İnsanlık zencefili antik çağlardan beri yemeklerde ve ilaç maksatlı olarak kullanıyor. Bulantılar, mide ağrıları ve diğer sağlık problemleri için de kullanılan popüler bir seçenek.
Yemeklerde genelde çiğ veya kuru olarak kullanılıyor ve sağlığa faydaları nedeniyle zencefilli gıda takviyesi olarak alındığını görmek de mümkün.
Zencefilde yer alan antioksidanlar ve diğer besin değerleri onun enfeksiyonlara, inflamasyona ve artrite iyi gelmesine de yardımcı oluyorlar. Ayrıca diyabet, kanser ve diğer sağlık sorunlarının riskini azaltma potansiyeli de var.
Zencefilin Faydaları Neler?
Zencefil anti-inflamatuvar, antibakteriyel, antiviral ve diğer faydalı özelliklere sahip.
En önemli özelliklerinden birisi insanlarda gaz problemlerini azaltması ve sindirimi iyileştirmesi. İçeriğinde bulunan enzimler sayesinde gazın parçalanıp atılmasına yardımcı oluyor ve rahatsızlıkları gideriyor. Ayrıca sindirime yardımcı olması sayesinde kabızlık gibi sorunların önlenmesini de sağlıyor.
Bulantılar konusunda da yardımcı olan zencefil, bir ağrı kesici olarak da görev yapabiliyor. Özellikle nezle ve grip gibi hastalıklarda bu yönüyle çok yardımcı oluyor. Solunum sistemini koruması sayesinde hastalıklara karşı etkili ancak bu etkisi sadece taze zencefil için geçerli. Kuru zencefil bunu sağlamıyor.
Kalp damar sağlığına iyi gelen ve kansere karşı koruyucu etkileri olduğu bilinen zencefil, mutfağınızın en sevilen aromalarından bir tanesi olacaktır.
Zencefilin Besin Değerleri
100 gram zencefil için belirtilen besin değerleri aşağıdaki gibidir:
- Kalori: 50 kalori
- Protein: 0.68 gram
- Karbonhidrat: 11.66 gram
- Lif: 1.78 gram
- Yağ: 0.29 gram
Zencefilin Tarihçesi
Zencefil doğada aslında olmayan bir ürün ve Güneydoğu Asya’nın denize kıyısı olan ülkelerinde antik çağlarda yapay seçilim yöntemi ile yaratılmış denilebilir. Zerdeçal ile büyük bir akrabalığı var. Antik zamanlarda yemeklere katılmasının yanında yaprakları ile uyku tulumları da hazırlanıyormuş. Ayrıca o dönemlerde dini ritüellerde ve şifa amacıyla kullanıldığı da görülüyor. Güneydoğu Asya’dan Hindistan’a ticaret yoluyla taşınan ve daha sonra dünyanın her yanına iletilen zencefil, milattan sonra birinci yüzyılda ortadoğu ve akdeniz bölgesine ulaşmış.
Zencefil Nasıl Yapılır?
Zencefil başlangıç yemeklerinde, tatlı ve baharatlı tatlılarda ve içeceklerde kolaylıkla kullanılabilir. hatta kavurmalarda doğrudan tavaya katılabiliyor, soslara ve marinatlara eklenebiliyor. Bunun yanında zencefil çayı yapımında kullanmak da mümkün. Bu yönüyle hem yemekler ve atıştırmalıklarda hem de içeceklerde kullanım olanağı sunuyor.
Taze zencefili her türlü kullanıma hazırlamak için ilk olarak bir çay kaşığı kullanarak kabuğunu soymanız gerekli. Daha sonra kabuğunun artan kısımlarını bir bıçak kullanarak alabilirsiniz. Ardından zencefili ince şekilde dilimleyebilirsiniz. Bu dilimler kavurma ve çaylara uygun olacaklardır.
Jülyen kesim için tek seferde 4-5 dilimi yanyana tutun ve kibrit boyutunda parçalara ayırın. Lifli parçacıklar istiyor ve bir macun gibi olmasını istiyorsanız, rendeden geçirebilirsiniz.
Zencefil Ne Zaman Yenir?
Zencefili her an her yerde yemeklerinize kuru veya taze olarak katabilir, çayını hazırlayabilirsiniz. Ağızda hoş bir koku bıraktığı için dışarı çıkmadan önce tüketmeyi tercih ederseniz, ağız kokuları için sakız çiğnemenize de gerek kalmayabilir.
