Bebek beslenmesinde en doğru, en sağlıklı ve faydalı gıdanın anne sütü olduğu bilimsel bir gerçektir. Bu sebeple de bebeklerin ilk 6 ay boyunca sadece anne sütü ile beslenmesi önerilir. Şayet annenin sütü varsa ve yeterliyse bebek, bu 6 ay içinde başka her hangi bir besine ihtiyaç duymaz. Ancak 6 aydan sonra bebeğin anne sütünün yanında ek gıdalarla beslenmeye geçmesi gerekir. Bu bağlamda uzmanlar bir bebeğin ilk altı ay sadece anne sütü, 6. aydan iki yaşına kadar da anne sütüyle birlikte ek gıdaları da almasını önermekteler. Fakat bu ek gıdaların içinde hangi besinlerin ne kadar yer alması gerektiği, hangi sıklıkla ek besin verileceği sorunsalı da önemli bir konudur.

Ek gıdalara başlayan bebek günlük ne kadar anne sütü içmeli?

Bebeğin ilk 6 ay tek besin kaynağı, 6. aydan sonra da ara öğün kaynağı anne sütüdür. Bu bakımdan ek gıdalara geçen bebeğin beslenmesinde anne sütü miktar olarak azalmış olsa da önemini korumaktadır. Zira bebek artık büyümekte ve sadece anne sütü yeterli gelmemekte, ancak sağlıklı bir bağışıklık sistemi ve metabolizma gelişimi için de anne sütüne devam etmek şarttır. Bundan dolayı bebeğin sabah uyandığında, minik bir kahvaltı öğününün üzerinden bir saat geçtikten sonra, 2-3 saat arayla yine anne sütü alması önerilir. Burada özel bir miktar belirlemeye gerek yoktur, annenin sütü gelmeye devam ettikçe bebeğin emzirilmesi faydalı olacaktır.

Ek gıdalara başlayan bebek günlük ne kadar normal süt içmeli?

Bebek anne sütü almaya devam ediyorsa ve annenin sütünde önemli bir azalma gözlenmiyorsa, bebeğin inek sütü ihtiyacı çok da fazla olmayacaktır. Ancak yine de günlük 1 su bardağı kadar anne sütüne yakın içerikte olan devam sütlerinden içirilebilir. Bu aşamada bebeğin ayına uygun olarak devam mamaları, devam sütleri verilmesinde sakınca yoktur, hatta faydalı olacaktır. Fakat bu mama ve sütlerin içeriği ve kalitesinden emin olunmalı, bebeğin bağışıklık sisteminin desteklendiği ürünler tercih edilmelidir.

Ek gıda beslenme programı için uzmandan destek almakta fayda var

Anneler, özellikle ilk bebeklerinde neyi ne kadar yapacaklarını, neyin doğru, neyin yanlış olduğunu bilemeyebilirler. Bu bağlamda ek gıdaya geçiş döneminde bebeğin beslenmesi de gelişimi açısından çok büyük önem taşıdığı için, beslenme programının bir uzman yardımıyla yapılmasında fayda vardır. Bu sayede bebeğin günlük olarak ihtiyaç duyduğu vitamin, mineral, kalsiyum, protein miktarı doğru ayarlanabilir. Bununla birlikte ek gıdaya geçiş dönemindeki besin çeşitliliği de çok önemlidir. Hemen her besin grubundan tüketen bebekler, ileriki dönemlerde daha çok çeşitli beslenmeye açık olacaklardır.

6. aydan sonra bebek ne kadar ek gıda alır?

  • İlk 6 ayını dolduran bebek için anne sütü hala temel besin kaynağı, diğer besinler de ek beslenme kaynağıdır. Bu bağlamda 6-8 aylar arasındaki bebekler günlük besin ihtiyaçlarının yaklaşık % 70’ini anne sütünden, % 30’unu da ek gıdalardan alırlar. Bu süreçte bebeğe sadece 2 öğün ek katı gıda verilir.
  • 9-12 aylar arasındaki bebekler ise günlük besin ihtiyaçlarının yarısını anne sütünden, diğer yarısını da ek gıdalardan karşılamaktadırlar. Bu bağlamda bebek 3 ana öğünde ek gıda alır diğer ara öğünlerin hepsinde anne sütü içer.
  • 1 yaş-2 yaş arasındaki bebeklerin ise günlük besin ihtiyaçlarının % 40’ı anne sütünden, % 60’ı ek gıdalardan karşılanır. Bu dönemde 3-5 öğün katı ek gıdalar verilirken, aralarda bebek anne sütüyle beslenmesini destekler.

6. aydan sonra bebek kahvaltısı

6. ayını dolduran bebeklerin ek gıdaya kahvaltı ile başlamaları çok önemlidir. Bu sebeple besleyici, doyurucu, bebeğin gelişimini destekleyici kahvaltı alternatifleri hazırlamakta fayda var.

