Bal ile ilgili bilgi dağarcığımız çok geniş olmasa da, balın sağlığımız için faydalı olduğunu biliyoruz. Büyük küçük herkes evde varsa, mutlaka bal yer. Peki, ama neden ve neye faydalı bal? Hangi bal faydalı? Arılar, çiçeklerin özlerini alıp bize bal olarak geri veriyorlar ve bu bal B vitamini açısından oldukça zengin. Fruktoz, demir, kalsiyum, fosfat, sodyum, klorür, potasyum ve magnezyum bakımından çok zengin olan bal, B1, B2, B3, B5, B6 vitaminlerini de bolca içeriyor. İşte bu vitamin ve mineral deposu olan bal, antiseptik özelliğe sahip olduğundan hastalıkları önlemek, var olan hastalıkların daha hızlı iyileşmesi konusunda da doğal yardımcımızdır. Ancak balın faydalarının az çok herkes tarafından biliniyor olması, herkes tarafından bala talep olmasını da beraberinde getiriyor. İşte tam da bu paralelde hemen her besinde olduğu gibi balda da sahtecilik, katkı maddeleri, aromasını ve içeriğini değiştiren kimyasallar ortaya çıkıyor. Böyle olunca da balın faydalarından bahsetmek bir yana sağlığımız için zararlı olması bile gündeme geliyor. Arı kovanı, kestane, petek, çam, kekik ve Anzer balı gibi çok farklı adlarla anılan çeşitleri olan balın gerçek, doğal bal olduğundan emin olmak, güvenilir markalardan, kaynaklardan alıp tüketmek gerekiyor.

Kestane balı

Kestane balı, kestanenin çok yetiştiği bölgelerde, Karadeniz de üretilmektedir. Kestane balı vitamin ve mineral değerler bakımından çok zengin olduğu için bazı iç hastalıkların tedavisi için özellikle tercih edilir. Kestane balı daha çok solunum yolları hastalıkları için önerilir.

Çam balı

Kestane balı gibi çam balı da en çok Karadeniz’de üretilmektedir. Arılar çam balını, sadece çam ağaçlarının yapraklarında bulunan özel maddeleri toplayarak üretirler. Bu bakımdan çam balının içeriği şifa bakımından bir tık daha yoğundur. Özellikle sinirsel hastalıklar için çam balı tüketimi önerilir.

Anzer balı

Sadece Rize ve Artvin illerinde çok küçük, kısıtlı bir alanda üretilebilen Anzer balının, ünü ülkemiz sınırlarını çoktan aşmıştır. Özellikle zengin çinko ve demir içeriği sayesinde Anzer balı, antioksidan değeri de en yüksek olan baldır. Bu bakımdan sayısız faydaları olan Anzer balının özellikle her tür kanser hastalığına karşı koruyucu etkisinden bahsetmek yerinde olur.

Kekik balı

Kekik bitkisinin yoğun olduğu bölgelerde yetişen kekik balı, vitamin ve mineraller bakımından çok zengindir. Ancak kekik balı, en çok da antibiyotik özelliğinden dolayı tercih edilir.

Petek balı

Petek balı, diğer bal çeşitlerine göre daha sık ve kolay bulunabilir. Kaliteli bir petek bal pek çok rahatsızlığa iyi gelir.

Arı kovanı balı

Arı kovanı balı, kara kovan bal olarak da adlandırılıyor. Bol miktarda B1, B2, B6 ve C vitaminleri içerdiği için eşsiz bir enerji kaynağıdır. Ülkemizde daha çok Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinin çok yüksek dağlarında üretilen arı kovanı balı, kalp ve damar sağlığı için çok önemlidir.

Balın besin değerleri

1 tatlı kaşığı bal; 5 gram ve 15 kalori olmakla birlikte;

  • 3,75 gram karbonhidrat,
  • 0,02 gram protein,
  • 0,35 miligram sodyum,
  • 2,35 miligram potasyum,
  • 0,25 miligram kalsiyum,
  • 0,12 miligram C vitamini,
  • 07 miligram demir,

Bal neye iyi gelir?

  • Bağışıklık sistemini güçlendirir,
  • Göz sağlığını korur,
  • Karaciğer ve göğüs bölgesinin temizlenmesine yardım eder,
  • Kas yorgunluklarının azalmasını sağlar,
  • Sindirim sistemini düzenler,
  • Uykusuzluğa iyi gelir,
  • Antioksidan özelliği sayesinde serbest radikallerle savaşır,
  • Yara ve yanıkların daha kısa sürede iyileşmesini sağlar,
  • Kalp ve damar hastalıklarından korur,
  • Damar sertliğini önler,
  • Hücrelerin onarılması ve yenilenmesinde etkilidir,
  • Başta kolon kanseri olmak üzere pek çok kanser türünün oluşumunu önler,
  • Ülser tedavisine yardımcı olur,
  • Cildi besler ve canlandırır,
  • Alerjik rahatsızlıkları önler,
  • Saç bakımının önemli bir elemanıdır,
  • Enerji verir,
  • Ilık ballı şerbet kabızlığı giderir,
  • Metabolizmayı hızlandırır,
  • Kilo verme sürecini hızlandırır,
  • İdrar yollarını temizler,
  • Lokal olarak uygulandığında varis görünümünü azaltır,
  • Kan şekerini düzenler,
  • Kötü kolesterolü düşürür,
  • Akciğeri korur,
  • Astım, bronşit gibi hastalıkların tedavisinde yardımcıdır,
  • Kansızlığı önler,
  • Öksürük ve diğer boğaz rahatsızlıklarının tedavisine yardım eder,
  • Balgam söktürücüdür,
  • Diş etlerini besler,
  • Sinir sistemini destekler,
  • Zihinsel yetileri güçlendirir,
  • Konsantrasyonu artırır,
  • Hafızayı güçlendirir,
  • Ateş düşürücüdür,
  • Kansızlığı önler.

