Sağlıklı yaşam, fit bir vücuda sahip olma, daha genç, daha güzel görünme gibi hedefler, kaygılar modern çağ insanlarının kafasında hep dönüp duruyor. Herkes daha sağlıklı ve fit olmak istiyor, ancak sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam, sağlıksız ortamlarda çalışma, stresli durumlar modern şehir hayatı içindeki insanların hem daha kilolu hem de daha sağlıksız bir yaşam sürmesine sebep oluyor. Ancak kadın, erkek, genç, yaşlı herkeste de sağlıklı yaşam isteği devam ediyor. İşte bu bakımdan herkes yeni yöntemler deneyerek amacına ulaşmaya çalışıyor. Her gün yeni bir egzersiz türü, farklı antrenman modelleri, uygulamaları ortaya çıkıyor. Ancak tüm bu bilgi yoğunluğu ve karmaşasına rağmen belki yüzyıldır tüm dünyada popülaritesini korumayı başaran, ruhsal, fiziksel ve zihinsel sağlığımıza olumlu etkileri kanıtlanmış birkaç egzersiz uygulaması var. Bunlardan birisi olan pilates, ülkemizde de son 10 yıldır yaygın olarak uygulanmaya çalışılan, uzmanların yönlendirdiği egzersiz ve belki de yaşam biçimlerindendir. Bu bakımdan pilates nedir, faydaları nelerdir, kimler pilates yapabilir gibi kafanızdaki pek çok soruya yanıt vermeye çalışalım.

Pilates nedir?

Pilates, daha fit bir vücuda sahip olabilmek için uygulanan bir egzersizler topluluğu gibi algılansa da aslında bütünsel sağlığımıza, tüm vücut sistemlerimize faydası olan bir sağlıklı yaşam kompleksidir. 1880 yılında Düsseldorf’ta doğan Joseph Pilates, işte bu çağımızın egzersiz programına adını vermiştir. Zira Joseph Pilates; çok zayıf, çelimsiz, romatizma ve astım gibi hastalıkları olan bir çocuktur ve vücudunu geliştirmek, metabolizmasını güçlendirmek, hastalıklardan kurtulmak için spora, sağlıklı yaşama ihtiyacı vardır. Bu bağlamda çocukluk ve gençlik dönemlerinde jimnastik ve kayakla ilgilenir, sporda yeni teknikler geliştirerek yaşamını sürdürür.

Pilates, Birinci Dünya Savaşı esnasında bir askeri kampa alınır ve orada hasta bakıcılık yapmak durumundadır. Bu esnada askerlere de kendi sağlıklı yaşam, spor tekniklerini öğretir. Bu dönemde sıradan halkta ve askerlerde çok büyük bir grip salgını yaşanır, pek çok kişi bu salgından ölür. Ancak Pilates’in kampındaki askerler bu grip salgınından hiç etkilenmezler. Bu sayede kendi tekniğinin işe yaradığından emin olur ve savaş sonrasında Almanya’ya gider, tekniğini geliştirir, Alman polislere de bu tekniği öğretir. Bu sayede başta Almanya olmak üzere tüm dünyada Pilates’in tekniği yaygınlaşıyor. Ünlü dansçılar, oyuncular, politikacılar halkın tüm kesimi pilatesin olumlu etkilerinden haberdar oluyor ve bunu uyguluyor.

Pilateste asıl amaç; güçlü bir vücut, sağlıklı bir metabolizma oluşturmaktır. Bu bağlamda 30-40 tane temel hareket vardır ve bunlar düzenli olarak yapılarak kondisyon ve dayanıklılık artırılır.

Pilates; zihin ve beden bütünlüğü, denge ve nefes hareket sistemlerinin bir tür sentezidir. Kişinin kemik ve eklemlerini bir hayat boyu korumak için kasları güçlendirir, kaslara elastikiyet kazandırır, özellikle de içteki karın kaslarını güçlendirir.

Joseph Pilates’e göre pilates yapanlar: “Sadece 3 ders sonunda farkı hissederler, 10 ders sonunda farkı görürler, 20 derste tamamen farklı bir vücuda sahip olurlar, 30 dersin sonunda ise tamamen yenilenmiş bir vücuda, sağlıklı, sıkı sırt ve karın kaslarına sahip olurlar.”

Kimler pilates yapabilir?

Pilates, için her hangi yaş gurubu ya da her hangi bir özellik gerekmemektedir. Her yaştan, kadın, erkek herkes pilates yapabilir. Engelliler, çocuklar, hamileler ve başka özel bir durumu olan kişiler de güvenle kendilerine uygun olan pilates egzersizlerini uygulayabilirler.

Pilates’te amaç nedir?

