Balkabağı
kcal
Besin Değerleri
| 100 gr | 1 gr | |
| Karbonhidrat (g) | 4.59 | 0.05 |
| Protein (g) | 1.1 | 0.01 |
| Yağ (g) | 0.13 | 0.00 |
| Lif (g) | 2.16 | 0.02 |
| Kolesterol (mg) | 0 | 0.00 |
| Sodyum (mg) | 1 | 0.01 |
| Potasyum (mg) | 383 | 3.83 |
| Vitamin A (iu) | 127 | 1.27 |
| Vitamin C (mg) | 12 | 0.12 |
| Demir | 0.8 | 0.01 |
Balkabağı her ne kadar ülkemizde tüketilen gıdalar arasında pek popüler bir konumda olmasa da, kabak tatlısı gibi tatlılarda ve bazı çorba ve yemeklerde yine de tüketiliyor. Ancak hak ettiği değeri gördüğünü söylemek de pek mümkün değil.
Bu parlak turuncu renge sahip olan güçlü sebze, sadece tatlılar için değil, tüm beslenme ihtiyaçları için temel bir gıda. Smoothie yapımında, hamur işlerinde, çorbalarda, salatalarda ve daha fazlasında güvenle kullanılabilir. Zengin besin değerlerine sahip olan balkabağı, yıl boyunca tüketilebilecek sağlıklı bir gıda.
Balkabağının Besin Değeri Nedir?
Aşağıda 1 kase yani 245 gram taze pişmiş balkabağının besin değerleri mevcut:
- Kalori: 49 kcal
- Yağ: 0.17 g
- Sodyum: 390 mg
- Karbonhidratlar: 12 g
- Lifler: 2.7 g
- Şekerler: 5 g
- Protein: 1.8 g
Karbonhidratlar
Bir kase taze pişmiş balkabağında 12 gram karbonhidrat ve 49 kcal kalori vardır. İçeriğindeki karbonhidratların 2.7 gramı liftir ve 5 gram kadarı ise doğal yoldan oluşan şekerlerdir. Geri kalan karbonhidratlar ise nişastadır.
Balkabağında bulunan karbonhidratlar doyurucudurlar ancak aynı zamanda glisemik yükleri düşük olduğundan kan şekeri üzerindeki etkileri çok azdır. Bu da balkabağının diyabeti olan insanlar için iyi bir seçenek olmasını sağlar.
Glisemik endeks ve glisemik yük gıdaların kan şekeri üzerindeki etkilerini ölçer. Balkabağının glisemik endeksi 75 gibi yüksek bir değerdir ancak glisemik yük hesabında porsiyon boyutları da hesaba katılır ve glisemik yük değeri ise sadece 3. Glisemik yük gıdaların kan şekeri üzerindeki etkilerinin ölçümünde daha doğru bir yöntem olarak görülüyor çünkü porsiyon boyutu da dikkate alınıyor.
Yağlar
Taze balkabağında doğal yoldan oluşan yağlar neredeyse yoklar. Bazı konserve balkabağı ürünlerinde yağ takviyesi olabiliyor. Buna ek olarak pek çok balkabağı aromalı gıdada yağ ilavesi vardır. Örneğin balkabağı tatlısında veya aromalı hamur işlerinde yağ bulunur.
Proteinler
Balkabağı zengin bir protein kaynağı değildir ve kasesinde sadece 1.8 gram protein vardır. Ancak balkabağı seven pek çok insan onu protein zengini yemeklere ve smoothielere ekliyor. Lif zengini karbonhidratlara sahip olduğu, ayrıca bol aromalı ve sağlıklı olduğu için yüksek proteinli yemekleri dengeleyebiliyor.
Vitamin ve Mineraller
Balkabağı beta karoten formatındaki A vitamini bakımından zengindir. Bu doğal pigment balkabağına parlak turuncu veya sarı rengini verir. Beta karoten insan vücudunda A vitaminine dönüşür ve bu da sağlıklı bir cilt, diş ve görüşe sahip olmanızı sağlar. Balkabağı aynı zamanda mükemmel bir C vitamini ve potasyum kaynağıdır.
Balkabağı iyi bir E vitamini, riboflavin, bakır ve manganez kaynağıdır. Ayrıca daha az miktarda demir, magnezyum, fosfor ve folat almanızı sağlar.
Balkabağının Faydaları Nelerdir?