Bal, doğal bir antibiyotiktir!

Her besinin sağlığımıza belli katkıları bulunmaktadır. Ancak pek çok besin bir miktar da bakteri barındırdığından kimi zaman zararlı olabilir. Balın ise hiç bakteri barındırmıyor olması, ona antibiyotik özellik katmaktadır. Bu bakımdan bal, güçlü bir antioksidan, güçlü bir serbest radikal düşmanıdır. Vücuda giren mikropları etkisiz hale getiren bal, yaraların daha hızlı iyileşmesi, deformasyonların daha kolay onarılmasını sağlar. Viral ve bakteri kaynaklı rahatsızlıklarsan olan soğuk algınlığı, öksürük, astım, bronşit, çeşitli enfeksiyonlar düzenli olarak bal tüketimi sayesinde önlenebilir.

Bal, enerji kaynağıdır!

Vücudumuz, enerji için genellikle şeker ve kaloriye ihtiyaç duyar. İşte bu enerji kaynaklarını doğal besinlerden aldığımızda sağlığımızı desteklemiş oluruz. Bal da bir enerji kaynağıdır ve doğal enerji kaynağıdır. Vücudumuzun ihtiyacı olan şekeri, kaloriyi, enerjiyi bal bize doğal yollardan verir. Yorgunluk, halsizlik, enerji eksikliği gibi sorunların çözümü her gün bir tatlı kaşığı bal tüketmekte. Hatta güne 1 tatlı kaşığı bal katılmış 1 büyük bardak dolusu ılık su ile başlamak, hem gün boyu devam edecek enerjiyi almak hem de daha sabahtan metabolizmayı hızlandırmak demektir.

Bal, kan şekerini düzenler!

Tatlı bir besin kaynağı olmasına rağmen, bal diyabet hastalığını tetiklemez. Çünkü balın tadı doğal yapısından gelmektedir. Bu bakımdan balın içeriğinde bulunan fruktoz ve glikoz kan şekeri dengesinin korunmasına yardım eder. Uzmanlar diyabet hastası olanların balı doktorlarına danışarak tüketmeleri, bilinen bir şekeri hastalığı olmayanların da her gün düzenli olarak 1 çay kaşığı ya da tatlı kaşığı bal tüketmelerini öneriyor.

Bal, öksürüğü giderir!

Balın, virüsleri, bakterileri öldürücü, enfeksiyonları giderici ve boğazı yumuşatıcı özelliği vardır. Bu bakımdan özellikle kış aylarında ve mevsim geçişlerinde sabahları bir tatlı kaşığı bal tüketmek, öksürük olduğunda ise bala bir miktar limon suyu karıştırarak içmek öneriliyor.

Bal, yara ve yanıkları iyileştirir!

Antiseptik, antibakteriyel ve antimikrobiyal özellik gösteren bal, açık yaraların, kesiklerin ve yanıkların daha hızlı iyileşmesini sağlıyor. Özellikle mikrop bulaşması, oluşması ihtimali var olan yaraların bal ile temizlenmesi iyileşme sürecini kısaltacaktır. Bunun için yara ve yanıkların üzerine kalın bir tabaka halinde doğal bal sürülüp onun cilt tarafından emilmesi öneriliyor.

Bal, cilt dostudur!

Cildimizin yaşlanmasının nedeni nemini, elastikiyetini kaybetmesi ve ciltte hücre yenilenmesini yavaşlamasıdır. Balın antioksidan, antimikrobiyal ve antifungal özellikleri hem bal tüketildiğinde hem de cilde uygulandığında yaşlanmayı geciktirici rol oynar. Pek çok cilt bakım kremi, duş jeli ve losyonların içeriğinde bal bulunması da bu olumlu etkilerinden kaynaklanmaktadır. Cildinizde hamilelik ya da güneş lekesi varsa, egzama, mantar, sedef gibi cilt sorunları yaşıyorsanız sorunlu bölgeye akşamları yatmadan önce bal sürün, sabah kalkınca ılık su ile yıkayın. Bu işlemi haftada 2-3 kez düzenli olarak uyguladığınızda lekelerin ve diğer cilt sorunlarının azaldığı görürsünüz. Cildinizde kuruma, kaşıntı, deri dökülmesi oluyorsa 1 yumurta sarısı, 1 tatlı kaşığı bal ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı karıştırın. Karışımı cildinize masaj yaparak uygulayın, 15-20 dakika bekledikten sonra ılık su ile yıkayın. Bu maskeyi haftada bir kez uygulayabilirsiniz. Başka bir alternatif olarak 1 tatlı kaşığı bal, 1 çay kaşığı kil, yarım limon suyunu karıştırın, krem haline getirin. Elde ettiğiniz karışımı cildinize masaj yaparak sürün, 15-20 dakika bekledikten sonra ılık su ile yıkayın.

