En kaliteli organik yiyecekleri yiyor, ideal şekilde egzersiz yapıyor ve bolca uyuyor olabilirsiniz. Ancak 2020 yılından beri yaşadığımız pandemi ile hayatımızda bir şeyin eksikliğini çekmeye başladık: dokunmak.
Sarılmanın ve fiziksel dokunmanın sağlık üzerinde pek çok faydası olduğu hakkında fazla bir şey duymamış olabilirsiniz. Üstelik bunların romantik anlamda yapılması gerekmiyor.
Bilim dünyasına göre dokunma terapisi ve sarılmanın sağladığı faydalar şu şekilde:
- Yavaşlayan kalp atışı
- Stres seviyelerinde azalma
- Algılanan korku, tehlike ve tehditte azalma
- Ağrılarda rahatlama
- İlişkileri ve bağları kuvvetlendirme
- Yaralanma veya ameliyat sonrası iyileşme sürecini hızlandırma
- İnflamasyonu azaltma
- Fiziksel performansı arttırma
- Bağışıklık sistemini destekleme
Bu yazıda dokunmanın iyileştirici gücünün ardındaki bilimsel gerçeği öğreneceksiniz. İnsan iletişiminin en eski formu olan dokunmada usta hale gelecek ve hangi durumda olursa olsun fiziksel dokunuşun sağladığı faydalarını ve gücünü fark edeceksiniz.
Dokunmak Neden Önemli?
İçerisinde yaşadığımız kültür gereği sevgimizi açıkça ifade edemeyebiliyoruz.
Sosyal medya ve kişisel olarak sahip olduğumuz birbirimiz arasına koyduğumuz mesafe ile izolasyonda olmamız kaçınılmaz.
Gün geçtikçe sosyal “kaslarımızı” kaybediyoruz.
İnternet üzerinden kullanılan iletişim uygulamaları, yüz yüze etkileşimlerin yerini tutamaz. Fiziksel olarak orada bulunma ve dokunma, en yüksek düzeyde iletişimin, desteğin ve bağlantının sunulmasını sağlar.
2020’nin başından beri insanlar rekor düzeyde fiziksel izolasyon hali içinde. 20. yüzyıldaki çalışmalar, dokunmadan yoksun büyüyen hayvanların yeteri kadar büyüyemediğini gösteriyor. Bizler de bugün bu durumla karşı karşıyayız.
Dokunmak, kansere karşı potansiyel bir panzehirdir.
Kanser nedir? Kanser kısaca içinde bulunduğu ağdan kopuk, hayatta kalmak için yalnızca kendi çıkarına hareket eden bir hücredir. Bu hücreyle haberleşebilir ve yeniden bağlantı kurabilirsek artık uyum içinde olan bütünün varlığını tehdit etmeyecektir.
Benzer şekilde dokunmak da bizi yeniden bütünleştirir ve birbirimize bağlar. Bu sayede sağlığımızın daha iyi olmasını sağlar.
Araştırmalar, tanıdık olmayan biri tarafından dokunulmanın dahi ağrıyı azalttığını göstermektedir. Bu çalışmada çok ilginç bir şekilde bağ ne kadar önemli olursa, ağrının o kadar azaldığını bulundu.
Bunun hastane ortamında yaratacağı etkiyi hayal edin. Hastalara ağrı kesicilere ve çeşitli ilaçlara zorlamak yerine dokunma terapisi ile daha az ilaçla daha güçlü etkiler elde edilebilir.
Dokunmanın hem dokunan hem de dokunulan kişi için sağladığı pek çok fiziksel, zihinsel ve duygusal faydalar bulunuyor. Dokunmak, hastaları olduğu kadar yüksek performans gösteren kişileri de etkiler. Örneğin, NBA oyuncuları üzerinde yapılan bir araştırma, dostça fiziksel etkileşim ile oyunun sonucu arasında güçlü bir ilişki bulunduğunu gösterdi.
Dokunmanın sağladığı fiziksel faydaların şunlarla ilgili olduğu düşünülüyor:
- Hormonal değişiklikler
- Derideki sinirler aracılığıyla basınç hissetme
- Başkalarının elektromanyetik alanına girme
Dokunmanın Faydaları
Dokunmanın sağladığı faydalar şu şekilde:
Stresi azaltır
Fiziksel temas, stresle başa çıkmamıza ve stresin üzerinden gelmemize yardımcı olur. Konfor ve güvenlik sağlama özelliği vardır. Dokunma, derideki basınç reseptörlerini harekete geçirir.
Dokunma, hormonal olarak ise stres hormonu olan kortizolü azaltır. Cansız bir nesneye sarılmak dahi kortizolü düşürür.
Birinin yalnızca kolumuza dokunup tutması bile stres yanıtının yaratacağı fiziksel etkileri azaltır.
Ağrıyı azaltır
Ağrı yönetimi, sağlık sistemi üzerinde kanser, diyabet ya da kalp hastalığından daha fazla masrafı olan bir durum. Araştırmalara göre her türlü ağrıya karşı birbirimize dokunmamız gerekiyor.
Temas gerçekleştiğinde beyin aktivitesi değişir ve vücut doğal olarak endorfin salgılar. Opioid sisteminin bu şekilde uyarılmasıyla ağrı algısı azalır.
2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre kendi kendine dokunmak, ısı nedeniyle hissedilen acının yüzde 64 kadar ciddi bir ölçüde azalmasını sağlıyor.
