Sağlıklı bağırsak için probiyotik
Son yıllarda bağırsak sağlığı üzerine yapılan çalışmalar ile probiyotik adını hepimiz sıkça duymaya başladık. Sindirim sisteminizden kilo kontrolüne, insülin direncinden karbonhidratın vücuttaki emilimine kadar benden için çokça faydası bulunmaktadır.
İşte uzun zamandır bilimin yakından takip ederek, ikinci beyin olduğunu ilan ettiği probiyotikler…
Probiyotik Nedir?
Yetişkin bir insanın vücudunda yaklaşık 2 kilogram kadar bakteri bulunmaktadır. Bu da beynimizin ağırlığından daha fazla bakteri vücudumuzda var demek. Bu mikrobiyomun önemli kısmını ise probiyotikler oluşturur.
Probiyotikler genel anlamda nedir derseniz, beden yardımcı olan yararlı bakterilerdir. Bağırsakta, ciltte, ağızda, akciğerde, idrara yolunda ve vajende bulunurlar. Yani sadece bedenin iç dünyasında değil aslında dış dünya ile de iletişim halindedirler. Bu da yapılan çalışmalara göre demek oluyor ki aslında probiyotikler bedende oldukça etkilidir ve beyni yönlendirmede aktiftir.
Evet bedene yarar sağladığı, kötü bakterilerle savaştığı aşikâr. Fakat Bir bakterinin probiyotik olarak kabul edilebilmesi için kesinlikle bağırsakta yaşayabilmesi gerekmektedir. Ağız yolu ile herhangi bir takviye ya da besinle gelen probiyotik bağırsağa geçene kadar canlı kalabilmelidir.
Çalışma Mekanizması Nasıldır?
Zararlı bakterilerin bedende artması sonucu maalesef hastalıklar ortaya çıkar. Bu dost bakteriler ise zararlı olan bakteriler ile savaşarak bedendeki dengeyi tekrar kurarlar. Bu sayede bağışıklık sistemi de güçlenmiş olur.
Eksikliğini anlamanın en kolay yolu; bağırsak sisteminizde ortay çıkan gaz, şişkinlik, kabızlık, diyare gibi sorunlardır. Fakat unutmayın ki probiyotikler bedene alındığında vücutta hemen etki göstermezler. En az 2 hafta kadar düzenli kullanımlı bir süre gerekmektir. Bu da bağırsakta koloni oluşturması gerektiği içindir.
Sağlık İçin Olmazsa Olmaz!
- Bağırsak sistemini düzenler
- Bağışıklığı güçlendirmeye ve kilo kontrolüne yardımcı olur
- Bağırsak duvarını güçlendirir
- Kanser riskini azaltır
- Kalp hastalıklarına karşı koruyucu görev üstlenir
- Karaciğeri korur
- Besinlerin içerisindeki alerjenlerle savaşarak zararlı maddeleri temizler
Probiyotikler hakkındaki çalışmaların çoğu Crohn hastalığı dahil olmak üzere bütün bağırsak hastalıkları için umut vericidir. Birkaç farklı sınıfta probiyotik olmasına rağmen bilinen en yaygın kullanımı olanlar;
- Bifidobacterium
- Lactobacillus
- Bir çeşit maya olan Saccharomyces boulardii
Gıdalar dışından takviye olarak toz formda, sıvı formda ve kapsül formunda da bulunmaktadır. Tabii önemli olan yine vurguluyorum bağırsağa geçene kadar canlı kalmasıdır! Canlı kalmasını arttıracak şey nedir derseniz, o da prebiyotiklerdir.
Prebiyotik Nedir?
Sindirim kanalındaki dost bakterileri yani probiyotikleri besleyen ve büyümelerine yardımcı olan kaynaklardır. Probiyotik ve prebiyotiğin birlikte bulunmasına ve bedene olumlu etki göstermesine ise simbiyotik etki denir. Yani aslında beden için en sağlıklısı, simbiyotik etki ile yararlı bakterilerin alınmasıdır.
Hangi Gıdalar ile Alınabilir?
Fermente olan birçok gıdanın içeriğinde probiyotik bulunmaktadır. Bunlar ev turşusu, kefir, boza, tarhana, ev sirkesi gibi gıdalardır. Bilinen en iyi dost bakteri içeriğine sahiptir. Bunların dışında geleneksel ayran, salamura zeytin, mozarella peyniri, çedar peyniri de probiyotik kaynaklarındadır.
Fakat fermente olup da probiyotik kabul edilmeyen gıdalarda vardır. Bunların başında ise bira, çikolata, hamur mayası, soya sosu ve şarap gelmektedir. Çünkü bu gıdalar birçok işlemden geçerken probiyotikler canlılığını koruyamamaktadır. Bunlar; pişirme, filtreleme ve pastörizasyon gibi işlemlerdir.
Prebiyotik içeren gıdalar ise;
Muz, soğan, sarımsak, kuşkonmaz, turp, enginar, pırasa, keten tohumu, yeşil yapraklı sebzeler ve hindiba köküdür. Bu gıdalar en iyi prebiyotik kaynaklarıdır.
Probiyotiklerle İlgili Önemli Notlar
Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (HIV, AIDS vb.) probiyotik tüketimi tehlikeli sonuçlara yol açabileceği için mutlaka dikkat edilmelidir.
Antibiyotikler ile probiyotikler aynı anda kullanılmamalı ve aralarında süre en az 2 saat olmalıdır.
Metal maddeler, probiyotiklerin etkinliğini azaltacağından dolayı bu ikisini birbiri ile asla temas ettirmemelisiniz.
Unutmayın, doğru ve etkili probiyotik tüketimi için mutlaka bir uzmana danışılmalısınız.
Sağlıkla kalın…
Yüksek Gıda Mühendisi
Merve Karataşlı