Bal, saçları besler!

Sağlıksız saçların sebebi sağlıksız saç derisidir. Bu bakımdan saçlarını beslenmek isteyen kişinin öncelikle saç derisini beslemesi gerekiyor. Kafa derisinin pul pul dökülmesi, kaşınması, saç dökülmesi sorunlarında doğal balın zeytinyağı ile karıştırılıp saç derisine sürülmesi önerilir. Haftada bir kez bu maske uygulandığında hem saç dökülmesinden kurtulmak hem de saçı daha canlı, parlak hale getirmek mümkün.

Bal, göz sağlığını destekler!

Gözlerimiz, en hassas organlarımızdandır. En küçük bir mikrobik veya viral sorunda görme bozukluğu bile yaşayabiliriz. Özellikle polenler yüzünden baharda gözlerde aşırı hassasiyet olur. Gözleri mikrobik ve viral dış etkilerden korumak ve göz çevresinin kırışmasını önlemek için baldan faydalanmak gerekiyor. Balın göz sağlığında kullanılması geleneği Eski Mısırlılardan günümüze kadar gelmiştir. Bunun için 1 tatlı kaşığı bala 1 tatlı kaşığı sıcak su karıştırın. Bir pamuk parçasını bu karışıma batırın ve gözlerinizi kapatıp göz kapaklarınızın üzerinde bu pamuğu tutun. Bu sayede hem göz çevrenizdeki deriyi beslemiş hem de gözlerinizi bakterilerden, mikroplardan, virüslerden arındırmış, göz enfeksiyonlarını önlemiş olacaksınız.

Bal, kas yorgunluklarını giderir!

Bal, kasların gevşemesi ve kas yorgunluğunun daha kısa sürede geçmesi için önemlidir. Özellikle fizik gücüne dayalı işlerde çalışanlar, profesyonel sporcular ve atletler balın dayanıklılığı artırıcı, kas yorgunluklarını hafifletici etkilerinden faydalanırlar.

Bal, uykusuzluğun ilacıdır!

Bal, sinir sistemini yatıştırıcı, zihni dinlendirici etkiye sahiptir. Bu bakımdan uykuya dalmakta zorlanan, sık sık uykusundan uyanan kişilere uyumadan önce bir çay kaşığı bal yemeleri veya bir bardak sütün içine 1 tatlı kaşığı bal karıştırıp içmeleri önerilir. Bu sayede mışıl mışıl bir gece uykusu çekmek mümkün.

Bal, kilo verme sürecini destekler!

Genellikle balın kilo alma sebebi olduğu düşünülür. Ancak bu eksik ve yanlış bir bilgidir. Kaliteli bir baldan her gün 1 tatlı kaşığı tüketmek kesinlikle solunum, sinir, sindirim, bağışıklık sistemlerinin tamamını güçlendirecek daha hızlı çalışmalarını sağlayacaktır. Fakat katkı maddeleri eklenmiş, fabrika koşullarında üretilmiş, glikoz yüklenmiş balların kilo alımına sebep olduğu hatta tüm vücut sağlığının bozulmasına yol açtığı biliniyor. Doğal, kaliteli, katkı maddesiz 1 tatlı kaşığı bal metabolizmanızı hızlandıracak, yağ yakma hızınızı artıracak, içerdiği vitamin, mineral ve amino asitler sayesinde vücudunuzda gereksiz yağ depolanması riskini azaltacaktır. Bu bağlamda her sabah büyük bir bardağa ılık su koyun, içine yarım limon sıkın ve 1 tatlı kaşığı da doğal bal ekleyin. Ardından aç karnına bu suyu için. Hem enerji kazanacak hem bağırsaklarınızı ve karaciğerinizi temizleyecek hem de metabolizmanızı hızlandırarak yağ yakacaksınız. Bu karışımı limon suyu yerine 1 yemek kaşığı elma sirkesi koyarak da hazırlayabilirsiniz.

Bal tüketecek olanlara öneriler

  • Hamilelikte ve emzirme döneminde bal tüketimi için doktora danışmak faydalı olur.
  • 1 yaşından küçük çocuklara bal verilmesi önerilmez.
  • Aşırı miktarda bal tüketmek bazı bünyelerde zehirleyici etki yapabiliyor.
  • Çok fazla bal tüketmek; mide bulantısı, kusma, ateş, titreme, göğüs ağrısı gibi rahatsızlıklara sebep olabilir