Hamilelik dönemi tam olarak 9 aylık bir dönemi kapsamaz ya da her ay tam olarak 4 hafta, yani 28 gün değildir. Bu sebeple de hamilelik süreci ele alınırken ay olarak değil de hafta bazında değerlendirmek, incelemek daha mantıklı ve gerçekçi sonuçlar verir. Bu bakımdan 5 aylık hamilelik diye ifade ettiğimiz gebeliğin 17.-20. haftaları arasındaki dönemdir. İşte bu gebeliğin 17.-20. haftaları arasında bebeğiniz artık iyice büyüyor ve tam bir “bebek” görünümüne ve yaşamsal özelliklerine kavuşuyor. Şöyle ki; duyma yetisi, kemik gelişimi, hareket kabiliyeti kazanımı bu dönemin önemli aksiyonlarıdır. Bu bakımdan bu süreci haftalar halinde tek tek ele alalım.
17. hafta bebeğin gelişimi
haftada aslında bebekte büyümeye yönelik spesifik değişiklikler, gelişmeler yaşanır. Ancak eğer anne adayının ilk bebeği ise bunları hissetmek zor olurken, ikinci ya da üçüncü çocuk ise anne adayı rahatlıkla hisseder, fark eder. Örneğin artık bebek hıçkırmaya başlamıştır ve daha önceden hamilelik deneyimi olan anne adayı bunu fark edebilir. Bununla birlikte bebeğin saç ve kaşları oluşmaya, gelişmeye başlamıştır. Ayrıca bebek doğduktan sonra dış dünyadaki ısı değişikliğine de alışabilsin diye bu haftayla birlikte vücut ısısını dengeleyen kahverengi yağ dokusu da oluşmaya başlamıştır.
18. hafta bebeğin gelişimi
hafta bebeğin duyma duyusunun ve kemik yapısının gelişmesi bakımından önemlidir. Zira bu hafta ilk olarak gelişmeye başlayan yapılar iç kulak ve bacak kemikleridir. İşte bu iç kulak kemiklerinin gelişimi de işitme sinirlerinin gelişmesi ve bebeğin duyma yetisinin ortaya çıkması şeklinde kendisini gösterir. Bu haftadan itibaren bebek artık, annesinin mide sesini, kalp atışını, göbek bağındaki kan akışı sesini duyabiliyordur. Aynı zamanda bu hafta itibariyle bebeğin yutma fonksiyonları da gelişir, bebek her gün bir miktar amniyon sıvısı yutabilir.
19. hafta bebeğin gelişimi
Bebeklerin cildinin çiziklerden, çatlaklardan, yarıklardan koruyan verniks (yağlı beyaz bir madde) adlı bir yapı vardır. İşte bu madde 19. Haftada bebeğin tüm vücudunu kaplar. Bebeğiniz bu haftadan itibaren daha korunaklı bir haldedir. Bununla birlikte böbrekler de gelişimine devam eder ve artık bebeğinizin idrar yapma zamanı gelmiştir. 18. haftada başlayan duyma yetisi bu hafta iyice gelişmiştir ve bebeğiniz sesler konusunda çok daha hassas hale gelmiştir. Hatta sizin diyaloglarınızı, dış dünyadaki pek çok sesi bile duyabiliyordur. Uzmanların hep altını çizdiği “anne karnındaki bebekle konuşulmalı, ona şarkılar söylenmeli, dinletilmeli” öğüdüne artık uymanızda fayda var. Zira bebeğiniz sizin sesinizden ya da bir CD’den şarkı dinlemeye hazır. Bunlara ek olarak bebeğinizin sinirleri gelişmiş, sinir ve beyin koordinasyonu oluşmaya başlamış ve bu sayede kaslarını hareket ettirebilmesi de kolaylaşmıştır. Dolayısıyla da bebeğiniz artık, kas hareketlerini yapabilir. Sizin ultrason görüntüsünde parmağını emen, başını hareket ettiren bir bebekle karşılaşmanız mümkün.
20. hafta bebeğin gelişimi
haftaya geldiğinizde bebeğinizin derisi kalınlaşıyor, derisinde tabakalar oluşuyordur. Haftalar öncesinde gelişmeye başlayan saçlar ve tırnaklar hızla büyüyordur. Artık ultrason görüntülerinde bebeğiniz daha net bir şekilde size poz verebilir. Sinirler ve beyin arasındaki koordinasyon da iyice geliştiğinden bebeğinizin hareketleri artık daha da belirginleşmiş ve siz bu hareketleri hissedebiliyorsunuzdur. Ancak ilk kez hamilelik yaşayanlar ya da bebeği normalden daha az hareketli olanlar bu hafta içinde hareketleri hissedemeyebilirler. Bu durumda endişelenmeye gerek yoktur. Zira birkaç hafta içinde hareketler çok daha net anlaşılır olacaktır.
