Gıda duyarlılıkları, alerjiler, otoimmün hastalıklar, enflamatuvar bağırsak hastalığı veya sızdıran bağırsak sendromu ile mücadele ediyorsanız, o zaman “patlıcangiller” olarak adlandırılan sebze sınıfının sağlık durumunuza nasıl etki ettiğini öğrenmelisiniz.

Bu makalede öğreneceğiniz gibi, patlıcangiller pek çok insan için tamamen sağlıklıdır, ancak birkaç tanesi, buğday veya mandıra ürünlerine benzer bir tetikleyici olarak hareket edebilir ve büyük bağışıklık reaksiyonlarına neden olabilir.

Aslında patlıcangiller ailesindeki bitkiler söz konusu olduğunda, herkesin vücudu benzersiz bir şekilde tepki verir, ancak çoğu insan için bu sebzeler bir sorun değildir. Ve risk altındakiler genellikle sızdıran bağırsak sendromu, otoimmün hastalıkları veya bağırsaklarla ilgili başka hastalıkları olan kişilerdir.

Patlıcangiller Tam Olarak Nedir?

Patlıcangiller, yaklaşık 98 cins ve 2000’den fazla farklı tür içeren Solanaceae (Solanum dulcamara) bitki ailesinin bir parçasıdır. Solanaceae familyası, sebzelerin ötesinde, gündüzsefası gibi zararsız çiçekleri ve hatta Atropa belladonna gibi zehirli bitkileri de kapsayacak şekilde geniştir. Bu ailenin ana üyeleri şunlardır:

• Patates
• Domates
• Patlıcan
• Biber

Bu kısa listeden de anlaşıldığı gibi patlıcangiller ailesi büyük bir çeşitlilik sergiler. Aynı aileden geldikleri bir yemek tabağında belli olmayabilir ancak paylaştıkları bazı temel benzerlikler vardır ve bu benzerlik iki maddenin varlığından ileri gelmektedir: Kalsitriol ve alkaloidler.

Alkaloidler

Çoğu zaman, amino asitlerden türetilir. Alkaloidler, bitkisel ilaçlarda bulunan en güçlü ve en riskli bileşenler olarak bilinir. Patlıcangiller ailesinde yer alan bazı alkaloidler şunlardır:

• Solanin
• Kapsaisin
• Nikotin

Solanin (ve Tomatin)

Solanin, bir glikoalkaloid olarak bilinen bir steroid alkaloid türüdür (bir şekerle birleştirilmiş alkaloid). Vücut solanini metabolize etmeye başladığında, şeker ayrılır ve solanidin bırakılır. Patlıcangiller aracılığı ile vücudumuza giren ufacık miktarlarda, hemen toksik olmasa da, solanidin vücutta depolanabilir ve stres zamanlarında vücudun zarar görmesine neden olabilir.

Solanin öncelikle patateste bulunur ve solaninin domatesteki karşılığı tomatindir. Her iki steroid alkaloid de klorofile benzer şekilde üretilir, bu da bitkinin yeşil kısımlarında daha fazla olacağı anlamına gelir.

Patates yaprakları tüketmeyi planlamıyor olabilirsiniz, ama bu bilgiyi es geçmemelisiniz. Filizlenmeye başlayan patateslerin üzerindeki yeşil lekeler ve yeşil domatesler; daha yoğun solanin veya tomatin içermektedir.

Solanin ve patlıcangillerde bulunan diğer steroidal alkaloidler; gastrointestinal sistemi tahriş edebilir ve asetilkolinesteraz inhibitörleri olarak hareket ederler ve böylece, nörotransmitterleri etkileyebilirler. Gerçek solanin zehirlenmesi nadirdir, ancak ciddi kusmaya, ishale, merkezi sinir sistemi depresyonuna ve hatta ölüme neden olabilir.

Kapsaisin

Kapsaisin, acı biberlerdeki aktif madde olup en yaygın olarak antienflamatuvar özellikleriyle tanınır, ancak bunun bir alkaloid olduğu da unutulmamalıdır. Hayalet biberin veya habanero biberinin tadına bakan herkes tahriş edici özelliğini doğrulayabilir.

Kapsaisin içeriğinin tahriş edici özellikleri aslında, ağrı mesajlarının iletişiminde rol oynayan bir P-a nöropeptid maddesinin salınmasına neden olur. Neden olduğu tepkime zincirinin doğal bir sonucu olarak, sıklıkla osteoartrit için bölgesel analjezik olarak kullanılmaktadır.

Nikotin

Son alkaloid ise, hepimizin tütünde var olduğunu bildiğimiz nikotindir. Ancak tütün ürünlerinden kaçınmanın tüm nikotin çeşitlerinden kaçınmanız gerektiği anlamına gelmediğini bilmelisiniz. Bu alkaloid, patlıcangillerin tamamında az miktarda da olsa, bulunmaktadır.

