İki yılı aşkın süredir hayatımızda olan koronavirüs, son aylarda Omicron varyantı ile gündemi meşgul etmeye başladı. 26 Kasım 2021 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından varlığı kabul edilen virüs, ilk olarak Güney Afrika’da görülmüş olmakla birlikte kısa zaman içerisinde tüm dünyada yayılım gösterdi.
Güney Afrika’daki ve tüm dünyadaki araştırmacılar, Omicron varyantını daha iyi anlamak adına çeşitli çalışmalar yürütüyor. Omicron ile ilgili elde edilen genel bilgilerin şu şekilde olduğunu söyleyebiliriz:
Bulaşılabilirlik: Omircon’un diğer varyantlara göre daha hızlı bulaştığı söylense de bu konuda henüz kesin bir bilgi bulunmuyor. Güney Afrika’da bu varyanttan en çok etkilenen bölgelerde testi pozitif çıkan insanların sayısında artık görülse de bunun Omicron’dan mı yoksa diğer faktörlerden mi kaynaklandığına yönelik yapılan araştırmalar henüz devam ediyor.
Hastalığın şiddeti: Omicron nedeniyle meydana gelen enfeksiyonun daha ciddi olup olmadığı da henüz hakkında kesin bilgi sahibi olunmayan konulardan bir diğeri. Şimdiye kadar elde edilen veriler, Güney Afrika’da COVID-19 nedeniyle hastanede yatış oranlarında artış olduğunu gösteriyor olsa da bu durumun omicron’dan kaynaklanıp kaynaklanmadığı belli değil. Omicron varyantına yakalanan kişiler genelde bu hastalığı daha hafif geçirdiklerini söyleseler de bunun doğru olup olmadığının tespit edilmesi için biraz daha zaman geçmesi gerekiyor. Bu nedenle tüm COVID-19 varyantlarını aynı ölçüde ciddiye almak ve önlemleri bırakmamak çok önemli.
Koronavirüs Varyantı Ne Demek?
Tüm dünya koronavirüs varyantları hakkında konuşsa da öncelikle varyantın ne demek olduğunu anlamak gerekiyor.
Tüm virüsler sürekli olarak mutasyon geçirir. Bu mutasyonlar sonucu virüsün yeni versiyonları, yani yeni varyantları ortaya çıkar. Bu yeni varyantların kimisi virüsü daha zararlı hale getirebilirken kimisi ise virüsün daha hızlı yayılmasına yol açabilir.
Omicron varyantında daha önce görülmemiş pek çok mutasyon bulunuyor. Bu mutasyonların büyük bir kısmı ise piyasada bulunan çoğu aşının hedef aldığı virüslerden olan spike proteinine sahip virüslerdir.
Omicron varyantı ile ilgili en çok endişe duyulan konulardan bir tanesi, aşıların bu yeni varyanta karşı etkili olup olmayacağıydı. Bununla birlikte İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı’nın yaptığı araştırmalara göre booster aşılar, yani aşıda uygulanan ek dozlar, COVID-19 nedeniyle hastaneye yatış oranlarını engelleme konusunda oldukça etkili.
Omicron Varyantı Belirtileri
Uzmanlar, omicron varyantının belirtileri ve şiddetiyle ilgili kesin bir karara varmak için biraz daha zaman geçmesi gerekebileceğini söylüyor. Bununla birlikte omicron’un ilk ortaya çıktığı yer olan Güney Afrika’da bu varyant ile enfekte olan kişilerin bildirdiği belirtiler arasında genelde boğazda kaşıntı ya da ağrı, burun tıkanıklığı, kuru öksürük, kas ağrısı ve özellikle bel ağrısı gibi belirtiler yer alıyordu.
Bu belirtilerin tümü Delta varyantında ve hatta koronavirüs ilk ortaya çıktığında meydana gelen enfeksiyonlarda da görülüyordu. Bu nedenle omicron’un neden olduğu belirtiler ile Delta’nın belirtileri arasında benzerlikler olacaktır. Çünkü tüm varyantlar aslında hastalığa neden oluyor ve uzmanlara göre varyantların belirtilerinde değişiklik olsa bile temelde çok fazla farklılık olmayacaktır.
