Dilinizde beyaz bir lekelenme mi fark ettiniz? Ağzınız sanki zımpara yapmışsınız gibi mi hissettiriyor? Bu durumda pamukçuk sahibi olabilirsiniz.
Pamukçuk herkeste olabilir fakat bazı insanlar ona daha açıktırlar.
Pamukçuk genellikle çocuklarda görülür çünkü bağışıklık sistemleri henüz gelişim halindedir veya bağışıklık sistemleri zayıflamaya başlamış olan yaşlı yetişkinlerde de görülür. Bağışıklık sistemlerini etkileyen rahatsızlıklara sahip insanlar da bu rahatsızlığa daha yatkındırlar.
Pamukçuk genellikle kendi kendine geçse de, iyileşme sürecini hızlandıracak ve ağrıları azaltacak bazı ev reçeteleri de mevcut.
Pamukçuk Nedir?
Pamukçuk ağzınızda, boğazınızda veya bedeninizin başka kısımlarında gelişebilecek bir mantar enfeksiyonudur.
Candida adı verilen bir mantar türünün aşırı gelişiminden kaynaklanır.
Ağzınızdaki pamukçuk bir lor peyniri gibi görünür, yani beyaz, yükseltili lezyonlar dilde ve yanaklarda bulunurlar. Kolayca tahriş olabilen bu doku ağızda kızarma ve ağrılara sebep olabilir.
Ağzınızdaki problemin pamukçuğa sebep olan Candida mantarından olup olmadığını bulmak da başka bir sorundur. Peki normal bir dil ile ağızdaki pamukçuk nasıl ayırt edilir? Bazı yaygın işaretler şöyle:
- Beyaz, lor peyniri benzeri bir kaplama
- Kızarma, yanma ve rahatsızlık
- Tat alma kabiliyetinde değişimler
- Dilde ve dudak kenarlarında çatlaklar
- Kuru, pamuk veya zımpara gibi bir his
Oral Pamukçuk İçin Ev Reçeteleri
Pamukçuğun kendi kendine geçip geçmeyeceğini görmek için üç dört hafta boyunca ağız sağlığına dikkat etmek gerekir. Ayrıca aşağıdaki yöntemler de yardımcı olabilirler.
Tuzlu Suyla Çalkalama
Yarım çay kaşığı kadar tuzu bir bardak ılık suda çözdürün. Bu tuzlu suyu ağzınızda 1-2 dakika çalkalayın ve sonra tükürün.
Antiseptik özellikleri nedeniyle tuz ağzınızı yatıştırıp temizleyebilir.
Yemeklik Soda
Tuzlu su karışımı gibi yine yarım çay kaşığı kadar yemeklik sodayı bir bardak ılık suya katın. Ağzınızda döndürün ve sonra tükürün.
Çalışmalara göre yemeklik soda yani sodyum bikarbonat, iyi bir ev dezenfektanıdır.
Yoğurt
Pamukçuğunuz varsa, ağzınızdaki mantar türlerinin dengesi bozulmuştur. Yoğurt yemek bu dengeyi tekrar oluşturmanın iyi bir yolu olabilir.
Ancak her yoğurt olmaz. Özellikle probiyotik veya canlı kültürlere sahip olan tatlandırılmamış yoğurtları tercih etmek gerekir. Yoğurt pamukçuk bakterisini yok etmez ancak gelişimini durdurur.
Limon Suyu
Bazıları limon suyunun antiseptik ve mantar karşıtı özelliklerinden dolayı pamukçuğa iyi geldiğini düşünebilir ancak limon suyunu doğrudan lezyonlara sürmeyin çünkü yanma ve tahriş yapabilir.
Limon suyunu denemek istiyorsanız, yarım limonun suyunu bir bardak suya katın. Sonra bu karışımı için veya ağız suyu olarak kullanın.
Zerdeçal
Çalışmalara göre zerdeçalda bulunan curcumin maddesi, inflamasyon ve mantar karşıtı özellikleri sayesinde pamukçuk tedavisinde yardımcı olabiliyor. Ayrıca çalışmalara göre karabiberde bulunan piperine ile kombine edildiğinde daha da etkili oluyor.
Yarım çay kaşığı zerdeçal macunu, bir bardak su veya süt ve bir tutam karabiber ile bir içecek hazırlayabilirsiniz. Bu karışımı ılıyana kadar ocakta ısıtın. İçecek olduğunuzda ağzınızda biraz döndürün.