  • Anne sütü ya da devam sütünün içine doğranmış bebek bisküvisi veya evde yapılmış bir dilim kek,
  • Anne sütü ya da devam sütünün içine, iyi pişmiş bir yumurtanın sarısı,
  • Anne sütü ya da devam sütünün içine yarım dilim tuzu alınmış beyaz peynir,
  • 1 tatlı kaşığı pekmez,

6. aydan sonra meyve püresi

Bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişiminin desteklenmesinde, meyvelerdeki vitamin ve mineraller çok etkilidir. Bu sebeple elma, şeftali, armut gibi meyvelerin iyice ezilip püre haline getirip bebeğe yedirilmesi önerilir.

6. aydan sonra yoğurt

Bebeği olan bir annenin ilk olarak düşünmesi gereken husus, tüm besin maddelerinin en doğalını bulmak ve mümkün olan her besini evde kendi imkanlarıyla hazırlamaya çalışmaktır. Bu bağlamda evde hazırlamaya en uygun olan besinlerden birisi de yoğurttur. Anne hijyenine ve doğallığına güvendiği bir mandıradan ya da süt ürünleri satan bir yerden süt alıp yoğurdu evde kendisi mayalamalıdır. Özellikle bebek için küçük cam kavanozlara tek kullanımlık olarak mayalanan yoğurtlar, bebeğin zihinsel ve fiziksel gelişimi için çok önemlidir. Bebeğin yoğurt tüketmesinden öte, ev yoğurdu tüketmesinin öneminin altını çizmekte fayda var. Ancak pek çok anne, bebek yoğurdu sade yemiyor diye içine şeker katmakta. Uzmanlar bu yaklaşımı kesinlikle yanlış ve bebeğe zararlı bulmaktalar. Bu sebeple mümkünse bebeğe yoğurt sade olarak yedirilmelidir.

6. aydan sonra muhallebi

Bebek beslenmesinde muhallebinin yeri çok eskilere dayanmaktadır. Anneler sıklıkla muhallebi yapıp bebeklere yedirmekte. Bu muhallebiler anne sütü ya da devam sütü ile yapılır ve şeker eklenmez ya da çok az eklenirse bebek için faydalı olacaktır. Aksi halde çok şekerli muhallebiler bebek için zararlı olabilir.

6. aydan sonra sebze püresi ve çorbası

  • Ek gıdaya geçen bebekler için en faydalı, en lezzetli alternatifler sebze püreleri ve çorbalarıdır. Özellikle mevsim sebzeleri kullanılarak çok lezzetli çorbalar hazırlamak mümkün. Örneğin patates, havuç ve pirinçten yapılan nefis bir sebze çorbası bebek için besleyici bir alternatif olacaktır. Elbette ki patates, havuç gibi tadı bebekler tarafından çok sevilen sebzelere lahana, brokoli, pırasa, ıspanak, kereviz, maydanoz, kabak, karnabahar gibi tek başına çok da tüketilmeyen sebzeler de eklenmelidir. Bu sayede bebek tüm vitamin, mineral ve proteinlerden alacak, sebzelerin tadına alışacak, ileriki dönemlerde zorluk çekmeyecektir. Ancak belirtmekte fayda vardır ki bebeğin sebze çorbaları ve pürelerine tereyağı, margarin değil, 1 tatlı kaşığı zeytinyağı katılması önerilir. Bu sayede bebek hem besleyici bir bitkisel yağ almış olacak hem de sindirim sistemi daha iyi çalışacaktır.
  • Bu dönemde yapılacak çorbaların blenderda tamamen ezilmesi değil, hafif pütürlü kalması önerilir. Zira bebeğin çok fazla olmasa da pütürlü gıdalara da alışması gerekmektedir. Bunun için çorbaları blenderda biraz ezmek, çatalla ezmek ya da orta delikli bir tel süzgeçten geçirmek doğru olur.
  • Bu dönemde bebeklerin çorbalarına çok az miktarda iki kez çekilmiş kıyma ya da çok küçük doğranmış tavuk eti de katılabilir.
  • Tarhana, mercimek gibi çorbaların 6. aydan sonra değil, 8. aydan sonra verilmesi daha uygun olacaktır.
  • Bebeklerin sebze püreleri ve çorbalarının taze olması çok önemlidir. Bu sebeple dolapta bekletilmemesi, günlük olarak hazırlanıp aynı gün içinde tüketilmesi önerilir.
  • 8.-9. aylardan sonra bebek beslenmesinde kırmızı ve beyaz et, balık, baklagiller, pilav ve makarnaya da geçilebilir. Ancak küçük miktarlarda ve küçük parçalara bölerek verilmesi gerekir.

Bebeğe yedirilmemesi gereken besinler

  • Bal
  • Yumurtanın beyazı
  • İnek sütü
  • Patlıcan
  • Kakao
  • Çikolata
  • Alerjik besinler (çilek, domates, fıstık ezmesi, kivi gibi)
  • Deniz ürünleri
  • Sakatat
  • Şarküteri ürünleri (sucuk, salam, sosis)
  • Konserveler, dondurulmuş gıdalar
  • Turşu
  • Salamura gıdalar
  • Baharatlı hazır gıdalar
  • Boğulmaya neden olabilecek gıdalar (kuru yemiş, patlamış mısır, sakız gibi)