Omicron’un önceki varyantlardan en önemli farkının tat ve koku duyularında değişikliğe neden olma ihtimalinin daha düşük olması olabilir. 2020 yılında yapılan bir araştırmaya göre ilk ortaya çıkan koronavirüs vakalarında hastaların yüzde 48’inde koku ve yüzde 41’inde tat duyularında farklılık olduğunu söylüyordu. Omicron varyantı açısından yapılan bir analizde ise Norveç’te bulunan ve aşılı olan insanların yalnızca yüzde 23’ünde tat kaybı ve yüzde 12’sinde ise koku kaybı olduğu bildirildi. Ancak bu oranlar üzerinde aşı gibi diğer faktörlerin etkili olup olmadığı kesin olarak bilinmiyor.
Uzmanlar, Omicron varyantı belirtilerinin daha hafif olduğu kesinleşirse aslında bunun çok da olumlu bir şey olmayabileceğini belirtiyor. Çünkü belirtilerin hafif olması demek, insanların test yaptırmayı erteleyebileceği anlamına geliyor. Koronavirüs, hayatta kalabilmek için enfekte edebileceği insan arar. Bu virüs nedeniyle yeterince hasta olmayan kişiler, dışarıda geçirdikleri zamanı kısıtlamayacakları için virüsün daha hızlı yayılmasına neden olabilirler.
Tabi virüsün hızlı yayılma ihtimali akla bir yandan sürü bağışıklığını getiriyor. Ancak koronavirüs nedeniyle enfekte olduktan sonra sahip olunan bağışıklık genelde kısa zamanda ortadan kalktığı için uzmanlara göre sürü bağışıklığının kazanılması pek de mümkün değil gibi görünüyor.
Burun Akıntısı Soğuk Algınlığı mı Yoksa Covid mi?
Omicron vakalarında artış devan ederken pek çok insan mevsimsel gribe mi yoksa Covid-19’a mı yakalandığını merak ediyor. Klasik Covid belirtilerine dikkat etmeniz, bu konuda işinizi kolaylaştırabilir. Bu belirtiler genelde şu şekildedir:
- Yeni ve sürekli öksürük
- Yüksek ateş
- Koku ve tat duyularında kayıp ya da değişiklik
Covid-19 geçiren bazı insanların verdiği yanıtlara göre ise enfeksiyon durumunda yaşanan belirtiler şu şekilde:
- Burun akıntısı
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Hapşırık
- Boğaz ağrısı
Covid olabileceğinizi düşünüyorsanız, test yaptırmanız çok önemlidir. Soğuk algınlığı ve Covid’de ortak görülebilen belirtiler olduğu için kendinizi kötü hissettiğinizde dışarı çıkmamanız ve test yaptırmanız önemlidir.
Ateş Covid Belirtisi mi?
Covid’de en sık karşılaşılan belirtilerden bir tanesi ateş olsa da bunun tek nedeni koronavirüs değildir. Yüksek ateş, vücut sıcaklığının 37, 8 C ve üzerinde olmasını ifade eder. Bu durum, vücudun enfeksiyonlarla savaşırken gösterdiği tepki sonucu ortaya çıkar.
Ateşinizin olup olmadığını anlamanızın en kolay yolu termometre kullanmak olacaktır. Ancak termometreniz yoksa göğüs ya da sırt bölgenize dokunarak sıcak hissedip hissetmediğinizi anlamaya çalışabilirsiniz.
Soğuk algınlığında genelde ateş görülmez. Bu nedenle ateşiniz varsa hastaneye test yapmaya gitmeli ya da kendinizi kötü hissediyorsanız 112’yi aramalısınız.
Omicron Varyantı Nasıl Tespit Edilir?
Omicron varyantını tespit etmek için PCR testi ile burun içinden sürüntü alınır ve analiz edilmek üzere laboratuvara gönderilir. Burada hastalığın nedeninin omicron mu delta mı yoksa başka bir virüs mü olduğu tespit edilir.
Uzmanlar, test ile alınan sürüntü örneğine bakarak virüsün genetik materyalinden, hangi virüs olduğunu anlayabiliyor. Bununla birlikte gerekli görüldüğü durumlarda PCR testinin yanı sıra hastadan bilgisayarlı tomografi de istenebiliyor.
Kaynaklar