Oregano Yağı
Kekik yağı olarak da bilinen oregano yağı, genelde yemeklerde kullanılır ancak pamukçuk konusunda da yardımcı olabilir. Çalışmalara göre mikrop ve mantar karşıtı özellikler gösteriyor ve bu nedenle Candida’ya karşı da etkili.
Ancak tek başına kullanırken dikkatli olun. Tek başına kullanmak yerine bir kaç damla oregano yağı ve suyu karıştırın, ağzınızda bu karışımı döndürün. Bir kaç kaç dakika sonra tükürün.
Elma Sirkesi
Elma sirkesinin mantar karşıtı özelliklerinden dolayı pamukçuğa yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Ancak doğrudan sirkeyi kullanmayın çünkü ağızda yanma hissi yapabilir. Bunun yerine 1 çay kaşığı elma sirkesini bir bardak suyla karıştırın. Bir dakika kadar ağzınızda çevirin ve sonra tükürün.
Karanfil Yağı
Karanfil yağını diş hekiminizin ofisinde görebilirsiniz. Bu yağ antiseptiktir ve ağrı kesici olarak da kullanılmıştır.
Çalışmalara göre karanfil yağı bazı antiviral ilaçlar kadar etkili bir şekilde pamukçuk tedavisinde kullanılabiliyor.
Evde kullanmak için bir takviye formunda da olabilirsiniz, onunla ağzınızı da çalkalayabilişrsiniz. Ezilmiş karanfilleri sıcak suda 5 dakika bekleyin ve sonra süzdürün. Karışımı ağzınıza alıp biraz çevirin ve sonra tükürün.
Pamukçuk Kendi Kendine Geçer mi?
Pamukçuk genellikle probleme sebep olan şeyi yapmayı bıraktığınızda kendi kendine geçer.
Örneğin sebebi antibiyotiklerse, bedeninize bir kaç hafta içerisinde normale dönmesi için fırsat verirseniz doğal mantar dengesi tekrar kurulacaktır.
Astım tedavisinde kullanılan oral steroidler de pamukçuğa sebep olabilirler. Pamukçuktan kaçınmak için fısfısınızı kullandıktan sonra ağzınızı suyla durulamak yardımcı olabilir.
Eğer ağzınızı günde iki defa duruluyorsanız ve bir kaç hafta geçtiyse ama hala beyaz parçalar varsa, artık doktora ulaşma vakti gelmiş demektir.
Doktorunuz ağzınızı kontrol edecektir ve aşağıdaki problemlerin olup olmadığına bakacaktır:
- Yanan ağız sendromu (sebebi olmaksızın ağızda yanma hissi)
- Coğrafik dil (dilin yan ve üst kısmında sebebi olmadan zararsız lekelerin olması)
- Kanser öncesi veya kanser lezyonları
Eğer sorun pamukçuksa, muhtemelen mantar karşıtı bir gargara verilecektir. Bunu 10-14 gün boyunca kullanmanız gerekir ve böylece ağzınızın doğal mantar dengesi sağlanır.
Ancak belirtilerinizde iyileşme olmuyorsa veya tekrar eden pamukçuk nöbetleriniz varsa, bir kulak burun boğaz uzmanına görünmeyi unutmayın.
Pamukçuğu Önlemek
Pamukçuk eğilimi olan insanlar, örneğin diş operasyonları geçirenler, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullananlar veya HIV sahibi olanlar, ondan kaçınmak için adımlar atabilirler çünkü devamlı mantar karşıtı ilaçlar almak mantıklı değildir.
Uzmanlar şu adımları öneriyorlar:
- Diş hekiminize görünün. İyi bir ağız sağlığında yılda iki defa diş hekiminde dişleri temizletmek de bulunur.
- Yıkama. Eğer steroid fısfıslara ihtiyacınız varsa, kullandıktan sonra ağzınızı yıkayın.
- Su için. Ağzınızın kurumaması için bol bol su için.
- Şeker alımına dikkat edin. Mantarların beslendiği şekerli gıdaları sınırlandırın, kan şekeriniz dengede olsun ve özellikle diyabetseniz bu konuya azami dikkat gösterin.
- Sigarayı bırakın. Bu maddenin açıklanmasına bile gerek yok!
