Vegan Nedir?
Veganlık, en basit tanımıyla, hayvan kullanımını ve hayvansal herhangi bir ürünü tüketmeyi reddetmektir. Vegan kelimesi hayvansal ürünlerden arındırılmış her şeyi ifade eder: et, süt, yumurta, yün, deri vb. Sandviçiniz, şampuanınız ve araba koltuklarınız için kullanılan malzemelerin hayvansal ürünlerden arındırılmış olmalıdır.
Veganların Kaçındığı Gıdalar:
- Et.
- Tavuk.
- Balık.
- Kabuklu deniz hayvanları.
- Yumurtalar.
- Mandıra.
- Bal.
Ayrıca veganlar, hayvanlardan gelen herhangi bir içeriği barındıran her türlü gıdalardan kaçınırlar. Buna albümin, kazein, karmin, jelatin, laktik asit, pepsin, gomalak, D3 vitamini, peynir altı suyu gibi hayvan kaynaklı ürünler dahildir.
Veganizm en az üç potansiyel avantaj taşır:
- Hayvanlara kötü muamelelerden kaçınma,
- Bazı sağlık risklerinin ortadan kaldırılması,
- Çevresel olarak verilen zararın azaltılması.
Veganlık, yeni bir kavram değil, ancak son zamanlarda giderek daha fazla ilgi görüyor. “Vegan” terimi 1944 yılında vejetaryen topluluğunu kurmak için Leicester Vejetaryen Derneği’ni tarafından üretildi. Vegan topluluğu, vejetaryenler gibi et yememenin yanı sıra, süt, yumurta veya hayvansal kökenli başka herhangi bir ürünü tüketmemeyi seçen bir topluluktu. Bu nedenle görüşlerini daha iyi temsil eden bir toplum kurma ihtiyacı hissettiler. Vegan terimi, vejetaryen kelimesinin ilk harfini ve son harflerini birleştirerek seçildi. Veganizm başlangıçta “hayvanların insanlar tarafından sömürülmesinden kurtuluş ilkesi” olarak tanımlandı. 1979’da Vegan Topluluğu kayıtlı bir yardımsever kurum haline geldi ve bu tanımını güncelledi. Veganizm şu anda, hayvanların sömürülmesine ve zarar görmesine, yiyecek, giyecek ya da başka herhangi bir amaca yönelik olarak hayvansal ürün ve gıdalardan uzak durmak olarak tanımlanabilir.
Vegan olma sebepleri:
Veganlar genellikle aşağıdaki sebeplerden bir veya daha fazlası için hayvan ürünlerini tüketmemeyi seçerler.
Etik Nedenlerle
Etiksel veganlık sebebine göre; tüm canlıların yaşam hakkı ve özgürlük hakkı olduğuna kuvvetle inanılmaktadır. Bu nedenle, bilinçli bir varlığın etini tüketmek, sütünü içmek veya derisini giymek gibi durumlara tamamen karşı çıkılmaktadır. Etik veganlılık sebepleri arasında; modern tarım uygulamaları sonucu hayvanların yaşayabilecekleri psikolojik ve fiziksel stres de bulunmaktadır.
Sağlık için
Bazıları, potansiyel sağlık etkileri için veganizm seçerler. Örneğin, bazı vejetaryen bitki kaynaklı diyetlerin kalp rahatsızlığı, tip 2 diyabet, kanser veya erken ölüm riskini azalması sebebiyle et ve et ürünleri tüketmemeyi tercih ederler. Son olarak, çalışmalar devamlı olarak vegan diyetlerini daha düşük vücut ağırlığı ve vücut kütle indeksi (VKİ) ile ilişkilendirir. Bazı insanlar vücut yağlarını yakmaya yardımcı olmak için bu diyetleri seçebilir.
Çevre İçin
İnsanlar hayvan yetiştiriciliğinin çevresel etkileri nedeniyle et ve diğer hayvansal ürünlerini tercih etmemeyi seçebilirler. Örneğin, hayvan yetiştiriciliği toplam nitrik oksit emisyonlarının% 65’ine katkıda bulunur. Aynı zamanda, küresel metan emisyonlarının % 35-40’ını ve küresel karbon dioksit emisyonlarının% 9’unu üretmektedir. Hava kirliliği ve iklim değişikliği ile ilgili üç ana etken; sera gazı, nitrik oksit, metan ve karbondioksittir. Orman alanları, otlatma veya büyüyen hayvan yemi bitkileri için tasarlanan alanlara dönüştürüldüğünde, hayvan yetiştiriciliği de ormansızlaşmaya neden olabilir. Bu habitat tahribatının çeşitli hayvan türlerinin yok olmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
Farklı Veganizm Türleri Nelerdir?
Birkaç çeşit veganizm türü vardır. En yaygını ise:
Diyet vejetaryen: Bu terim genellikle “bitki tabanlı yiyiciler” olarak ifade edilir. Diyetlerinde hayvansal ürünleri tüketmeyen ancak giyim ve kozmetik gibi diğer ürünlerde kullanmaya devam etmeyi seçenleri ifade eder.
Veganların bilmesi gereken en önemli nokta:
B12 takviyesine ihtiyacınız olacak
B12 vitamini, yalnızca hayvan gıdalarında doğal olarak bulunur; bu nedenle B12 takviyeli gıdalar ve B12 takviyeleri düzenli olarak alınmalıdır. B12 vücudun sinir ve kan hücrelerini sağlıklı tutar ve DNA üretimine yardımcı olur, bu yüzden eksikliği durumunda; yorgunluk, zayıflık, kabızlık, iştahsızlık, kilo kaybı, sinir problemleri ve depresyona neden olabilir.
