Prolaktin hormonu beyindeki başka hormonları da salgılayan hipofiz bezi tarafından salgılanır. Prolaktinin temel fonksiyonu, meme gelişimi ve süt üretimini başlatmaktır. Prolaktin düzeyleri hamile ve emziren kadınlarda doğal olarak yüksektir.
Eğer düzensiz adet kanamalarınız, kısırlık veya emzirmemenize rağmen memelerden süt sızıntısı varsa, doktorunuz prolaktin düzeylerinizi görmek için kan testi talep edebilir.
Yüksek Prolaktin Düzeylerinin Belirtileri
Yüksek prolaktinin herhangi bir belirtisi olmayabilir ancak aşağıdaki belirtileri görmek de mümkündür:
- kısırlık
- memelerden beyaz süt sızıntısı
- adet düzensizliği ve yoksunluğu
- libido kaybı
- ağrılı ve rahatsızlık verici cinsel ilişki
- vajinal kuruluk
- sivilceler
- bedende ve yüzde aşırı tüylenme
- sıcak basması
Sebepleri
Prolaktin yükseliği aşağıdakiler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir:
- Hipofiz tümörü veya hastalığı
- Hipotalamus hastalığı
- Hipotiroidi
- Böbrek hastalıkları
- Cushing hastalığı
- Polikistik over sendromu
- Karaciğer hastalıkları
- Anoreksiya nervoza
Trisiklik antidepresanlar, bazı antisaykotikler ve diğer ilaçlar da prolaktin düzeylerinde artışa sebep olabilirler.
Prolaktin Düzeyleri Doğurganlığı Nasıl Etkiler?
Kadınlar için prolaktinin yüksek düzyede olması, yumurtalıkların östrojen hormonu üretmesine engel olabilir.
Östrojenin düşük olması düzensiz adet kanamalarına sebep olabilir veya döngü tamamen durabilir, cinsel istek azalır, vajinal kuruluk ortaya çıkabilir. Ayrıca hamile kalmak da zorlaşabilir.
Erkeklerde ise prolaktin yüksekliği iktidarsızlığa ve düşük cinsel isteğe sebep olabilir.
Erkeklerdeki bu etki, prolaktinin testislerdeki hormon üretimlerini durdurabilmesinden kaynaklanıyor. Kısırlığa da sebep olabilir ancak nadirdir.
Prolaktin Yüksekliği Ne Kadar Yaygın?
Rahatsızlık en çok kadınlarda görülür ancak farklı toplumlarda görülme oranları da farklıdır. Tahminlere göre yetişkinlerin %0.4’ünde görülüyor. Bu miktar üreme sistemi hastalıklarına sahip kadınlarda %9-17 aralığında.
Teşhis
Prolaktin rutin bir kan testi ile kolayca ölçülebilir. Kan değerlerini etkileyebilen pek çok faktör olduğu için, kadınlar testten önce memelerini uyarmaktan ve cinsel ilişkiden kaçınmalılar. Prolaktinin cinsel tatminin düzenlenmesi konusunda da rol oynadığına inanılıyor.
Eğer kan testi yüksek gelirse, doktor testi tekrar etmek isteyebilir ancak bu defa en az 8 saat açlıktan sonra kan alınır. MR taramasında ise hipofiz bezi ve çevre dokularda hasar olup olmadığı gözlemlenir.
Diğer hipofiz hormonlarının üretimi de kan testleri ile değerlendirilebilir ve böylece benzer belirtilere sebep olabilecek diğer rahatsızlıklar elenebilirler.
Tedavi
Prolaktin yükseliğinin tedavisi, düzeyleri tekrar normal miktara getirmektir. Bu genelde dopamin agonistleri gibi ilaçlar ile yapılır ancak daha ciddi vakalarda tümörün cerrahi yoldan alınması da gerekli olabilir.
Prolaktin düzeyleri tekrar normal aralığa geldiklerinde, doktor kan testleri ile düzenli kontrol olmanızı önerebilir. Arada bir MR ile tümörün boyutu ve gelişimi de kontrol edilebilir.
Sonuç Olarak
Prolaktin düzeylerindeki yükselme altta yatan başka bir rahatsızlığın işareti olabilir. Yüksekliği hamile ve emziren kadınlarda normaldir.
Prolaktin düzeyini ölçmek için uygulanan testler basittirler ve doktorların düzeyleri düzeltmek için doğru ilaç dozunu belirlemesine yardımcı olabilir.