Pilates’te asıl amaç, iskelet sistemimizi sağlamlaştırmaktır. Bu doğrultuda neredeyse tüm pilates hareketleri karın ve sırt bölgesini güçlendirici, destekleyici, vücudun özellikle üst kısmını kuvvetlendirici özellik gösterir. Vücudunun merkezi, vücudu ayakta tutan yer, bel kemiğine en yakın yerdeki kaslar olduğu için bunların kuvvetli olması tüm vücudun kalitesini artıracaktır. Pilates yapan kişilerin tüm kasları, tüm vücudu eşit derecede çalışır ve bu sebeple de kişi kilo vermese bile daha ince görünür, daha orantılı bir vücuda sahip olur. Pilates, kasların, vücudun dayanıklılığını artırdığı için kişinin sakatlanma riski, hatta pek çok rahatsızlığa yakalanma riski de azalır.

Pilatesin temel prensipleri

  1. Konsantrasyon: Pilates esnasında kişi hareketlere yoğunlaşır, bedeninin nasıl bir uyum içinde çalıştığına, hangi kaslarını aktif olarak kullanıp hangilerini o anda kullanmadığına odaklanır.
  2. Kontrol: Pilates esnasında kişinin kendisini kontrol edebilmesi için bedenini çok iyi dinlemesi ve hareketleri prensiplere uygun bir şekilde gerçekleştirerek olası sakatlıkları önlemesi gerekiyor.
  3. Merkezleme: Pilateste; göbek, bel ve kalça çevresi merkezdir. İç organları ve omurgayı yerinde tutan sistem bu merkezdedir ve merkezleme sayesinde vücudun esnemesi, uzaması sağlanır.
  4. Akıcı hareket: Pilates egzersizleri yapılırken asla acele edilmemeli ve asla duraksama olmamalıdır. Tüm egzersizler birbirini tamamlayan, birbirini takip eden düzende uygulanmalıdır.
  5. Kesinlik: Pilates hareketleri yarım ya da belli belirsiz değil, tam olarak yapılmalıdır, tüm hareketler birbiri ile koordine içinde uygulanmalıdır.
  6. Nefes: Doğru nefes alıp vermek, pilatesin altın kurallarındandır. Asla hızlı hızlı panik şekilde nefes alıp verilmemelidir. Sırtın arkasına doğru derin ve sakin tam bir nefes alınır ve aynı şekilde bu nefesin tamamı dışarı verilir. Büyük ve tam bir nefes alıp vermek, kişinin tüm vücudunun, kanının da temizlenmesine yardım ettiği için, sağlıklı bir metabolizma, sağlıklı organlar ve sağlıklı bir yaşam bu sayede mümkün olur.

Pilatesin faydaları

  • Kas ve iskelet sistemini güçlendirir.
  • Kasları rahatlattığı için stresi uzaklaştırır.
  • Pilates esnasında kişi tam olarak yaptığı harekete ve kaslarına konsantre olduğu için günlük yaşamın stresinden, sorunlarında uzaklaşır. Pilates süresince sadece kendisine odaklanır, ruhunu dinginleştirir.
  • Vücudun, tüm kasların dayanıklılığını artırır.
  • Özellikle saatlerce bilgisayar başında çalışmak durumunda olan kişilerin bazı kasları hiç kullanılmadığından güçsüzleşir, rahatsızlıklar ortaya çıkar haftada 3 gün düzenli olarak pilates yapmak işte bu kasların da aktifleşmesini sağlar, olası kas rahatsızlıkları da önlenmiş olur.
  • İlerleyen yaştan kaynaklanan güç kaybı önlenir, ruhsal ve fiziksel genç kalmak mümkün olur.
  • Metabolizmayı hızlandırarak, kilo verme sürecini destekler.
  • Dolaşım sisteminin fonksiyonlarını destekler.
  • Fiziksel dengeyi sağlar.
  • Tüm vücudun eşit derecede gelişmesini sağlar.
  • Kas ve iskelet sisteminde meydana gelecek sorunları, sakatlıkları, duruş bozukluklarını önler.
  • Özellikle sırt ve boyun ağrılarının oluşumunu engeller.
  • Pilates core bölgesini geliştirir.
  • Kasları daha kolay kontrol edebilmeyi sağlar.
  • Pilates, düzenli olarak uygulandığında boyun daha hızlı uzamasına yardımcı olabilir. Şöyle ki; haftada 2-3 kez pilates yapan kişiler vücutlarındaki tüm kasların esnemesine yardım ediyor ve bazı kaslar üzerindeki yığılmaları önlüyor olacağı için bir aylık bir zaman dilimi içinde 2 santimetre civarında uzama sağlayabilirler. Bu bakımdan özellikle gelişme çağındaki ergenlerde ya da 15 yaşın üzerindeki herkeste pilates çok faydalı olabilir. Zira kişinin omurgası ne kadar açılabilir, esneyebilirse, kişi o kadar uzayabilir.
  • Zihinsel konsantrasyonu artırır.
  • Kişinin atletik performansını artırır.
  • Yaşam konforunu artırır.
  • Zihinsel, fiziksel, ruhsal iyileşme sağladığı için özgüveni geliştirir, kişinin mutluluk seviyesini artırır.