kör ve plasebo kontrollü bir çalışma olsa da, sadece 18 kişiyle yapılmış. Bu nedenle bulguların doğrulanması için daha fazla çalışma gerekli.
Nasıl kullanılmalı: Günde iki defa 300 miligram melisa bitkisi kapsülü alabilirsiniz. Akut stres nöbetlerinde 600 mg’lık tek bir doz da alabilirsiniz.
Anksiyeteyi Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Melisa bitkisi gerginlik ve heyecan gibi anksiyete belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir.
2014 yılında yayınlanan bir araştırmada melisa bitkisinin ruh hali ve bilişsel yetenekler üzerindeki etkilerine göz atılmış. Besin takviyesi olarak bir içeceğe ve yoğurda karıştırılmış ve biraz da doğal veya yapay tatlandırıcılar eklenmiş. İki gruptaki katılımcılar da anksiyetede azalma gibi çeşitli ruh hali durumlarında pozitif etkiler görmüşler.
Umut verici olsa da bu konuda etkinliğini gerçekten tespit etmek için daha fazla araştırma gerekli.
Nasıl kullanılmalı: Günde üç defa 300-600 mg melisa bitkisi kapsülü alın. Akut anksiyete nöbetlerinde daha yüksek dozlarda alabilirsiniz.
Bilişsel Fonksiyonları İyileştirebilir
2014 yılındaki aynı çalışmada melisa bitkisinin bilişsel fonksiyonları iyileştirici özelliklerine göz atılmış.
Katılımcıların hafıza, matematik ve konsantrasyon içeren bilişsel görevler yapmaları istenmiş. Bu görevleri yapanların sonuçlarına bakıldığında, melisa bitkisi tüketenlerin tüketmeyenlere göre daha iyi sonuçlar verdikleri görülmüş.
Katılımcılar farkındalık ve performans düzeylerinde artış görseler de, zamanla yorgunluğun oluşması yine de mümkün. Melisa bitkisini onun emilim hızını arttıracak gıdalar ile tüketirseniz verimliliği artabilir. Bu konuda daha fazla araştırma gerekli.
Nasıl kullanılmalı: Günde üç defa 300-5600 mg melisa bitkisi tüketin.
Uykusuzluk ve Diğer Uyku Bozukluklarına İyi Gelebilir
Melisa bitkisini kediotu ile birlikte almak uykusuzluk, huzursuzluk gibi uyku bozukluklarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
2006 yılında yapılan bir araştırmada kombine doz alan çocukların belirtilerinde %70-80 iyileşme görülmüş. Hem araştırmacılar hem de ebeveynler melisa bitkisini çok iyi bir tedavi olarak görmüşler. Yine de bu bulguları doğrulamak için daha fazla araştırma gerekli.
Nasıl kullanılmalı: Kediotu ve melisa bitkisi ile hazırlanmış bir çayı yatmadan önce için.
Uçuk Tedavisine Yardımcı Olabilir
İlk uçuk işaretinde melisa bitkisini bölgeye sürebilirsiniz.
1999 yılında yapılan bir çalışmanın katılımcılarına uçuktan etkilenen bölgeye günde 4-5 defa melisa bitkisi veya plasebo kremi sürmeleri önerilmiş. Araştırmacılar melisa bitkisi kullanan katılımcıların daha az belirti gösterdikleri ve daha hızlı iyileşme sağladıkları görülmüş.
Melisa bitkisi kullanan katılımcıların uçuk çıkma aralıklarında da artış olduğu araştırmacılar tarafından belirtiliyor. Bu bulguların doğrulanmaları için elbette daha fazla araştırma gerekiyor.
Nasıl kullanılmalı: Melisa bitkisi kremini etkilenen bölgeye günde bir kaç defa sürün. Uçuğa sürmeden önce kolunuza biraz sürerek önce test yapın. Eğer 24 saat içerisinde bir rahatsızlık veya inflamasyon olmazsa kullanımı güvenlidir.
Hazımsızlığı Hafifletebilir
Eğer sık sık karın ağrısı ve rahatsızlığı hissediyorsanız, melisa bitkisinin sindirim üzerinde pozitif etkileri olabilir.
2010 yılında yapılan küçük bir çalışmada melisa bitkisi içeren soğuk bir tatlının fonksiyonel dispepsi üzerindeki etkileri gözlenmiş. Katılımcılar yemekten sonra melisa bitkisi içeren ve içermeyen bu tatlıları tüketmişler. Her iki tatlı da belirtileri ve yoğunluklarını azaltsa da, melisa bitkisi içeren tatlının bu etkisi daha yoğun olmuş ama daha fazla araştırma gerekiyor.
Nasıl kullanılmalı: Bir kase dondurmaya veya smoothieye 1 çay kaşığı melisa tozu katabilirsiniz.