Ayrıca hasta ve düşük enerjili hissettiğiniz dönemlerde çayını içmek veya yemeklerde değerlendirmek, bağışıklık sisteminizin güçlenmesine yardımcı olacaktır. Kronik hastalıkları olanlar ise hastalıklarının ilerlemesine engel olmak için zencefil tüketebilirler ancak öncelikle doktorunuzdan onay almanız daha doğru olacaktır. Çünkü zencefilin içerisindeki etken maddeler ilaçların etken maddeleri ile etkileşime girebilir.
Özel misafirleriniz geleceği zaman yemeklerinize beklenmedik bir aroma ve tat katmak için de zencefilden faydalanabilirsiniz. Özellikle tatlılarda kendine has hafif acı ama tatlı aroması ile güzel bir dokunuş yapmanıza izin verecektir.
Zencefil Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Taze zencefil alırken, ürünün kabuğunu incelemeniz genel olarak fikir verecektir. Çok zarar görmüş, çürümüş, küflenmiş ve fazla yumuşamış zencefili almaktan kaçının. Zencefil genel olarak sert bir üründür ve bu nedenle dokunduğunuzda herhangi bir bükülme veya çökmeye sahip olmamalı.
Kuru ve toz zencefil alacaksanız, kaliteli ve bilindik bir markanın ürününü almayı tercih edin. Piyasanın çok altına satılan zencefilden kaçının çünkü bu tip ürünlerde bitkinin farklı kısımları karıştırılabiliyor ve bunun sonucunda beklenen etkiler elde edilemiyorlar. Kendiniz kurutup öğüterek toz haline getirerek de güzel sonuçlar alabilirsiniz.
Zencefil Nasıl Saklanır?
Zencefil özellikle buzdolabında uzun süre dayanabilen bir sebze ama patates gibi karanlık ve kuru bir ortamda dışarıda saklamak da mümkün. Genel olarak patatesi nasıl saklıyorsanız, zencefili de o şekilde saklayabilirsiniz. Ayrıca dilimlere ayırdıktan sonra buzluğa atarak bir sene kadar saklayabilir ve kullanım ihtiyacı olduğunda anında yemeğe atabilirsiniz. Ancak doğrarken suyun içinde bekletin çünkü kabuksuz hali kararma yapabilir. Sudan çıkarıp doğrudan buzluğa atın.
Zencefil Nasıl Pişirilir?
Zencefili toz olarak kullanıyorsanız pişirme sürecinde özel bir şey yapmanıza gerek yok. Yemek pişmek üzereyken atabileceğiniz gibi en baştan atarak tüm malzemelere işlemesini de sağlayabilirsiniz. Ancak en baştan atmak aromasının daha güçlü hissedilmesine sebep olabilir.
Yaş halini ise genelde soğanlar hafifçe renk aldıktan sonra yemeğe katabilirsiniz. Birazcık sert olduğundan kısa süreliğine kavurmak daha iyi olacaktır. Eğer sulu yemek yapıyorsanız soğanla beraber kısa bir süre kavurduktan sonra yemeğin geri kalanını hazırlayabilirsiniz.
Çay hazırlamak için tek yapmanız gereken taze zencefil dilimlerini bir cezveye koymak ve daha sonra ocakta kaynatmak. Beş dakika kadar kaynatmak yeterli olacaktır. Daha sonra süzgeçten bardağa aktararak keyifle tüketebilirsiniz.
Zencefil Nelerle İyi Gider?
Zencefil genel olarak baharatlı yemekler için çok uygun oluyor. Eğer bol malzemeli ve aromalı bir yemek yapıyorsanız kullanabilirsiniz. Ayrıca salataların üzerine sadece az miktarda rendelemeniz de salatanızın gücünü arttırabilir.
Toz zencefilin kullanımı biraz daha geniş çünkü aroması yaş zencefil kadar güçlü değil. Bu nedenle azar azar tüm yemeklere katmak mümkün. Sebzeli pilavlar, kış çorbaları, salatalar, tavuk yemekleri gibi yemeklerde özellikle öne çıkacaktır.
Zencefil Yerine Ne Tüketilebilir?
Zencefilin yerini doğrudan dolduran bir malzeme yok ancak zerdeçal ile aynı aileden geldiği için zencefil bulamazsanız bir miktar zerdeçal kullanabilirsiniz. Ama zerdeçal renginden dolayı yemeğin rengini değiştirebilir ve ayrıca aroması da zencefil kadar güçlü değildir. Görüntü olarak yer elmasına benzeyen zencefil, yemekte sadece görselliği önemsediyseniz zencefilin yerine geçebilir. Ama tat olarak yanına yaklaşamayacaktır.