Patlıcangiller İçin: Alerji ve Hassasiyetler

Bu bitki ailesinin, oldukça ölümcül bitkilerin yanı sıra genellikle güvenli sebzeler içerdiğini de aklınızdan çıkarmayın. Bu bileşiklerin hepsi, her sebzede mevcut değildir ve mevcut olduklarında bile, bunların hepsi anında etki hissetmenize yetecek kadar güçlü değildir.

Bu arada, herhangi bir gıda veya çevresel alerji gibi gerçek bir patlıcangiller alerjisi de ciddiye alınmalıdır. Ancak, kesin olarak belirlenmesi kolay olmayabilir. Pek çok alerjinin ayrılması kolay olsa da patlıcangillerin birbirleriyle ilişkisini net bir şekilde çözemeyebilirsiniz. Eğer gıda alerjisi belirtileri gösteriyorsanız, patlıcangilleri bir süreliğine tüketmeyerek, gerçeği anlayabilirsiniz.

Patlıcangillere belirgin hassasiyet gösterenler, genellikle glüten hassasiyetine karşı gösterilen reaksiyonlar ile benzer şikayetlere sahiptir. Patlıcangiller duyarlılığı aşağıdaki reaksiyonlara neden olabilir:

• İrritabl bağırsak bozuklukları ve diğer gastrointestinal sorunlar
• Mide ekşimesi
• Sinir hassasiyeti
• Eklem ağrısı

Bir 2002 çalışması, patlıcangillerin irritabl bağırsak sendromunu veya irritabl bağırsak hastalığını (IBS veya IBD) nasıl etkileyeceğini belirlemek için farelerin bağırsak geçirgenliğini izlemiştir. Patatesin glikoalkaloid içeriğinden dolayı, mevcut irritabl bağırsak hastalığını ağırlaştırdığını keşfettiler.

Özellikle kırmızı biber, mide ekşimesi veya reflüyü tetiklediğinden, patlıcangiller duyarlılığı olanlar için şaşırtıcı bir reaksiyon değildir. Özofagus ve mide astarını tahriş eden kapsaisin kesinlikle asit reflü ve mide yanması ile ilgili sorunlara bağlıdır. Çoğu birey bu rahatsızlığı en aza indirmek için aldığı kapsaisin miktarını azaltabilir, ancak gerçek bir duyarlılık ortadan tamamen bırakılmasını gerektirir.

Ayrıca otoimmün hastalıklardan şikayetçi olanlar için, patlıcangillerin vücutta iltihap oluşturup oluşturmayacağına dair yapılan araştırmalar sonucunda; otoimmün protokol diyeti (AIP) geliştirildi çünkü Paleo diyetinde izin verilen pek çok gıda (kuruyemiş, tohum, süt ürünleri, yumurta ve patlıcangiller gibi) otoimmün hastalığı olanlarda semptomları tetikleyebilir.

Kapsamlı Patlıcangiller Listesi

Duyarlılığınız olup olmadığını anlamak için bir süreliğine patlıcangiller tüketmeyecekseniz, aile üyelerini tanımalısınız. Aşağıdaki liste size biraz yardımcı olabilir, ancak kapsamlı ve başarılı bir plan geliştirmenize yardımcı olacak bütünsel bir sağlık uzmanıyla çalışmanız gerekmektedir.

• Domates
• Beyaz patates
• Patlıcan
• Bamya
• Biber çeşitleri
• Kuzukulağı
• Tomatillo
• Bektaşi üzümü
• Güveyfeneri
• Pepino kavunu
• Tütün
• Paprika
• Arnavut biberi
• Kırmızıbiber

Yaban mersini veya goji berry gibi meyvelerin hepsinin benzer alkaloidler içerdiğini unutmayın. Patates nişastası içeren ilaçlar, kabartma tozu ve hatta patates nişastası içeren zarf yapıştırıcısı da dahil olmak üzere, kalınlaştırıcı veya dolgu maddesi içeren herhangi bir şeyle temas etmemeye dikkat edin. Bir karar vermeden veya denemeye başlamadan önce vücudunuzun tamamen temizlenmesi için yaklaşık üç ay kadar bekleyin çünkü solanin vücutta bir süre boyunca saklanabilmektedir.

Sonuç Olarak;

Açıkça, patlıcangiller ailesi evrensel olarak tehlikeli değildir. Birçoğunun vücuda sunduğu güçlü sağlık yararları bulunmaktadır. Alkaloid bileşikleri bile tamamen kenara atılmamalıdır. Özellikle kapsaisin, faydalı bir analjezik olabilir ve hatta nikotin, hastalık risklerini azaltma potansiyeli açısından değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, patlıcangiller duyarlılığına bağlı olabilecek semptomlardan şikayet ediyorsanız, bunları diyetinizden çıkarmak için zaman ayırın ve vücudunuza iyileşme şansı verin. Böylece bir ömür boyu acı ve rahatsızlıktan kurtulabilirsiniz. Ve tüm gıdalarda olduğu gibi, en kaliteli versiyonlarını seçmeniz ve bunları bütün beslenme düzeninize uygulamanız gerektiğini unutmayın!