2018 yılında yapılan bira araştırma ise şifalı dokunuş ve onkoloji masajının, kanser hastalarında anında ağrı kesici etki yarattığını gösteriyor.
İletişimi kolaylaştırır
Profesyonel konuşmacıları inceleyin. Verdikleri mesajı vurgulamak için vücutlarını kullandıklarını fark edeceksiniz.
İnsanlar, dokunuşlar ile büyük miktarda veri iletirler ve alırlar. Dokunma, sosyal hayatın merkezindedir.
Bir araştırmaya göre dokunma, dokunanın duygusal ifadesini ve bunun dokunulan üzerindeki etkisini arttırıyor. Yine aynı makalede dokunma ile birlikte pek çok duyguyu sözlü olarak daha geniş bir şekilde iletebileceğimizi gösteriyor.
Güveni ve bağlantıyı arttırır
Güven, bağlantı ve dokunma arasındaki ilişki pek çok mekanizma tarafından açıklanabiliyor. Bu konuda üzerinde en çok çalışılan hormon, oksitosin olarak karşımıza çıkıyor.
Sevgi ve bağlanma nöropeptidi olarak bilinen oksitosin, limbik sistemde hareket ederek bağlılığı ve bağlanma duygusunu doğrudan etkiliyor.
Oksitosin üretimini doğal olarak arttırmak için el ele tutuşmak, sarılmak ve masaj yapmak gibi şeyler yapılabilir. Kişiler arasındaki ilişki ne kadar anlamdıysa dokunmanın etkisi o kadar güçlü olacaktır.
Bir araştırmada garsonların dokunuşlarının, müşterilerden aldıkları bahşişi önemli ölçüde arttırdığını gösteriyor.
Biyobelirteçleri normalleştirir
Dokunma, her iki tarafa da fayda sağlar ve birtakım biyokimyasal reaksiyonlara yol açar.
Dokunma sayesinde saniyeler içerisinde çeşitli biyobelirteçlerde iyileşmeler görülüyor:
- Daha düşük kalp atış hızı
- Kan basıncından azalma
- Vücut ısısında azalma
- Yara iyileşmesinden hızlanma
Araştırmalar, dokunmanın kaygıyı azaltabileceğini, adrenalin üretimini ve korkuyu azaltabileceğini söylüyor.
Dokunmanın yarattığı bu etki anne ve bebeği arasında daha da belirgindir.
Bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı korur
Stres hormonları, bağışıklık sistemini kapatır.
Stresi azaltmak, bağışıklığın güçlenmesiyle sonuçlanır.
Dokunma yoksunluğu stresi, depresyonu ve kaygıyı arttırarak birtakım olumsuz fizyolojik etkiler yaratır. Vücut strese tepki olarak kortizol hormonu salgılayarak “savaş ya da kaç” tepkisini tetikler. Bu da kalp atış hızının, kan basıncının, solunumun ve kas gerginliğinin artmasına neden olabilir ve sindirim sistemi ile bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyon riskini arttırabilir.
Bir grup yetişkin üzerinde yapılan araştırmaya göre dokunma, stres kaynaklı hastalıklara karşı koruma sağlıyor. Özellikle de sarılma bu etkiyi sağlıyor.
Bağışıklık sisteminin güçlü olması kısmen belli nörotransmiterlerdeki artışlara bağlıdır.
Ruh halini iyileştirir ve mutluluk nörotransmiterlerini arttırır
Vücudunuz dokunmaya karşı güçlü beyin kimyasalları üreterek tepki verir. Bu kimyasallar arasında şunlar vardır:
- Oksitosin (Güven, yakınlık ve bağlantı hislerinden sorumludur)
- Serotonin (Vücudun doğal antidepresanıdır)
- Dopamin (Hedef peşinde koşma ve beynin ödül devresiyle ilişkilidir)
Nörotransmiter salınımı için altı saniye sihirli bir eşik gibidir. Bu yüzden yalnızca kısa bir süre için dahi olsa sarılın ve bunun yarattığı etkileri hissedin.
Sarılmanın ve Terapötik Dokunmanın Faydalarından Nasıl Yararlanabilirsiniz?
Dokunmanın mutlaka romantik anlamda olması gerekmiyor. Birine hafifçe dokunmak ya da dostça kucaklaşmak, insanların gününü güzelleştirebilir. İnsanlar bu tür şeyleri fark eder ve üzerine yorum yaparlar.
Modern bilime göre dokunmanın sağlık üzerinde sağladığı faydalar şu şekilde:
- Serotonin, dopamin ve oksitosini artırarak doğal anti-depresif etki gösterir
- Azaltılmış stres seviyeleri vücudun daha hızlı yenilenmesine yardımcı olur
- Daha derin güven, bağlantı ve daha olumlu izlenimler yaratır
- Her tür ağrıyı hafifletir
- Sağlıklı biyobelirteçleri normalleştirir
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Daha da önemlisi bilinçli fiziksellik ile hem sizi hem de alıcıyı olumlu etkiler.
Hepimiz daima doğanın ağrı kesicisini kullanarak hareket edebiliriz. Dokunmak ve sarılmak size kalmış. Ancak bunları yaptığınızda sağlığınız üzerindeki faydalarını göreceğinizden emin olabilirsiniz.
Kaynak: https://outliyr.com/healing-benefits-hugs-human-touch-therapy
