İnsanların birbirlerine önceden belirlenmiş sorular sorması birbirlerine aşık olmalarına yardımcı olabilir mi? İnternette yayınlanan bir makaleyle popüler hale gelen ve kişiler arasındaki yakınlığın nasıl oluştuğuna dair yapılan gerçek psikolojik araştırmalardan ilham alan “aşık olmayı sağlayan 36 soru”nun arkasındaki önerme budur.
Bugünlerde insanlar ilk buluşmalarında bu soruları yanlarında getiriyor ve evlilik terapistleri ise bu soruları duygusal olarak yeniden bağlantı kurmak isteyen çiftlere veriyor. Bu 36 sorunun bilimsel yönünü bu yazıda okuyabilirsiniz.
Birine Aşık Olmak için Sorulan 36 Soru Nedir?
Aşık olmak için sorulması gerektiği söylenen 36 soru, 1990’lı yıllarda psikolog olan Arthur Aron, Ph.D., Elaine Aron, Ph.D. ve diğer araştırmacılar tarafından iki yabancının yalnızca birtakım kişisel sorular sorarak yakın bir ilişki kurup kuramayacaklarını görmek için tasarlandı. Deney, New York Times Modern Love köşesinde 2015 yılında Mandy Len Catron tarafından sonrasında evleneceği bir tanıdığına sorular sorduğu deneyimi hakkında makale yayınlamasıyla popüler hale geldi.
- Set
- Dünyadaki herhangi birini seçebilecek olsaydın kiminle akşam yemeği yemek isterdin?
- Ünlü olmak ister miydin? Ne şekilde?
- Telefon görüşmesi yapmadan önce ne söyleyeceğinin provasını yapıyor musun? Neden?
- Senin için “mükemmel” bir günün tanımı nedir?
- En son ne zaman kendine kendine ya da başka birine şarkı söyledin?
- 90 yaşına kadar yaşatabilseydin ve hayatının son 60 yılında, 30 yaşındaki birinin bedenine mi yoksa zihnine mi sahip olmayı isterdin?
- Nasıl öleceğine dair bir fikrin var mı?
- Hayatında en çok ne için minnet duyuyorsun?
- Yetiştirilme tarzınla ilgili bir şey değiştirebilecek olsaydın bu ne olurdu?
- Dört dakikanızı ayırın ve partnerinize hayat hikayenizi olabildiğince ayrıntılı bir şekilde anlatın.
- Yarın bir özellik ya da beceri kazanmış olarak uyanacak olsaydın bunun ne olmasını isterdin?
- Set
- Bir kristal küre sana kendin, hayatın, geleceğin ya da başka bir şeyle ilgili bir gerçeği söyleyebilseydi ne bilmek isterdin?
- Uzun zamandır yapmayı hayal ettiğin bir şey var mı? Bunu neden yapmadın?
- Hayatındaki en büyük başarı nedir?
- Arkadaşlıklarda en çok neye önem verirsin?
- En değerli anın nedir?
- En korkunç anın nedir?
- Bir yıl içinde aniden öleceğini bilseydin şu anki yaşam tarzınla ilgili bir şeyi değiştirir miydin? Neden?
- Arkadaşlık senin için ne ifade ediyor?
- Aşk ve sevgi hayatında nasıl bir rol oynuyor?
- Partnerinizin olumlu olduğunu düşündüğünüz bir özelliğini karşılıklı olarak paylaşın. Toplamda beş madde paylaşın.
- Çocukluğunuzun diğer insanların çoğundan daha mutlu geçtiğini düşünüyor musun?
- Annenle ilişkin hakkında ne düşünüyorsun?
- Set
- Üç adet gerçek “ikimiz” ifadesi oluşturun. Örneğin, “İkimiz de … düşünüyoruz”
- Cümleyi tamamlayın: “Keşke … paylaşabileceğim biri olsaydı”
- Partnerinizle yakın arkadaş olmanız durumunda onun bilmesi gereken önemli şeyleri paylaşın.
- Partnerinize onla ilgili nelerden hoşlandığınızı söyleyin; çok dürüst olun ve yeni tanıştığınız birine söyleyemeyeceğiniz şeyleri söyleyin.
- Hayatınızda utanç verici olan bir anı partnerinizle paylaşın.
- En son ne zaman birinin yanında ya da kendi kendine ağladın?
- Partnerinize onda beğenmediğiniz bir şeyi söyleyin.
- Sence hayatta şaka yapılmayacak kadar ciddi olan bir şey var mı?
- Bu akşam kimseyle iletişim kurmadan ölecek olsaydın, kime neyi söylemediğine pişman olurdun? O halde neden bunu hala o kişiye söylemedin?
- Sahip olduğun her şeyin olduğu evin yanıyor. Sevdiklerini ve evcil hayvanlarını kurtardıktan sonra eve herhangi bir şeyi kurtarmak için son bir kez daha girebilirsiniz. Bu şey ne olurdu? Neden?
- Ailenizdeki tüm insanlar arasında kimin ölümü en üzücü? Neden?
- Kişisel bir sorun paylaşın ve partnerinizden bunu nasıl halledebileceğiniz konusunda tavsiye isteyin. Partnerinizin bu sorun hakkında ne düşündüğünü söylemesini isteyin.
36 Sorunun Ardındaki Bilimsellik
Yukarıdaki 36 soru, yıllarını çekicilik, yakınlık ve romantik aşkın nasıl oluştuğunu araştırmakla geçiren Arthur Aron, Ph.D. ve Elaine Aron, Ph.D. liderliğindeki bir araştırma ekibi tarafından geliştirildi. Bu ekip 1997 yılında yaptıkları birtakım deneyleri açıklayan bir makale yayınladılar. Araştırmacılar bu deneyde birbirini tanımayan kişilerin birbirlerine 36 soru sormalarını istediler. Deneyin sonunda çiftlerin birbirlerinin gözlerine dört dakika boyunca kesintisiz bakmalar istendi.