Balkabağı sağlığa belli faydaları olan besleyici bir gıdadır. Ancak onun sağlığa faydalarına dair yapılan çalışmaların çoğu kabak yağı ekstresi, kabak çekirdeği yağı veya kabak çekirdeği ile yapılıyor ve genelde kemirgenler üzerinde test ediliyor. Balkabağının etli kısmının insanlar üzerindeki etkilerinin incelendiği çok az çalışma var. Ancak yine de balkabağında bulunan besleyici bileşenlerin potansiyel faydalarını inceleyen bazı çalışmalar mevcutlar.
Hastalık Riskini Azaltır
Araştırmacılar bazı meyve ve sebzelerin çok güçlü besin değerlerine sahip olduğunu söylüyorlar. Bu gıdalar genellikle C vitamini, riboflavin, niasin, folat ve diğer besinler bakımından yüksek değerlere sahip oluyorlar ve böylece kronik hastalıkların ihtimalini azaltıyorlar. Balkabağı bunlardan birisi ve diğer kabak türlerinden daha iyi değerlere sahip.
Ölüm Sebeplerini Azaltır
Beta karoten önemli bir antioksidandır ve balkabağı tükettiğinizde ondan önemli bir miktar almış olursunuz. Antioksidanlar oksidatif stresin tamir edilmesine yardımcı oluyorlar ve Alzheimer hastalığı, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, Parkinson hastalığı ve romatoid artrit gibi belli hastalıklara karşı koruyucu olarak görülüyorlar.
Büyük çaplı bir çalışmada beta karotenin sağlığa faydaları incelenmiş ve onun bol miktarda alınmasının genel olarak tüm ölüm sebeplerinden dolayı ölüm ihtimallerini azalttığı görülmüş.
Yaşa Bağlı Görme Kaybını Engeller
Balkabağı mükemmel bir beta karoten kaynağıdır ve bu antioksidan vücutta göz sağlığı için temel olan A vitaminine dönüşür. A vitamini göz sağlığı ve görüşü korumak için önemlidir.
Araştırmalara göre beta karoten zengini gıdalar tüketmek veya takviyeler almak yaşa bağlı maküler dejenerasyona engel olabilir. Maküler dejenerasyon bir görme kaybı türüdür ve insanlar yaşlandıkça daha yaygın hale gelir. 2011 yılında yayınlanan bir rapora göre, çalışmaya katılanlar C vitamini, E vitamini, beta karoten ve çinko bakımından yüksek değerlere sahip takviyeler aldıklarında, yaşa bağlı maküler dejenerasyonda %35 azalma görülmüş. Balkabağında beta karotene ek olarak yüksek düzeyde C vitamini, bir miktar E vitamini ve biraz da çinko bulunur.
Cilt Sağlığını Destekler
Balkabağı iyi bir C vitamini kaynağıdır ve 1 kasesi günlük önerilen miktarın %19’unu karşılar. C vitamini cildin temel proteini olan kolajenin üretilmesi için temeldir. Cildin yapısında kullanılmanın yanında güneşin UV ışınlarından kaynaklanan ışık hasarına karşı da koruma sağlar.
C vitamini cilde faydalarından dolayı deriye sürülebilse de, bir çalışmanın yazarları sağlıklı cildin sebze ve meyve tüketimi ile ilişkisi olduğunu belirtiyorlar. Fakat meyve ve sebzelerin cilt üzerindeki bu etkilerinin sadece C vitamininden mi kaynaklandığı bilinmiyor.
Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilir
Balkabağındaki A vitamini kanserin önlenmesinde rol oynayabilir. A vitamini hücre gelişimi ve farklılaşmasında önemlidir. Bazı çalışmalarda A vitamini ve prostat, akciğer kanseri gibi bazı kanser türleri arasındaki bağlantılar incelenmiş.
Beta karoten ve sigara içen insanlardaki akciğer kanseri ilişkisi incelendiğinde net sonuçlar görülmemiş. Ayrıca A vitaminini bol miktarda almanın prostat kanseri riskini düşürebileceğine dair bazı kanıtlar mevcut. Ancak A vitamini ile kanser riski arasında doğrudan bir ilişki henüz kurulmuş değil. Ayrıca A vitamininin takviye formunda yüksek miktarda alımına dair bazı güvenlik endişeleri de mevcut.
Balkabağı Kilo Yapar mı?