5 aylık hamile olan anne adaylarında hangi değişiklikler gözlenir?
- Göbek iyice büyür, belirginleşir!
Hamileliğinin 5. ayına gelmiş olan anne adayları artık, hamilelik dönemini yarılamışlardır ve dolayısıyla da düşük riskinin de azaldığını söyleyebiliriz. Bebeğin büyümesi, gelişmesiyle beraber anne adayının karnı da artık iyice belirginleşmiştir ve göbek çevresinde rahim hissedilir.
- Bebeğin hareketleri hissedilir!
İlk hamileliğini yaşayan kadınlar sanki karnı gurulduyormuş, midesinde kuşlar, kelebekler uçuşuyormuş gibi hissederler. Ancak bunlar aslında bebeğin hareketlerinin hissedilmesidir. Zira daha önceden hamilelik geçirmiş olanlar bunu hemen anlar. Birkaç hafta sonrasında bebeğin hareketleri çok daha belirgin bir şekilde hissedilecektir.
- Hormon salgılanma düzeyi artar!
Bu ay içinde bebeğin gelişiminin hızla ilerleyebilmesi için anne adayının hormonları da artış göstermeye devam eder.
- Tansiyon düşük seyreder!
Anne adayı bu dönemde yatarken bir anda oturma pozisyonuna geçtiğinde, otururken bir anda ayağa kalktığında baş dönmesi, mide bulantısı, bayılmak üzere olma gibi sorunları sıkça yaşar. Zira anne adayının kan dolaşımı sistemi genişlemeye devam ediyor ve kan basıncı, yani tansiyonu normalden daha düşük seyrediyordur.
- Demir ihtiyacı artıyor!
Hamileliğin bu döneminde de kan yapımı artmaya devam ediyordur. Özellikle de kan serumunda bu artış fazlasıyla yaşanır. Bu esnada kan serumu artarken kırmızı kan hücreleri artmadığı için de anne adayında demir eksikliği görülür. İşte bunun için doktorlar, demir eksikliğine bağlı kansızlığı önlemek adına günlük alınması gereken demir takviyesi önerirler. Zira demir ihtiyacının karşılanmaması anne adayında bir türlü geçmeyen halsizlik, yorgunluk, bağışıklık sistemi güçsüzlüğü görülür. Bu bağlamda anne adayının hastalıklara yakalanma riski de artar.
- Birtakım şikayetler bu ayın rutinidir!
Anne adayının burnu sık sık tıkanır, buna bağlı olarak ağızdan nefes alıp vermeler ve dolayısıyla da enfeksiyonel hastalıklara daha sık yakalanma, burun kanaması gibi riskler, şikayetler ortaya çıkabilir. Bununla birlikte dişeti kanaması da sıkça görülür. Zira bu süreçte burna ve dişlere, daha doğrusu vücudun neredeyse her yerine kan akışı daha fazladır.
- Nefes alıp verme rutini değişir!
Gebelik hormonu adı verilen progesteron hormonun salgılanma düzeyi artıştı solunum sisteminde bazı değişikliklere sebep olur. Zira anne adayının akciğer kapasitesi genişler ve bu durumdan bazı kadınlar nefes darlığı, bazıları da daha hızlı nefes alıp verme şeklinde etkilenirler.
- Sindirim sistemi sorunları görülebilir!
Gebelik hormonu olan progesteron, anne adayının sindirim sisteminin çalışma hızını yavaşlatır ve dolayısıyla kabızlık sorunu yaşanabilir. Bununla birlikte rahim de hızla büyümeye devam ettiği için mide yanması ve kabızlığın daha fazla hissedilmesi normaldir.
- Sırt ve karın ağrıları başlar!
Anne adayının rahmi büyümeye devam etmekte ve dolayısıyla da vücudun ağırlık merkezinde değişiklikler olmaktadır. Bu sorun, kadının yürümesini, oturmasını, ayağa kalkmasını zorlaştırmaya başlar. Bu sebeple de özellikle sırt ve karın da, kasıklarda ağrılar, kasılmalar, sancılar hissedilir. Ani hareketlerden kaçınmak bu sorunları bir nebze olsun hafifletecektir. Zira ani hareketler özellikle rahmi yerinde tutan çok sayıda bağı, gerer ve ağrıları da tetikler.
- İdrar yolu enfeksiyonuna dikkat!
Anne adayının rahmi büyüdükçe idrar yollarındaki kaslar da gevşemeye devam eder. Bundan dolayı da idrar akışı yavaşlar ve bu durum enfeksiyona davetiye çıkarır. Hamilelik süresince idrar yaparken yanma, kaşıntı, karında ağrı, ateş, sırt ağrısı gibi olumsuz etkiler hisseden kadınların vakit kaybetmeden doktora başvurmaları gerekiyor. Zira hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tehlikeli sonuçlara ortam hazırlayabilir.