Makaleye göre akranlar arasında yakın bir ilişkinin gerçekleşmesi için kişilerin sürekli, artan, karşılıklı ve kişisel bir şekilde kendilerini açığa çıkarmaları gerekiyor. Bu yöntemin amacı yabancılar arasında bu tarz bir açığa çıkmayı gerçekleştirmekti.
Bu 36 soru iki kişinin yavaş yavaş kendileri hakkında bilgiler vermesine, birbirlerine nasıl bezediklerini anlamalarına ve birbirleri hakkında sevdikleri şeyleri yüksek sesle söylemelerine yardımcı olması için tasarlanmıştır. Kişilerin kendilerini bu şekilde açmaları, benzerlik olarak görülen şeyler ve birbirine yakınlaşmaya açık olmanın bir araya gelmesiyle yakınlık ve samimiyetin daha hızlı oluşturulduğu ortaya çıkmıştır.
Bununla birlikte, Elaine Aron’un Psychology Today blog yazısında belirttiği gibi, sorular insanların aşık olmasına yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmamıştır. Sorular yalnızca yakınlık oluşturmakla ilgilidir. Sorular evli çiftlerin birbirine yakınlaşmasına yardımcı olmaktan insanların ırkçı önyargılarını azaltmalarına yardımcı olmaya kadar çeşitli psikolojik araştırmalarda kullanılmıştır.
36 Soruyla Bir Yabancıya Aşık Olmak Mümkün mü?
36 soru, iki yabancı arasındaki yakınlık ve samimiyet duygularının gelişmesine yardımcı olması için tasarlandıkları için bu kişiler aşık olabilir ya da olmayabilir. Ancak soruların yakınlık oluşturmada etkili olduğu görülmüştür.
Ayrıca bu soruların amacının gerçek ve devam eden bir ilişki yaratmaktan ziyade geçici bir yakınlık duygusu geliştirmek olduğu unutulmamalıdır.
Bu çalışmada elde edilen yakınlığın, zamanla gelişen ve doğal olarak meydana gelen ilişkilerdeki yakınlıkla benzer olduğu düşünülüyor. Ancak diğer yandan bunun sadakat, bağımlılık, bağlılık ya da ilişkilerin diğer yönleriyle ilgili şeyleri üretebilmesi pek de olası görünmüyor.
Randevularında 36 soruyu soran kişilerden bazılarının paylaştığı deneyimleri aşağıda okuyabilirsiniz:
“Gecenin sonunda onu en iyi arkadaşımdan daha iyi tanıyormuşum gibi hissettim… O gece sırılsıklam aşık olmasam da onu daha çok tanımak istedim. İkinci randevuya çıkacak mıyız? Henüz bilmiyorum.” Liu Kai Ying, Zula.
“Soruları denediğim kişi ve ben flört etmiyoruz… Bu sorular sanırım bizi engelledi. İlişkinin olduğundan daha ciddi görünmesine neden oldu. Yeni ve deneysel olması gereken bir şey duygu yüklü bir şey haline geldi. Bizi iyi bir çift yapan şeyi keşfetmek için zamana ihtiyacımız olmasına karşın ilişki için hemen karar vermemiz gerekmesine neden oldu.” Julianna Young, via Zappos.
“Randevudan önce bana ‘Muhtemelen çok ortak yönümüz yok, ama yine de buluşalım’ dedi. Randevudan sonra ise görüşü tamamen değişti, hatta çok fazla ortak noktamız olduğu ortaya çıktı. Bu sorular çok tatmin edici bir deneyim sağladı.” Reddit’te bir kullanıcı.
“Soruların yapılandırmasını sevdim ama sonunda her şey alt üst oldu. Çok farklı olduğumuz gerçeğini üstümden atamadım. Konuşmaktan zevk aldım ve flörtöz konuşmalar yerine yazılı bir metne sahip olmak daha rahat hissettirdi. Ancak flört etmemeye bu kadar istekli olmam bir sorun olduğunu göstermiyor mu? Soruları yapmaktan zevk alsam da fiziksel bir şey hissedemedim. En kötüsü ise bu soruları tekrar bir başkasıyla yapmayı düşünmediğini söyledi.” Carina Hsieh, Cosmopolitan.
“Ortaya pek yeni bir şeyler çıkmadı. Ama ikimiz de paylaştığımız şeyler için ağladık. Gerçekten de yakın gibiydik. Bu da ilişkimizin süreceğinin işareti gibiydi. Ancak yalnızca üç ay sürdü.” Alicia M. Cohn, Washington Post.
“Sorularla ortaya çıkan yakınlığın ne kadar süreceğini tahmin etmek mümkün değil. Ancak doğru bir kişiyle olduğumdan her zamankinden daha fazla eminim.” Melanie Berliet, Salon.
“Görünüşe göre sorduğumuz soruların cevaplarını zaten biliyorduk. Bilmediklerimiz ise ‘Buna gerçekten böyle mi yaklaşırdın? Seni tanımıyormuşum gibi davranma” tartışmalarına dönüştü. Tüm bu çekişmeler yüzünden yatağa huzursuz bir şekilde girdik.” Meagan Shapiro, The Odyssey.
“Soruları geçen sene biriyle ikinci randevumda denedim. Şu anda birlikte yaşıyoruz.” Başka bir Reddit kullanıcısı.