Balkabağı glisemik endeksine bakıldığında oldukça yüksek değerlere sahip ancak bunun temel sebebi kan şekerini hızlı şekilde yükseltebilecek bir yapıda olması. Ancak glisemik yük değerine baktığımızda bunun hayli düşük olduğunu görüyoruz çünkü porsiyon boyutlarına dikkat edildiğinde kan şekeri üzerindeki etkilerin büyük kısmını sınırlandırmak mümkün. Bu da balkabağının kilo yapma potansiyelinin olduğunu ancak dikkatli tüketimi halinde bu potansiyelin önlenebildiğini gösteriyor.
Balkabağının tatlısını yapmak, bol şekerle tüketmek, yağlı soslara katmak gibi eylemler, onun kilo aldırıcı bir hale dönüşmesine sebep olabilirler. Fakat düşük kalorili smoothielere katmak ve sağlıklı sebze yemeklerine eklemek, proteinli et yemeklerinin içine katmak gibi yöntemler, onun kilo etkisinin düşük olmasına yardımcı olacaklardır.
Diyette Balkabağı Yenir mi?
Balkabağı genel olarak diyet yapanlar için iyi bir vitamin ve mineral kaynağıdır ve bu nedenle beslenmenizdeki besin değerlerinin tamamlanmasına yardımcı olabilir. Ancak özellikle çok miktarda tüketildiğinde doğal şekerler barındırmasından dolayı kalori hesabı yapmanızı gerektirebilir. Bir yandan da lifli bir gıda olması, bağırsak hareketlerini düzenlemesine yardımcı olur. Dolayısıyla balkabağı, diyet yapanlar için tüketilebilecek olan ama bunun bir beslenme uzmanı denetiminde yapılması gereken gıdalar arasında. Onu öğünlerinize doğru şekilde ekleyerek diyetinizin besin değerini en üst düzeye çekebilirsiniz.
Balkabağının Zararları Nelerdir?
Balkabağı ve kan sulandırıcı ilaçlar arasında küçük bir etkileşime dair bazı kanıtlar mevcutlar. Ayrıca balkabağı, idrar söktürücü özelliklere sahip olabilir ve lityum ile etkileşime girebilir. Bu nedenle bu tip ilaçlar almadan önce doktorunuza danışmanız iyi olur.
Amerikan Alerji, Astım ve İmmünoloji Koleji’ne göre balkabağı doğrudan alerjik tepkilerle pek alakalı bir sebze değil. Ancak yine de balkabağı alerjisine dair bazı vakalar mevcutlar. Belirtileri arasında göz kaşıntısı, sulanması, göz kapağı şişmesi, burun akıntısı ve göğüste darlık hissi olabilir. Eğer alerjiniz olabileceğini düşünüyorsanız doktorunuza danışın.
Balkabağı Nasıl Tüketilebilir?
Balkabağını pişirmek kolaydır. Kökünü çıkartın, içini açın. Sonrasında çekirdekleri çıkartın, etli kısmını büyük parçalar halinde ayırın. Soğuk suda güzelce yıkayın.
Büyük parçaları 20-30 dakika boyunca buğulayarak veya haşlayarak pişirebilirsiniz.
Kavurmak için iki yarısını kabuğu üste bakacak şekilde yağlı kağıda serin ve 180 derecede bir saat kadar fırında kavurun.
Balkabağı Sağlıklı Tarifler
Kremalı Balkabağı Çorbası
Gerekli Malzemeler
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- 1 küçük dilimlenmiş soğan
- 2 diş sarımsak, doğranmış veya dövülmüş
- 1 yemek kaşığı taze rendelenmiş zencefil
- 1 yemek kaşığı kişniş tohumu
- 1 çay kaşığı tarçın
- ¼ çay kaşığı muskat tozu
- Birazcık toz biber
- 1 tane balkabağı
- 2 kase tavuk suyu (bulyon da olur)
- 1 tane krema
Büyük bir tencere içerisinde yağı ısıtın ve soğanları yumuşayana kadar soteleyin.
Sonrasında sarımsak ve zencefili ekleyin ve 30 saniye daha pişirin. Ardından baharatları ekleyip 30 saniye daha pişirin. Baharatların yanmamasına dikkat edin.
Daha sonra kabağı ve et suyunun yarısını ekleyin ve blenderdan geçirin. Çorba yumuşak bir hale geldiğinde tencereye suyun geri kalanını ve kremayı ekleyip güzelce kaynatın.