Bulantı Tedavisine Yardımcı Olabilir
Sindirim sisteminiz üzerindeki potansiyel etkisini göz önüne alınca, melisa bitkisi bulantı hislerini de hafifletebilir.
2005 yılında melisa bitkisi üzerinde yapılmış bir kaç çalışmanın yapılan bir değerlendirmesinde, bitkinin bunun gibi mide bağırsak problemlerini tedavi etmekte etkili olduğu görülmüş. Bu her ne kadar umut verici bir gelişim olsa da çalışmanın sınırlarının olduğunu da belirtmek gerek.
Melisa bitkisini içeren pek çok çalışmada genelde diğer bitkiler de sürece dahil edilmişler. Bu nedenle tek başına kullanıldığında ne kadar etkili olacağına dair daha fazla araştırma gerekli.
Nasıl kullanılmalı: İlk bulantı işaretinde melisa bitkisi çayı için.
Adet Sancılarını Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Melisa bitkisinin adet sancıları ve PMS konusunda yardımcı olabileceğine dair araştırmalar mevcutlar.
2015 yılında yapılan bir çalışmada melisa bitkisinin 100 liseli kızın adet sancıları üzerindeki etkileri incelenmiş. Kızlar üç adet döngüsü boyunca ya melisa bitkisi özütü ya da plasebo almışlar. Öncesi ve deneyden bir, iki ve üç ay sonrasındaki belirtiler analiz edilmişler. Melisa bitkisi alan grupta belirtilerde ciddi bir azalma görülmüş. Bu bulguların onaylanmaları için daha fazla araştırma gerekiyor.
Nasıl kullanılmalı: Optimum sonuçlar için günde 1200 mg melisa bitkisi alın. Böylece bitki PMS belirtileri ortaya çıkmadan önce sisteminize girmiş olacaktır. Belirtileri zamanla azaltmak için kullanımına devam edin.
Baş Ağrılarını Hafifletmeye Yardımcı Olabilir
Melisa bitkisi baş ağrılarını özellikle stresten kaynaklanıyorsa geçirmeye yardımcı olabilir. Rahatlatıcı özellikleri gevşemenize, gerilimi atmanıza ve kasları rahatlatmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca bitkiyi tüketmenin sıkı damarları rahatlattığı ve bu durumun baş ağrısını geçirmeye yardımcı olduğu belirtiliyor.
Nasıl kullanılmalı: Eğer tekrar eden baş ağrılarınız varsa, günde üç defa 300-600 mg melisa bitkisi almayı düşünebilirsiniz. Böylece baş ağrısı gelmeden bitki sisteminize girmiş olur. Eğer baş ağrısının geldiğini hissediyorsanız daha yüksek dozda da alabilirsiniz.
Diş Ağrısını Azaltmaya Yardımcı Olabilir
Melisa bitkisinin ağrıları hafifleten etkileri diş ağrılarına karşı da etkili olmasını sağlayabilir. Rahatlatıcı özelliklerine ek olarak bedendeki inflamasyonları da azaltması hedefleniyor ama bu konuda araştırma gerekiyor.
Nasıl kullanılmalı: Melisa yağını bir pamuğa dökün ve bölgeye sürün. Jojoba yağı gibi bir taşıyıcı yağla karıştırarak kullandığınızdan emin olun. Eğer saf öz yağını alırsanız, önce seyreltmeniz gerekir.
Muhtemel Yan Etkileri
Melisa bitkisi genelde kısa vadeli kullanımda güvenli görülüyor. Yan etkileri arasında baş ağrısı, bulantı, şişkinlik, gaz, kusma, hazımsızlık, mide ağrısı, ağrılı idrar, anksiyete ve gerginlik olabilir. Doz arttıkça yan etki ihtimali artar.
Melisa bitkisinin uzun vadeli veya aşırı kullanımı önerilmiyor. Yüksek dozlarda tiroid hormonlarının üretimini yavaşlatarak tiroid fonksiyonlarını etkileyebilir. Uzun süre kullandıktan sonra bir anda bırakmak anksiyetenin tekrar etmesine sebep olabilir.
Bu nedenle genel olarak melisa bitkisi takviyelerini dört ila altı haftadan daha uzun süre kullanmanız önerilmiyor.
Bazen merhem veya krem halini kullanırken kontakt dermatit oluşması mümkün. Güvende kalabilmek için birazını ön kolunuza sürün ve 24 saat bekleyin. Ciddi alerji tepkileri pek beklenmez.
Melisa bitkisi kanın pıhtılaşmasını yavaşlatabilir. Eğer ameliyat olacaksanız, ameliyattan en az iki hafta önce kullanmayı bırakmanız gerekir.
Takviyeleri ve yağları çocuklar, gebe kadınlar ve emziren anneler tarafından kullanılmamalı çünkü gerekli güvenlik araştırmaları mevcut değiller.
